Pierwsze lata życia dziecka upływają pod znakiem częstych chorób zakaźnych. Wynika to z pierwszego kontakt rozwijającego się układu immunologicznego z określonymi patogenami, które wywołują rozmaite choroby. W wielu przypadkach przechorowaniu danej choroby sprzyja uzyskanie odporności na określony czynnik chorobotwórczy. Ale nie zawsze tak jest – na grypę czy zapalenie ucha można zachorować wielokrotnie. Jakie są najczęstsze choroby dziecięce?
Spis treści
Wirusowe choroby dziecięce

Wirusy to drobnoustroje bardzo często wywołujące infekcje u dzieci. Przenoszone są przede wszystkim drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Dzieci przebywające w dużych skupiskach w żłobku, przedszkolu czy szkole są szczególnie narażone na infekcje wirusowe. Jednymi z najpowszechniej występujących infekcji są infekcje rotawirusowe. Praktycznie każde dziecko do 5 roku życia przeszło infekcję rotawirusową. Rotawirusy odpowiadają za ponad połowę biegunek u dzieci, a u niektórych dzieci infekcja przebiega wyjątkowo gwałtownie. Wówczas biegunki mogą prowadzić do odwodnienia i mogą być przyczyną hospitalizacji.
Inną częstą infekcją wirusową jest grypa u dzieci, będąca powszechnie występującą infekcją dróg oddechowych. Infekcję wywołują wirusy grypy A lub B, a w przebiegu infekcji pojawiają się takie dolegliwości jak kaszel, katar, ból gardła, nudności i wymioty, gorączka. Leczenie grypy polega na postępowaniu objawowym, nawadnianiu organizmu i stosowaniu leków przeciwkaszlowych i przeciwgorączkowych. W ramach profilaktyki stosowane są szczepienia.
Charakterystyczne dla wieku dziecięcego infekcje wirusowe to:
– różyczka, występująca przede wszystkim w okresie zimowo – wiosennym i rozprzestrzeniająca się drogą kropelkową; u najmłodszych dzieci różyczka ma dość łagodny przebieg, u dzieci starszych może przebiegać znacznie ciężej; charakterystycznym objawem różyczki jest plamisto – grudkowa wysypka skórna, bóle mięśni, zapalenie spojówek czy powiększenie węzłów chłonnych
– odra wywoływana przez paramyxowirusy i przenoszona drogą kropelkową; odra objawia się wysoką gorączką, kaszlem i katarem, zapaleniem spojówek, wysypką skórną; powikłaniem odry może być zapalenie mózgu czy opon mózgowo – rdzeniowych
– ospa wywoływana przez wirusa Varicella zoster, objawiająca się wysypką skórną i świądem skóry, bólami głowy i gorączką; u części osób po wyleczeniu ospy może dojść do nawrotów pod postacią półpaśca
– świnka o charakterystycznym przebiegu – pojawia się zapalenie ślinianek przyusznych i bolesne obustronne obrzmienie szyi; możliwe powikłania świnki to zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, zapalenie tarczycy, trzustki czy jąder
– mononukleoza zakaźna, do zakażenia którą dochodzi na drodze bezpośredniego kontaktu z chorą osoba lub używania tych samych przedmiotów (butelek, sztućców); za rozwój choroby odpowiada wirus Epsteina – Barr, który prowadzi do wystąpienia osłabienia, bólów mięśniowo – stawowych, zapalenia gardła i migdałków oraz powiększenia śledziony
– rumień zakaźny to choroba wirusowa wywoływana przez parwowirusa B19; infekcja może przebiegać bezobjawowo lub pojawiają się takie symptomy jak wysypka rumieniowa na policzkach, a z czasem także na kończynach
– zapalenie ucha, które może mieć podłoże zarówno wirusowe, jak i bakteryjne; wirusy odpowiedzialne za rozwój zapalenia ucha środkowego to przede wszystkim adenowirusy, wirus grypy czy rhinowirusy; w przebiegu schorzenia dochodzi do pojawienia się dolegliwości bólowych, gorączki, kataru.
Bakteryjne infekcje wirusowe

Bakteryjne choroby wieku dziecięcego to przede wszystkim angina, czyli ostre zapalenie migdałków podniebiennych i gardła. Angina wywoływana jest przez paciorkowce lub inne bakterie (a także wirusy), a jej objawami jest silny ból gardła, gorączka, dreszcze i ogólne rozbicie. Częstym bakteryjnym czynnikiem infekcyjnym są pneumokoki, czyli dwoinki zapalenia płuc. Infekcje tymi bakteriami są szczególnie groźne dla małych dzieci, gdyż mogą wywołać ciężkie zapalenie płuc, sepsę oraz zapalenie opon mózgowych.
Szkarlatyna to choroba wieku dziecięcego przebiegająca z drobną wysypka skórną, zlokalizowaną na twarzy, tułowiu i kończynach. Natomiast krztusiec jest infekcją dróg oddechową wywołaną przez bakterię Bordetella pertusis. Charakterystyczny jest silny kaszel, ból gardła, stan podgorączkowy oraz zapalenie spojówek.
Pasożytnicze choroby wieku dziecięcego
Omawiając choroby typowe dla dzieci trudno nie wspomnieć o chorobach pasożytniczych, takich jak glistnica i owsica. Owsiki u dzieci są bardzo rozpowszechnioną dolegliwością. Te niewielkie pasożyty mają kilka mm długości i bytują w świetle jelita. Infekcji tymi pasożytami towarzyszy świąd okolic odbytu, rozdrażnienie i zaburzenia koncentracji, problemy ze snem. Z kolei glistnica objawia się bólami brzucha, pobudzeniem, wzdęciami i zaparciami, spadkiem masy ciała, może rozwinąć się anemia.
Bibliografia:
Virella G., Mikrobiologia i choroby zakaźne; Urban&Partner, 1999