Glistnica to jedna z najczęściej występujących chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego, która dotyka przede wszystkim dzieci. Do zakażenia glistą dochodzi po spożyciu przez nią jaj. W przebiegu zakażenia może dojść do osiedlenia się larw w płucach, mózgu czy oku. Gdy larwa dociera do jelit, ta dojrzewa i dorosła postać pasożyta bytuje w jelicie przez wiele miesięcy. Leczenie glistnicy sprowadza się do stosowania doustnych leków przeciwpasożytniczych.
Spis treści
Czym jest glistnica?
Glistnica to choroba pasożytnicza przewodu pokarmowego, która powszechnie występuje na całym świecie. Do rozwoju choroby dochodzi po spożyciu jaj pasożyta. Jaja te są połykane, a następnie przekształcają się do larw. Larwy przenikają przez błonę śluzową jelit i wraz z krwią wędrują do wątroby, a następnie płuc. Pokonując drogę przez pęcherzyki płucne, oskrzeliki i oskrzela, larwy dojrzewają i są wykrztuszane z dróg oddechowych, po czym są ponownie połykane. Połknięte larwy rozwijają się dalej do postaci dorosłej. Dorosłe glisty mają kilkadziesiąt centymetrów długości, a samice mogą wydalać nawet 200 tysięcy jaj na dobę. Gdy jaja te opuszczają organizm człowieka wraz z kałem, wówczas zanieczyszczają najbliższe środowisko człowieka i cykl rozwojowy się zamyka.
Wędrówka larw z krwią i ich dojrzewanie trwa około 10 – 14 dni, a postać dorosła może bytować w jelicie do dwóch lat.
Jak można się zarazić glistnicą?
Do zarażenia glistnicą, czyli do spożycia jaj glisty dochodzi na drodze wypicia zanieczyszczonej wody lub spożycia nieumytych owoców lub warzyw. Zakażeniu sprzyja także spożywanie posiłków brudnymi rękami. Zakażenie glistnicą jest powszechne wśród dzieci, zatem glistnica traktowana jest jako choroba dziecięca.
Jak zapobiegać zakażeniu glistą?
Profilaktyka glistnicy nie jest skomplikowana. Należy jedynie pamiętać o dokładnym myciu rąk przed jedzeniem i nie przykładaniu dłoni do ust. Ponadto konieczne jest dokładne mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem, a także picie wyłącznie takiej wody, która jest przydatna do spożycia.
Jakie są objawy glistnicy?
To, w jaki sposób objawia się glistnica zależy od etapu rozwoju choroby. Podczas wędrówki larwy w krwiobiegu mogą pojawić się niespecyficzne objawy ogólne, takie jak osłabienie, senność, stan podgorączkowy czy reakcje alergiczne. W ramach reakcji alergicznych pojawić mogą się takie symptomy jak pokrzywka skórna obrzęki powiek, katar, łzawienie i zaczerwienienie oczu. Ponadto zaobserwować można objawy ze strony układu oddechowego – kaszel, duszności, odkrztuszanie wydzieliny, niekiedy z domieszką krwi. W fazie jelitowej choroby pojawiają się takie symptomy jak:
- bóle brzucha
- nudności i wymioty
- mniejszy apetyt i spadek masy ciała.
Jeśli larwy glisty osadza się w wątrobie, może powstać ropień wątroby, może także dojść do niedrożności przewodów żółciowych. Gdy larwa utknie w gałce ocznej, rozwija się stan zapalny oka. Gdy powikłaniem glistnicy jest przebicie ściany jelita i zapalenie otrzewnej lub zapalenie wyrostka robaczkowego, wówczas pojawia się nagły, silny ból brzucha i wysoka gorączka.
Jak rozpoznać, czy to glistnica?
Podstawowym badaniem pozwalającym rozpoznanie glistnicy jest badanie kału. Po około 2 – 3 miesiącach od momentu zakażenia, gdy pasożyt osiąga dorosłość, można wykryć obecność jaj glisty. Ponadto we krwi można wykazać obecność przeciwciał przeciwko pasożytowi. Pomocnicze znaczenie ma badanie krwi, w którym stwierdzić można podwyższone stężenie eozynofilów. Można także wykonać badania obrazowe, pomagające zlokalizować jaj pasożyta – RTG klatki piersiowej lub tomografia komputerowo. Niekiedy konieczne może być także wykonanie biopsji, np. wątroby.
Leczenie glistnicy
Glistnica leczona jest przy pomocy odpowiedniej farmakoterapii. Lek przeciwpasożytniczy podawany jest w dawce jednorazowej lub w kilku dawkach podzielonych. Po zakończeniu leczenia konieczne jest wykonanie badania kału. Próbki powinny być pobrane trzykrotnie w odstępach dwutygodniowych. Brak obecności jaj potwierdza skuteczność terapii.
Bibliografia:
Virella G., Mikrobiologia i choroby zakaźne; Urban&Partner, 1999
