Różyczka to choroba zapalna wywoływana przez wirusa różyczki Rubella virus. Zazwyczaj choroba ta występuje u dzieci i wówczas ma łagodny przebieg. Z kolei u dorosłych różyczka może mieć cięższy przebieg, a najbardziej niebezpieczna jest u kobiet w ciąży. Różyczka objawia się przede wszystkim pod postacią charakterystycznej, drobnej i różowej wysypki. Leczenie różyczki jest objawowe i koncentruje się na łagodzeniu symptomów choroby, a także leczeniu powikłań.
Spis treści
Czym jest różyczka?
Różyczka to typowa zakaźna choroba dziecięca, na którą chorują dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Do zakażenia może dojść drogą kropelkową, a także przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Materiałem zakaźnym jest ślina, krew, mocz, kał, wydzielina z jamy nosowo – gardłowej. Możliwa jest także transmisja wirusa z zakażonej kobiety w ciąży na płód i wówczas dochodzi do rozwoju różyczki wrodzonej.
Najwięcej zachorowań na różyczkę odnotowuje się w okresie zimowo – wiosennym, a co kilka lat odnotowuje się wzrost zachorowań na różyczkę.
Objawy różyczki
Od 25 do 50% zakażeń u dzieci przebiega w sposób bezobjawowych, u pozostałych dzieciach objawy choroby są umiarkowane. Pierwsze objawy pojawiają się po około 2 – 3 tygodniach, ale zakaźność pojawia się około tygodnia wcześniej. W przebiegu różyczki pojawiają się najpierw takie objawy ogólne jak pogorszenie samopoczucia, osłabienie, bóle mięśniowe, ból głowy i gardła, a także stan podgorączkowy. Chory odczuwać może światłowstręt oraz powiększenie węzłów chłonnych. Pojawia się drobna, różowa wysypka, która zlokalizowana jest na twarzy, tułowiu i kończynach. Po 3 dniach wysypka samoistnie znika. U niektórych chorych może nie dojść do pojawienia się wysypki.
Różyczka wrodzona
Różyczka wrodzona to postać choroby, która rozwija się u płodu w efekcie zakażenia w pierwszych tygodniach ciąży. Zakażeniu różyczką u kobiety w ciąży towarzyszy przenikanie wirusa przez łożysko do organizmu płodu. Im wcześniej doszło do zakażenia, tym poważniejsze powikłania. Zakażenie w pierwszym trymestrze ciąży prowadzi do obumarcia płodu i poronienia. Jeśli do zakażenia dojdzie w późniejszym okresie, mogą pojawić się takie powikłania jak:
- głuchota
- wady wzroku
- wady serca
- zaburzenia rozwoju psychoruchowego
- zapalenie wątroby lub nerek
- skaza małopłytkowa
- zaburzenia neurologiczne (małogłowie, zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych, upośledzenie umysłowe)
Może dojść do porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej płodu.
Różyczka u dorosłych
Różyczka rozwija się u tych dorosłych, którzy nie zostali w dzieciństwie zaszczepieni przeciwko tej chorobie. Objawy różyczki u dorosłych są podobne jak u dzieci, przy czym przebieg choroby może być nieco cięższy. Najczęstszym powikłaniem jest zapalenie stawów. Ponadto u mężczyzn powikłaniem różyczki może być zapalenie jąder, które w skrajnych przypadkach może doprowadzić do niepłodności.
Diagnostyka zakażenia wirusem różyczki
Zazwyczaj różyczka diagnozowana jest u dziecka w oparciu o objawy kliniczne, rzadko wykonywane są testy serologiczne potwierdzające infekcję. Konieczne jest natomiast przeprowadzenie testów diagnostycznych przy podejrzeniu różyczki wrodzonej. Wówczas materiałem do badań może być wymaz z nosa i gardła, mocz lub płyn mózgowo – rdzeniowy.
Leczenie różyczki
Nie ma możliwości przyczynowego leczenia różyczki, możliwe jest jedynie postępowanie objawowe. Stosowane są leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Ponadto wskazany jest odpoczynek i nawadnianie organizmu.
Profilaktyka różyczki
W kalendarzu szczepień uwzględnione są obowiązkowe szczepienia przeciwko różyczce. Stosowana jest szczepionka skojarzona przeciwko różyczce, odrze i śwince. Schemat szczepień jest następujący:
- pierwsza dawka przyjmowana jest w 13 – 15 roku życia
- druga dawka podawana jest w 6 roku życia.
Bibliografia:
Virella G., Mikrobiologia i choroby zakaźne; Urban&Partner, 1999
