Ból kręgosłupa to jeden z najczęściej zgłaszanych zespołów bólowych. Może dotyczyć osób w każdym wieku, choć częściej dotyczy osób w starszym wieku. Przyczyny bólu kręgosłupa są bardzo zróżnicowane – od wad postawy i siedzącego trybu życia, poprzez zmiany zwyrodnieniowe, aż po urazy i nowotwory. Leczenie bólu kręgosłupa sprowadza się do wyeliminowania przyczyny bólu oraz rehabilitacji.
Spis treści
Ból kręgosłupa – dlaczego występuje tak powszechnie?
Ból pleców i ból kręgosłupa to często diagnozowane przypadłości, które mogą mieć charakter przejściowy lub przewlekły. Wyróżnia się nocyceptywny oraz neuropatyczny ból pleców. Ból nocyceptywny wynika z drażnienia receptorów w obrębie mięśni i więzadeł, natomiast neuropatyczny ból kręgosłupa jest konsekwencją ucisku na korzenie nerwowe.
Kręgosłup to struktura zbudowana z kręgów, które tworzą kanał kręgowy i chronią rdzeń kręgowy. Kręgosłup jest strukturą ruchomą, gdyż kręgi połączone są ze sobą przy pomocy krążków chrzęstnych. W ciągu całego życia zarówno kręgosłup, jak i mięśnie pleców narażone są na ciągłe przeciążenia, nadwyrężenia i urazy. Ponadto kręgi podlegają zmianom zwyrodnieniowym – i wszystko to może prowadzić do rozwoju bólu kręgosłupa i pleców.
Ból kręgosłupa może pojawić się w obrębie wszystkich odcinków kręgosłupa – szyjnym, piersiowym, lędźwiowo – krzyżowym. Ból kręgosłupa może prowadzić do problemów z poruszaniem się, deformacji oraz rozwoju zespołów neurologicznych.
Przyczyny bólu kręgosłupa
Trudno jest jednoznacznie wymienić przyczyny bólu kręgosłupa. Można wyróżnić kilka głównych rodzajów problemów z kręgosłupem.
- Przeciążenie lub uraz kręgosłupa:
- nadmierne napięcie mięśni pleców
- napięte więzadła
- silne skurcze mięśni
- uszkodzenia dysków międzykręgowych
- złamania i inne urazy kręgów
Powstaniu tego typu przeciążeń sprzyja m. in. nieprawidłowe podnoszenie zbyt dużych ciężarów, gwałtowne skręty tułowia, upadki.
- Nieprawidłowości strukturalne:
- pęknięcie dysku (dyskopatia), który oddziela od siebie sąsiadujące kręgi i amortyzuje siły działające na kręgosłup; pęknięciu dysku towarzyszy wzmożony ucisk na nerw i pojawia się ból pleców
- uwypuklenie dysku międzykręgowego (przepuklina kręgosłupa), co także sprzyja naciskowi na nerw
- rwa kulszowa
- choroba zwyrodnieniowa stawów, mogąca obejmować m. in. stawy biodrowe oraz dolną część pleców
- skolioza, czyli skrzywienie boczne kręgosłupa
- osteoporoza, czyli zmniejszenie gęstości mineralnej kości, co zwiększa ryzyko złamań.
- Inne przyczyny:
- dna moczanowa
- rak kręgosłupa
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
Większe ryzyko rozwoju bólu kręgosłupa występuje u osób z nadwagą i otyłością, starszych, prowadzących siedzący tryb życia lub wręcz przeciwnie – wykonujących bardzo forsowne ćwiczenia fizyczne. Czynnikiem ryzyka jest także ciąża, predyspozycje genetyczne oraz przewlekły stres.
Objawy bólu kręgosłupa
Ból kręgosłupa może być odczuwalny jako ból pleców, ale nie tylko. Jeśli dojdzie do ucisku na struktury nerwowe, pojawiają się dodatkowe symptomy. Gdy zmiany chorobowe dotyczą odcinka lędźwiowego kręgosłupa (ból krzyża), mogą pojawić się takie objawy jak ból nóg, ich niedowład, drętwienie i mrowienie kończyn. W przypadku silnego ucisku na nerwy może wystąpić niedowład kończyn dolnych i nietrzymanie moczu. Bólowi w odcinku szyjnym kręgosłupa może towarzyszyć ograniczenie ruchomości szyi, bóle i zawroty głowy, osłabienie siły rąk i ich drętwienie. Niekiedy ból kręgosłupa promieniuje w okolicę jamy brzusznej czy klatki piersiowej – i wtedy błędnie odczytywany jest jako np. ból brzucha.
Leczenie bólu kręgosłupa
Leczenie bólu kręgosłupa sprowadza się do łagodzenia dolegliwości bólowych. W tym celu stosowane mogą być leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pomocne okazują się być także zabiegi fizjoterapii. Przede wszystkim jednak konieczne jest zdiagnozowanie przyczyny bólu kręgosłupa i jej wyeliminowanie. Spektrum leczenia jest wówczas bardzo szerokie i może obejmować farmakoterapię, zabiegi operacyjne oraz modyfikację stylu życia.
Bibliografia:
Szpala M. i in., Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa – przyczyny i leczenie; Pomeranian Life Sci, 2017, 63(3)
