ból krzyża
Fot.: Unsplash.com

Ból krzyża to jedna z najczęstszych dolegliwości bólowych kręgosłupa. Częste występowanie bólu w dolnej części pleców wynika z tego, że to właśnie odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest najbardziej narażony na przeciążenia i zmiany zwyrodnieniowe. Przyczyny bólu krzyża są bardzo zróżnicowane – może to być dyskopatia lub zmiany zwyrodnieniowe; bardzo często schorzenia narządów wewnętrznych imitują bóle krzyża. Leczenie bólów krzyża uzależnione jest od przyczyny dolegliwości bólowej.

Czym są bóle krzyża?

Krzyż to potoczna nazwa odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa. Odcinek ten zbudowany jest z pięciu kręgów lędźwiowych i jest najbardziej narażony na przeciążenia oraz zmiany zwyrodnieniowe. Z kolei odcinek krzyżowy, czyli kość krzyżowa to pięć zrośniętych ze sobą kręgów krzyżowych. Bóle pleców zlokalizowane w okolicy krzyżowo – lędźwiowej kręgosłupa określane są jako bóle krzyża. Nazewnictwo to nie zawsze jest precyzyjne, gdyż dolegliwości bólowe mogą pochodzić zarówno z kręgosłupa, otaczających go mięśni i więzadeł, jak i promieniować od narządów jamy brzusznej i miednicy mniejszej.

Skąd się bierze ból krzyża?

przyczyny bólu krzyża
Fot.: Unsplash.com

Bóle krzyża najczęściej nie mają określonej przyczyny chorobowej i zazwyczaj są konsekwencją przeciążenia dolnego odcinka pleców. Siedzący tryb życia, podnoszenie dużych ciężarów, intensywna aktywność fizyczna, otyłość czy wady postawy sprzyjają powstaniu takich nieprawidłowości jak:

  • przeciążenie mięśni, ścięgien i więzadeł
  • dyskopatie, czyli uszkodzenie krążka międzykręgowego
  • zmiany zwyrodnieniowe kręgów

W efekcie dochodzi do nadmiernego skurczu mięśni pleców, a niekiedy także do ucisku na nerwy czy rdzeń kręgowy. Wówczas pojawia się ból kręgosłupa. Inne przyczyny bólu krzyża to złamanie kręgu w przebiegu osteoporozy, zwężenie kanału kręgowego, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czy nowotwory kręgosłupa. Inne przyczyny, które sprzyjają pojawieniu się bólu w dolnym odcinku pleców to choroby narządów miednicy i jamy brzusznej, np. tętniak aorty brzusznej, choroby trzustki czy nerek, zakażenia narządów rodnych.

Najistotniejsze czynniki ryzyka, sprzyjające wystąpieniu bólów krzyża to:

  • nadmierna masa ciała
  • podeszły wiek
  • przewlekły stres
  • palenie papierosów
  • praca siedząca lub wymagająca częstego schylania się lub skręcania tułowia
  • występowanie bólów krzyża w przeszłości.

Objawy bólu krzyża

Nieswoisty ból krzyża, który występuje bez wyraźnej przyczyny, zazwyczaj pojawia się po wysiłku czy urazie i ustępuje po spoczynku. Taki ból kręgosłupa może także występować podczas dłuższego pozostawania w jednej pozycji. Ból tego typu może utrzymywać się przez jakiś czas, a potem samoistnie ustępuje.

Ból krzyża w przebiegu zwężenia kanału kręgowego lub dyskopatii ma ostry, rwący charakter i obejmuje obszar unerwiany przez uciskany nerw. Bólowi towarzyszyć może mrowienie i drętwienie kończyny dolnej, a także utrata siły mięśniowej. Możliwy jest także niedowład nogi. W przebiegu zwężenia kanału kręgowego może także dojść do wystąpienia tzw. chromania przestankowego, czyli występujących podczas chodzenia bólów krzyża, skurczów i bólów łydek, a także osłabienia kończyn dolnych. W przebiegu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa pojawia się ból krzyża o poranku, który ustępuje po rozruszaniu się. Natomiast ból krzyża, który występuje stale i nie ustępuje nawet nocą podczas snu może być oznaką toczącego się nowotworu lub zakażenia.

Rozpoznanie przyczyn bólu krzyża wymaga przeprowadzenia szczegółowego wywiadu lekarskiego, a także badań obrazowych kręgosłupa, a niekiedy także jamy brzusznej.

Leczenie bólu krzyża

leczenie bólu krzyża
Fot.: Unsplash.com

Jeśli pojawi się ból krzyża, w pierwszej kolejności zalecany jest odpoczynek, ponadto można stosować leki przeciwbólowe. Jeśli to nie przyniesie pożądanych efektów – warto udać się do lekarza. Konsultacja z lekarzem jest konieczna także wtedy, gdy pojawi się silny, nagły ból krzyża, zwłaszcza, gdy towarzyszą mu inne objawy. Szczególnie niepokojąca jest utrata masy ciała, nasilenie bólu podczas snu, osłabienie czucia w dolnych partiach ciała, nietrzymanie moczu i stolca, gorączka.

Leczenie utrzymujących się bólów kręgosłupa może wymagać zabiegów rehabilitacji ruchowej i fizjoterapii, noszenia ortezy lędźwiowej, blokad przeciwbólowych w formie zastrzyków z glikokortykosteroidów, a niekiedy także zabiegów operacyjnych.

Bibliografia:

Domżał T., Przewlekłe nieswoiste bóle krzyża – stara dolegliwość czy nowa choroba neurologiczna?; Forum Medycyny Rodzinnej, 2008

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here