osteoporoza
Fot.: Unsplash.com

Osteoporoza to choroba kości, w przebiegu której dochodzi do spadku masy kości i zaburzenia architektury kości. Zwiększa to ryzyko złamań kości. Osteoporoza rozwija się u osób w starszym wieku, a szczególnie często dotyczy kobiet w okresie pomenopauzalnym. Leczenie osteoporozy to farmakoterapia, a także leczenie złamań powstałych w konsekwencji osłabienia kości.

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza to spadek gęstości mineralnej kości. Masa szkieletu dorosłego człowieka stanowi 12 – 13,5% masy ciała. Szczytowa masa kości osiągana jest około trzeciej dekady życia i po tym okresie następuje stopniowy, fizjologiczny spadek masy kostnej. Na masę kostną oraz jakość tkanki kostnej mają wpływ rozmaite czynniki, takie jak spożycie wapnia, witaminy D3, białka, magnezu, a także aktywność fizyczna.

Spadkowi masy kostnej towarzyszy rozwój osteoporozy i większe ryzyko złamań. Osteoporoza obejmuje przede wszystkim kości przedramienia, szyjki kości udowej oraz kręgów kręgosłupa.

Przyczyny osteoporozy

przyczyny osteoporozy
Fot.: Unsplash.com

Biorąc pod uwagę przyczyny osteoporozy, wyróżnia się osteoporozę pierwotną i wtórną. Osteoporoza pierwotna rozwija się w efekcie postępującego wraz z wiekiem spadku gęstości mineralnej kości. Taka postać osteoporozy pojawia się u mężczyzn w podeszłym wieku, a także u kobiet po menopauzie. W przypadku kobiet w okresie menopauzy, do rozwoju osteoporozy przyczyniają się zaburzenia hormonalne dotyczące poziomu estrogenów. Spadkowi poziomu estrogenów towarzyszy spadek masy kostnej. Inne czynniki sprzyjające rozwojowi osteoporozy pierwotnej to:

  • predyspozycje genetyczne
  • siedzący tryb życia
  • długotrwałe unieruchomienie (np. po wypadku)
  • dieta uboga w wapń, witaminę D3 oraz białko
  • palenie papierosów i picie alkoholu
  • podeszły wiek

Z kolei osteoporoza wtórna rozwija się w efekcie współistnienia chorób takich jak: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, zaburzenia wchłaniania. Do rozwoju osteoporozy mogą przyczynić się także niektóre leki, np. glikokortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe czy heparyna.

Objawy osteoporozy

Trudno jednoznacznie określić, jakie objawy towarzyszą osteoporozie. Początkowo spadkowi gęstości mineralnej kości nie towarzyszą żadne objawy i niekiedy dopiero złamanie kości nasuwa podejrzenie osteoporozy. Poza złamaniami może pojawić się ból kręgosłupa, garbienie, bóle kości i stawów.

Rozpoznanie osteoporozy możliwe jest dopiero wtedy, gdy zostaną wykonane odpowiednie badania. Przede wszystkim – wykonywana jest densytometria, czyli badanie gęstości kości. Mierzony jest stopień pochłaniania przez ciało fotonów emitowanych przez lampę rentgenowską. Można wykonać także zdjęcia RTG kości, a także scyntygrafia kości, czyli dożylne podanie znacznika radioaktywnego, który jest następnie wychwytywany przez kości.

Pomocniczo można wykonać badania biochemiczne krwi, w których oznaczany jest poziom fosforu, magnezu, wapnia, parathormonu PTH, kalcytoniny, witaminy D3 oraz fosfatazy alkalicznej.

Leczenie osteoporozy

leczenie osteoporozy
Fot.: Unsplash.com

W terapii osteoporozy stosowane są przede wszystkim leki zwiększające gęstość mineralną kości i wzmacniające strukturę tkanki kostnej. Farmakoterapia obejmuje takie leki jak:

  • bisfosfoniany, które zmniejszają tempo utraty tkanki kostnej
  • ranelinian strontu, który działa dwutorowo, jednocześnie zmniejszając tempo utraty tkanki kostnej oraz pobudzając odbudowę kości
  • rekombinowane preparaty parathormonu pobudzające odbudowę kostną i zwiększające stężenie wapnia we krwi
  • hormonalna terapia zastępcza stosowana u kobiet w okresie okołomenopauzalnym
  • denozumab, czyli przeciwciało monoklonalne

Dodatkowo stosowane są suplementy diety zawierające wapń i witaminę D3, a także zalecana jest umiarkowana, regularna aktywność fizyczna. Jeśli pojawią się urazy lub złamania, konieczne jest ich leczenie. Postępowanie w osteoporozie wtórnej wymaga leczenia chorób podstawowych, a wspomagająco – stosuje preparaty wzmacniające kości.

Wyleczenie osteoporozy pierwotnej, która rozwija się w efekcie starzenia organizmu nie jest możliwe. Najskuteczniejszym postępowaniem jest profilaktyka osteoporozy, którą należy rozpocząć już po 30 roku życia. Wskazane jest unikanie papierosów i alkoholu, odpowiednio zbilansowana dieta, aktywność fizyczna oraz jak najszybsze wdrożenie hormonalnej terapii zastępczej zaraz po zdiagnozowaniu menopauzy.

Bibliografia:

Dardzińska J. i in., Osteoporoza jako choroba społeczna i cywilizacyjna – metody profilaktyki; Hygeia Public Health 2016

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here