Przepuklina traktowana jest często jako defekt kosmetyczny. To błąd! W rzeczywistości przepuklina to poważna komplikacja, o potencjalnych poważnych powikłaniach zdrowotnych. W jaki sposób dochodzi do rozwoju przepukliny brzusznej czy przepukliny kręgosłupa i na czym polega leczenie?
Przepuklina kręgosłupa
Mianem przepukliny kręgosłupa określa się wypadnięcie dysku, możliwe w każdym odcinku kręgosłupa, choć zdecydowana większość przypadków dotyczy lokalizacji lędźwiowej. Rzadziej dotyczy odcinka szyjnego kręgosłupa, a sporadycznie – piersiowego. Dysk to chrzęstna struktura chroniąca kręgi przed stałymi przeciążeniami. Poddawanie ich stałemu naciskowi powoduje wysuszenie dysku i jego pękniecie. Ostatecznie dochodzi do wysunięcia dysku z jego fizjologicznego położenia oraz do ucisku nerwów. Najczęściej takie zmiany dotyczą odcinka lędźwiowego kręgosłupa, rzadziej odcinka szyjnego lub piersiowego. Przepuklina kręgosłupa objawia się bólem kręgosłupa, promieniującym do kończyn oraz mrowieniem i zaburzeniami czucia rąk i nóg. Ponadto przepuklina odcinka szyjnego może powodować bóle i zawroty głowy.
Przemieszczony dysk uciska na nerwy, dając charakterystyczne objawy bólowe:
– przepuklina odcinka lędźwiowego objawia się bólem w krzyżu promieniującym na nogi i biodra, rwą kulszową, mrowieniem nóg i zaburzeniami czucia
– przepuklina odcinka szyjnego zazwyczaj daje o sobie znać bólem i sztywnością szyi, mrowieniem w rękach oraz bólami i zawrotami głowy
– przepuklina odcinka piersiowego manifestuje się bólami promieniującymi do żeber
Leczenie przepukliny kręgosłupa w pierwszej kolejności sprowadza się do ograniczenia ruchomości kręgosłupa i bardzo spokojnego trybu życia w celu odciążenia dysku. Doraźnie stosowane są leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. W dalszym etapie leczenia zalecana jest fizjoterapia. Gdy wspomniane leczenie nie przynosi poprawy stanu zdrowia pacjenta, jedynym wyjściem jest zabieg chirurgiczny o charakterze odbarczającym lub stabilizującym.
Czym jest przepuklina brzucha?
Powłoki brzuszne utrzymują w fizjologicznym położeniu wszystkie narządy jamy brzusznej. W przypadku działania wzmożonych sił ciśnienia, generowanego kaszlem, parciem na mocz, wypróżnianiem się czy śmiechem, mięśnie brzucha napinają się. Gdy tego typu przeciążenia stale działają na powłoki brzuszne, ulegają one osłabieniu i przerwaniu, co prowadzi do powstania przepukliny. Zawartość jamy brzusznej, a zwłaszcza jelita tworzą wybrzuszenie, czyli worek przepuklinowy.
Przepuklina pępkowa najczęściej dotyka małe dzieci, u których przepuklina jest wadą wrodzoną. Powstaje na skutek niepełnego zamknięcia pierścienia pępkowego. Objawia się zgrubieniem w okolicy pępka. U dorosłych przepuklina pępkowa powstaje na skutek działania rozmaitych czynników. Kto jest szczególnie narażony na powstanie przepukliny? Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest nadwaga, osłabiająca tkankę łączną jam brzucha. Ponadto powstaniu przepukliny sprzyjają:
– częsty kaszel
– zaparcia
– problemy z oddaniem moczu (przerost prostaty)
– ciąża i poród
– dźwiganie ciężarów
Co robić podczas ataku przepukliny? Po zauważeniu miękkiego wybrzuszenia w okolicy pachwiny czy pępka, należy położyć się z nogami zgiętymi w kolanach. Taka pozycja sprzyja rozluźnieniu mięśni brzucha i złagodzeniu dolegliwości bólowych. Niekiedy jelita mogą samoistnie cofnąć się w głąb jamy ustnej, ale to może stwierdzić jedynie lekarz. Przy nawracających objawach jedynym wyjściem jest zabieg operacyjny.
Przepuklina pachwinowa
Przepuklina pachwinowa, podobnie jak przepuklina pępkowa, jest konsekwencją przerwania ciągłości lub osłabienia powłok brzusznych. Uchyłek otrzewnej wraz z jelitami wysuwa się w okolice pachwiny. Czynnikami sprzyjającymi powstaniu przepukliny pachwinowej jest ciąża, intensywny wysiłek fizyczny, uraz czy poród. Początkowo przepuklina pachwinowa manifestuje się nieznacznym bólem podczas śmiechu czy kaszlu, z czasem uwypukla się miękki guzek. Leczenie obejmuje zabieg chirurgiczny. Zarówno w przypadku przepukliny pachwinowej oraz pępkowej należy zwrócić szczególną uwagę na stwardnienie guzka, silny ból z wymiotami oraz problemy z wypróżnieniem. Wymienione objawy mogą świadczyć o uwięźnięciu przepukliny i martwicy jelit, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.
Bibliografia:
Hernias: overview; InformedHealth.org, 2016
