Tłuszcze uznawane są za najmniej zdrowe, a zatem – najmniej pożądane składniki diety. Zupełnie błędnie, gdyż tłuszcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety – wciąż pokutuje przekonanie, że zdrowa dieta to dieta niskotłuszczowa. Nie dziwi zatem rosnąca popularność produktów light, czyli o obniżonej zawartości tłuszczów. Wiele osób nie wyobraża sobie diety odchudzającej bez spożywania takich produktów. Okazuje się jednak, że tego typu produkty nie pomogą schudnąć – a ponadto nie są uznawane za produkty zdrowe.
Spis treści
Dlaczego tłuszcze w diecie są potrzebne?
Tłuszcze stanowią doskonałe źródło energii – 1 g tłuszczu to aż 9 kcal. W odpowiednio zbilansowanej diecie tłuszcze powinny stanowić około 25 – 30% dziennego zapotrzebowania na kalorie. Wynika to z faktu, że tłuszcze pełnią w organizmie wiele istotnych funkcji, w tym:
- budują błony komórkowe
- wchodzą w skład osłonek mielinowych komórek nerwowych
- uczestniczą w syntezie hormonów steroidowych i cholesterolu
- umożliwiają przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, i K)
- pełnią funkcję ochronną i termoizolacyjną
- wspomagają funkcjonowanie układu immunologicznego i nerwowego
- warunkują prawidłowy rozwój dzieci.
Czym są produkty light?
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego, mianem produktów light określa się produkty o zmniejszonej zawartości danego składnika, najczęściej tłuszczu lub cukru. Tego typu produkty posiadają zmniejszoną o co najmniej 30% wartość energetyczną w porównaniu do produktu tradycyjnego. Zazwyczaj udaje się to osiągnąć na drodze zamiany cukru na słodziki oraz tłuszczu – węglowodanami. Najczęściej stosowane składniki, które mają zastąpić smak tłuszczu i zagęścić produkt to:
- gumy (guar i ksantynowa)
- celuloza
- skrobia
- maltodekstryny
- polidekstroza
Z kolei produkty zubożone w cukier wzbogacane są w tłuszcze, syntetyczne słodziki oraz aromaty. A to oznacza, iż uznawane za zdrowe produkty o obniżonej kaloryczności są po prostu żywnością przetworzoną – a tej należy unikać.
Ponadto produkt określany jako „light” niekiedy jest taki tylko z nazwy – ma co prawda mniejszą zawartość tłuszczu czy tłuszczu, ale za to nie brakuje w nich innych kalorycznych składników. W efekcie – produkty light czy fit mają niewiele mniej, a niekiedy nawet więcej kalorii niż ich tradycyjne odpowiedniki.
Czy produkty light są zdrowe?
Najzdrowsze produkty to takie, które są jak najmniej przetworzone. A żywność light ma wszystkie cechy żywności przetworzonej. Poddawana jest zaawansowanym procesom przetwórczym, które mają na celu pozbycie się cukru lub tłuszczu, a także nadanie produktom odpowiedniego smaku i konsystencji na drodze użycia syntetycznych dodatków.
Zawartość znacznych ilości wody i syntetycznych dodatków sprawia, że produkty light są ubogie w składniki odżywcze, w tym cenne tłuszcze i rozpuszczalne w nich witaminy – A, D, E i K. Ponadto fakt, iż żywność light przeładowana jest syntetycznymi dodatkami (konserwantami, aromatami czy dodatkami smakowymi) sprawia, że może wpływać negatywnie na zdrowie. Aspartam podejrzewany jest o wzrost przypadków niektórych nowotworów, a syntetyczne barwniki mogą generować alergie, biegunki, rozdrażnienie. Ponadto syntetyczne zamienniki cukru, czyli słodziki mogą przyczynić się do rozwoju zespołu metabolicznego czy cukrzycy typu 2 – a wtedy wcale nie ułatwiają odchudzania, tylko je uniemożliwiają.
Nie bez znaczenia jest także aspekt psychologiczny związany ze spożywaniem żywności przetworzonej – wydaje się bowiem, że produkty light można spożywać bez ograniczeń. I w efekcie przyjmujemy znacznie więcej kalorii niż wtedy, gdy spożywamy tradycyjne produkty.
Okazuje się zatem, że brak jest uzasadnienia dla spożywania produktów typu light. Oczywiście – można okazyjnie sięgać po tego typu żywność, jednak komponowanie diety w oparciu o takie produkty to droga donikąd. Jeśli chcemy zadbać o zdrowie – musimy spożywać produkty jak najmniej przetworzone. Jeśli naszym celem jest odchudzanie – potrzebujemy odpowiednio skomponowanej diety, bazującej na wartościowych produktach. Żywność typy light nie jest nam zatem potrzebna.
Bibliografia:
Jachna D., Charakterystyka żywności o obniżonej wartości kalorycznej; Zeszyty Naukowe nr 834, 2009
