Cukrzyca typu 2 to najczęściej diagnozowana postać cukrzycy, rozwijająca się w efekcie niezdrowego stylu życia lub współwystępowania niektórych schorzeń. U jej podłoża leży zjawisko insulinooporności, czyli braku wrażliwości komórek na ciała na działanie insuliny. Cukrzycy typu 2 nie można wyleczyć, można natomiast kontrolować przebieg choroby.
Spis treści
Cukrzyca typu 2 – co to za choroba?
Cukrzyca typu 2 to złożone zaburzenie metaboliczno – hormonalne, w przebiegu którego stwierdzane są takie niekorzystne zmiany jak podwyższony poziom glukozy we krwi (hiperglikemia), a także insulinooporność. Gdy we krwi utrzymuje się hiperglikemia, trzustka jest stale stymulowana do syntezy insuliny. Im dłużej komórki ciała są poddawane działaniu insuliny, tym mniej stają się wrażliwe na działanie insuliny – i taki stan określany jest jako insulinooporność. Wówczas nawet wysoki poziom insuliny we krwi nie przyczynia się do normalizowania poziomu glukozy. Kiedy zaczyna się cukrzyca typu 2? Gdy wyczerpują się rezerwy wydzielnicze trzustki i poziom insuliny zaczyna zmieniać się ze zbyt wysokiego na obniżony.
Kto jest narażony na rozwój cukrzycy typu 2?
Cukrzyca typu 2 może rozwinąć się u każdego, w tym nawet u dzieci i młodzieży. Za wszystko odpowiedzialny jest współczesny, niehigieniczny tryb życia. Źle zbilansowana dieta oraz brak aktywności fizycznej przyczyniają się do rozwoju nadwagi i otyłości. Otyłość sprzyja rozwojowi insulinooporności, podobnie jak brak ruchu czy dieta bogata w cukier. W efekcie może dojść do rozwoju obniżonej wrażliwości na insulinę, stanu przedcukrzycowego, a ostatecznie – cukrzycy.
Większe ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 dotyczy osób z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku występowania tej choroby. Ponadto czynnikami ryzyka są:
- cukrzyca ciążowa
- zespół policystycznych jajników
- stres
- stosowanie glikokortykosteroidów.
Objawy cukrzycy typu 2
Rozwojowi cukrzycy typu 2 towarzyszy występowanie licznych objawów. Wynikają one z nadmiernej kumulacji glukozy we krwi i obejmują:
- poliurię, czyli oddawanie dużych objętości moczu
- polidypsję, czyli wzmożone pragnienie
- świąd skóry
- powolne gojenie się ran
- infekcje dróg moczowych
- senność
- zmęczenie
- zaburzenia widzenia
- wzrost apetytu.
Objawy te mogą pojawiać się stopniowo i dlatego nie zawsze są kojarzone z cukrzycą.
Kryteria rozpoznania cukrzycy typu 2
Postawienie diagnozy „cukrzyca” wymaga przeprowadzenia odpowiednich badań laboratoryjnych. Aby móc zdiagnozować cukrzycę typu 2, konieczne jest spełnienie następujących warunków:
- w badaniu poziomu glukozy na czczo uzyskano wynik powyżej 126 mg/ dl, czyli 7 mmol/ l lub
- w badaniu poziomu glikemii o dowolnej porze dnia dwukrotnie uzyskano wynik powyżej 200 mg/ dl, czyli 11,1 mmol/ l, a u pacjenta występują objawy cukrzycy.
Cukrzyca – i co dalej?
Rozpoznanie cukrzycy typu 2 wymaga zmiany stylu życia, a także zastosowania odpowiedniej farmakoterapii. Modyfikacje stylu życia dotyczą przede wszystkim przywrócenia prawidłowej masy ciała u pacjentów z nadwagą, a także regularnej aktywności fizycznej. Nie zawsze zmiana stylu życia wystarczy – i wtedy konieczne jest zażywanie leków. Leki na cukrzycę ograniczają wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego oraz zwiększają wrażliwość komórek na działanie insuliny. A gdy wyczerpią się zdolności wydzielnicze trzustki – konieczne jest dodatkowo leczenie insuliną.
Leczenie cukrzycy typu 2 powinno być kontynuowane stale, a celem leczenia jest normalizowanie poziomu glukozy we krwi. Ma to na celu zapobieganie licznym powikłaniom cukrzycy. Zbyt wysoki poziom glukozy uszkadza struktury komórkowe, zmienia śródbłonek naczyń krwionośnych. Może dojść do uszkodzenia wzroku (retinopatia cukrzycowa), uszkodzenia nerek (nefropatia cukrzycowa), chorób układu sercowo – naczyniowego (miażdżyca, nadciśnienie, zawał serca, udar mózgu). Gdy uszkodzeniu ulegają nerwy obwodowe, dochodzi do rozwoju polineuropatii – pojawiają się zaburzenia czucia, mrowienie i drętwienie kończyn. Uszkodzenie nerwów, wraz z zaburzeniami krążenia krwi i spowolnionym gojeniem się ran mogą prowadzić do powstania tzw. stopy cukrzycowej.
Bibliografia:
Grycel S., Błachnio – Zabielska A., Cukrzyca typu 2 – epidemiologia i farmakoterapia; Probl Hig Epidemiol 2019, 100(2)
