Glutation to związek występujący w każdej żywej komórce, o niezwykle silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Dowiadujemy się coraz więcej o unikatowych właściwościach prozdrowotnych organizmu. W warunkach fizjologicznych organizm syntetyzuje wystarczające ilości glutationu, jednak obecnie – w dobie ogromnego narażenia na nasilone oddziaływanie wolnych rodników – zapotrzebowanie organizmu na glutation znacznie wzrasta. Ponadto wraz z wiekiem spada naturalna zdolność organizmu do syntetyzowania wystarczających ilości tego cennego związku.
Spis treści
Rola glutationu w organizmie
Glutation to najważniejszy antyoksydant w naszym organizmie. Jest to tripeptyd zbudowany z reszt aminokwasów: glicyny, cysteiny oraz kwasu glutaminowego. W komórkach glutation występuje w postaci zredukowanej, zaś postać utleniona stanowi zaledwie ułamek całkowitej puli glutationu w organizmie.
Glutation warunkuje utrzymanie równowagi pomiędzy procesami utleniania i redukcji, a także ochronę przed stresem oksydacyjnym. Stres oksydacyjny to zaburzenie równowagi pomiędzy oddziaływaniem wolnych rodników a biologiczną zdolnością organizmu do neutralizowania wolnych rodników. Glutation skutecznie neutralizuje reaktywne formy tlenu, chroniąc tym samym komórki ciała przed ich negatywnym działaniem. Ale to nie wszystko – nie dość, że glutation ogranicza powstawanie uszkodzeń struktur komórkowych, to jeszcze uczestniczy w odtwarzaniu uszkodzonych struktur białkowych i lipidowych. I wreszcie – glutation jest niezbędny dla efektywnego działania innych przeciwutleniaczy, takich jak selen oraz witaminy C i E. W ten sposób ograniczone może zostać ryzyko rozwoju wielu chorób przewlekłych, takich jak schorzenia układu sercowo – naczyniowego, układu nerwowego, a nawet nowotworów.
Glutation stoi na straży prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Wspomaga zwalczanie patogenów chorobotwórczych – wirusów, bakterii; ponadto glutation reguluje syntezę mediatorów zapalnych, a także wspomaga syntezę białych krwinek. Glutation znany jest z działania detoksykacyjnego – odpowiada za wspomaganie funkcji wątroby, usprawnia usuwanie z organizmu toksyn i metali ciężkich, pestycydów i herbicydów, a także szkodliwych związków dostarczanych a alkoholem czy dymem tytoniowym.
Glutation uczestniczy w syntezie neurotransmiterów w układzie nerwowym, wspomagając koncentrację i redukując zmęczenie. Związek ten zwiększa wydolność fizyczną organizmu, stymuluje procesy spalania tkanki tłuszczowej oraz ogrywa ogromną rolę w potreningowej regeneracji mięśni.
Kto wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na glutation?
Organizm syntetyzuje określone ilości glutationu. Zazwyczaj taka wewnątrzustrojowa synteza pokrywa większość zapotrzebowania organizmu. Nie brakuje jednak czynników, które zwiększają zapotrzebowanie na glutation. Najczęściej zwiększone zapotrzebowanie na glutation wynika z narażenia organizmu na nasilone działanie wolnych rodników. Wówczas organizm potrzebuje wsparcia w walce z reaktywnymi formami tlenu – i tu kluczową rolę odgrywa podtrzymanie optymalnego poziomu glutationu. Zwiększone zapotrzebowanie na glutation towarzyszy następującym sytuacjom:
- palenie papierosów i picie alkoholu
- narażenie na zanieczyszczenia środowiskowe, pestycydy i herbicydy, metale ciężkie
- przewlekłe stosowanie leków
- choroby wątroby i trzustki
- występowanie schorzeń przewlekłych, jak cukrzyca, miażdżyca, schorzenia neurodegeneracyjne
- w stanach niedoboru odporności
- podczas intensywnego uprawiania sportu
- w okresie rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych oraz urazach
- stosowanie diet odchudzających
- zespół chronicznego zmęczenia
- przewlekłe stany zapalne
- choroba zwyrodnieniowa stawów.
W jaki sposób zwiększyć poziom glutationu w organizmie?
Aby uzupełnić poziom glutationu w organizmie, można sięgać po suplementy diety zawierające glutation. Inną metodą na uzupełnienie poziomu glutationu w organizmie jest odpowiednio skomponowana dieta. W jadłospisie brak jest oczywiście naturalnych źródeł glutationu, możliwe jest natomiast dostarczenie związków niezbędnych w procesie syntezy glutationu w organizmie. Mowa m. in. o aminokwasach: cysteinie, glicynie i kwasie glutaminowym. Inne potrzebne składniki to witaminy z grupy B, siarka, cynk czy selen. Jednak w stanach zwiększonego zapotrzebowania organizmu na glutation, nawet odpowiednio skomponowana dieta nie wpłynie znacząco na zwiększenie syntezy glutationu w organizmie. Wówczas najskuteczniejszą metodą na podwyższenie poziomu glutationu jest suplementacja.
Bibliografia:
Bukowska B., Glutation: biosynteza, czynniki indukujące oraz stężenie w wybranych jednostkach chorobowych; Medycyna Pracy, 2004
