Wymaz z gardła polega na pobraniu specjalną wymazówką materiał biologiczny ze ściany gardła oraz migdałków. Wykonany może być także wymaz z nosogardzieli, gdy materiał pobierany jest z jamy nosowo – gardłowej. Wymaz pozwala zdobyć materiał do badań mikrobiologicznych. Zazwyczaj wykonywany jest przy podejrzeniu infekcji bakteryjnych, w przebiegu których konieczne jest wykonanie wymazu bakteriologicznego i antybiogramu. W ostatnim czasie wymaz z nosogardła wykonywany jest także w celu potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia wirusem SARS – CoV – 2.
Spis treści
Czym jest wymaz z gardła i nosogadła?
Wymaz z gardła to badanie polegające na pobraniu materiału biologicznego ze ścian gardła. Badanie znajduje zastosowanie w diagnostyce rozmaitego rodzaju infekcji – bakteryjnych, wirusowych oraz grzybiczych. Pobrany wymazówką materiał wykorzystywany jest do wykonania posiewu bakteriologicznego na specjalnych podłożach, założenia hodowli komórkowych czy wykonania badań molekularnych.
Najczęstszym wskazaniem do wykonania wymazu z gardła jest zidentyfikowanie drobnoustrojów odpowiedzialnych za rozwój infekcji górnych dróg oddechowych. Zazwyczaj jest to podejrzenie bakteryjnej, ropnej infekcji migdałków, czyli anginy – konieczne jest odróżnienie infekcji bakteryjnych od wirusowych, gdyż wymagają one innego leczenia. Inne sytuacje, w których konieczne jest wykonanie wymazu z gardła to:
- podejrzenie błonicy
- podejrzenie infekcji Haemophilus influenzae, mogących prowadzić do rozwoju zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych
- podejrzenia zakażenia gronkowcem złocistym, mogącym wywołać zapalenie płuc, a także zapalenie mięśnia sercowego
- podejrzenie zakażenia Streptococcus pneumoniae, które mogą prowadzić do zapalenia płuc, zapalenia otrzewnej oraz zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych
- podejrzenie zakażenia innymi bakteriami
- podejrzenie infekcji wirusem SARS – CoV – 2.
Wynik posiewu z wymazu z gardła pozwala określić, czy u podłoża infekcji leżą wirusy czy bakterie. Ma to kluczowe znaczenie w wyborze metody leczenia. W przypadku infekcji wirusowych leczenie ma zazwyczaj charakter jedynie objawowy. Z kolei infekcje bakteryjne muszą być bezwzględnie leczone antybiotykiem, gdyż brak leczenia może wiązać się z wystąpieniem poważnych, niekiedy zagrażających życiu powikłań.
W ostatnich miesiącach wymazy z nosogardzieli wykonywane są w celu zdiagnozowania infekcji wirusem SARS – CoV – 2. Pobrany materiał jest wykorzystywany do wykonania testów antygenowych lub molekularnych, które wykrywają – odpowiednio – obecność antygenu wirusa lub jego materiału genetycznego (RNA).
Jak się przygotować do wymazu z gardła?
Aby w prawidłowy sposób pobrać materiał do badania, konieczne jest odpowiednie przygotowanie się pacjenta do pobrania wymazu z gardła. Najważniejsze, o czym należy pamiętać to:
- na pobranie wymazu z gardła należy zgłosić się rano na czczo lub po trzech godzinach od przyjęcia ostatniego posiłku
- przez pobraniem wymazu nie należy myć zębów ani stosować płynu do płukania ust
- nie należy żuć gumy, ssać żadnych tabletek, aplikować kropli czy aerozoli donosowych
- nie należy wydmuchiwać nosa bezpośrednio przed pobraniem wymazu
Takie przygotowanie pozwala we właściwy sposób pobrać wymaz z gardła i uzyskać wiarygodny wynik badania.
Jak wygląda pobranie wymazu z gardła?
Pobranie wymazu z gardła nie jest procedurą inwazyjną czy bolesną; może mu towarzyszyć dyskomfort związany z pocieraniem tylnej ściany gardła, czemu towarzyszy niekiedy delikatny odruch wymiotny. Przed pobraniem wymazu pacjent siada wygodnie na krześle. Osoba badana powinna szeroko otworzyć usta, a osoba pobierająca wymaz pociera powierzchnię migdałków i tylnej ściany gardła sterylną wymazówką. Następnie wymazówka umieszczana jest w jałowej probówce, którą należy w odpowiedni sposób podpisać. Tak zabezpieczony materiał dostarczany jest jak najszybciej do laboratorium, gdzie poddawany jest dalszym badaniom.
Bibliografia:
Szewczyk E., Diagnostyka bakteriologiczna; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019
