Infekcja wirusem SARS – CoV – 2 może przebiegać bezobjawowo lub możliwe jest wystąpienie objawów do złudzenia przypominających przeziębienie lub grypę. Dlatego jedynym sposobem na potwierdzenie infekcji jest wykonanie odpowiedniego testu diagnostycznego. Istnieją trzy podstawowe typy testów na koronawirusa – testy antygenowe, molekularne oraz serologiczne. Czym różnią się te testy i kiedy powinny być wykonane?
Spis treści
Test antygenowy na SARS – CoV – 2
Testy antygenowe polegają na wykrywaniu obecności antygenów wirusowych. Antygenami są określone związki chemiczne występujące w cząsteczkach wirusowych. Antygeny mają zdolność immunizowania organizmu człowieka, czyli pobudzenia układu odpornościowego do wywołania odpowiedzi immunologicznej. Testy antygenowe wykazują obecność antygenu wirusowego w badanym materiale biologicznym, a zatem wskazują na trwającą infekcję.
Test antygenowy w kierunku zakażenia SARS – CoV -2 jest obok testów molekularnych uznawany za wiarygodną metodę na potwierdzenie zakażenia. Taki test może potwierdzić infekcję nawet na wczesnym etapie zakażenia i może być wykonywany u osób z objawami infekcji, jak i przechodzącymi zakażenia bezobjawowe. Najlepszy czas na wykonanie testu to 5 – 7 dni od wystąpienia objawów lub możliwego kontaktu z osobą zakażoną. Badanie antygenowe pozwala na szybkie zidentyfikowanie osób zakażonych w sytuacji, gdy ważne jest szybkie wytypowanie chorych.
Badanie na postać testu kasetkowego, a materiałem do badania jest wymaz z nosogardzieli. Immunochromatograficzny testy kasetkowy wykorzystuje swoiste przeciwciała monoklonalne, pozwalające na wykrycie białka nukleokapsydowego wirusa SARS – CoV -2. Jeżeli w badanej próbce obecny jest ten antygen koronawirusa, wówczas wchodzi on w reakcję z przeciwciałami umieszczonymi na płytce testu. Powstaje kompleks antygen – przeciwciało, który uwidacznia się przy pomocy innych przeciwciał sprzężonych z barwnikiem. Dodatni wynik testu wskazuje na obecność antygenu wirusowego i wyrażony jest jako barwny pasek widoczny w kasetce testu. Natomiast brak paska świadczy o wyniku ujemnym. Niewątpliwą zaletą tego typu badania jest możliwość uzyskania wyniku już po 15 minutach, jest to zatem doskonałe badanie przesiewowe.
Test molekularny RT – PCR na koronawirusa
Za najbardziej rekomendowaną metodę potwierdzenia zakażenia wirusem SARS – CoV – 2 uważa się testy molekularne. Badanie RT – PCR polega na wykazaniu obecności kwasu nukleinowego wirusa. Badanie umożliwia zatem wykrycie aktualnej infekcji koronawirusem. W pierwszym etapie badania należy wyizolować kwas RNA wirusa, a następnie konieczne jest jego powielenie.
Badanie RT – PCR można wykonywać u osób podejrzewających zakażenie wirusem SARS – CoV – 2, zarówno tych z objawami infekcji, jak i bezobjawowych. Badanie powinno być wykonane jak najwcześniej po wystąpieniu objawów infekcji lub kontakcie z osobą zakażoną. Wynik dostępny jest średnio po 48 godzinach. Dla uzyskania wiarygodnego wynika badania kluczowe znaczenie ma prawidłowe pobranie materiału do badań. Wymaz z gardła i nosa powinien być pobrany specjalną, sterylną wymazówką. Zarówno przed pobraniem wymazu do badania antygenowego, jak i molekularnego pacjent powinien pamiętać o kilku zasadach dotyczących przygotowania do pobrania wymazu na COVID:
- wymaz najlepiej jest pobrać rano
- na badanie należy zjawić się na czczo lub co najmniej 3 godziny po spożyciu posiłku lub napoju
- przed pobraniem wymazu nie należy myć zębów, stosować płynu do płukania ust czy żuć gumy
- przez co najmniej 2 godziny przed pobraniem wymazu należy powstrzymać się od przyjmowania preparatów donosowych.
Dodatni wynik RT – PCR stanowi potwierdzenie zakażenia, jednak ujemny wynik testu nie wyklucza obecności infekcji. Wynik ujemny może być bowiem wynikiem niewłaściwego pobrania materiału do badań.
Badanie serologiczne na koronawirusa
Test serologiczny umożliwia wykrycie specyficznych przeciwciał skierowanych przeciwko wirusowi SARS – CoV – 2. Oznacza to, że badanie serologicznie nie pozwala na zdiagnozowanie trwającej infekcji, pozwala natomiast potwierdzić już przebyte zakażenie. Najlepszy czas na wykonanie badania to najwcześniej 14 dni od podejrzewanego momentu zakażenia czy wystąpienia objawów. Wówczas możliwe jest wykazanie obecności przeciwciał klasy IgG oraz IgM. Testy serologiczne mogą mieć charakter:
- jakościowy, czyli wykrywają obecność łącznie przeciwciał klasy IgG oraz IgM
- półilościowy, pozwalający na potwierdzenie obecności zarówno przeciwciał IgG oraz IgM, a także kontrolowania dynamiki ich zmian w kolejnych oznaczeniach (spadek lub wzrost)
- ilościowy, gdy dokładnie określane jest miano każdej z klas immunoglobulin
Przy wysokim poziomie przeciwciał IgG i niskim IgM można podejrzewać przebycie infekcji COVID w przeszłości, natomiast wysokie miano IgM i niskie IgG mogą wskazywać na aktywną infekcję. Wynik ujemny nie wyklucza zakażenia wirusem SARS – CoV – 2.
Bibliografia:
Sheikhi K. i in., A review on novel coronavirus : symptoms, transmission and diagnosis tests; RIDTM, 2020
