witamina D
Fot.: Pexels.com

Witamina D to jedna z najważniejszych witamin w organizmie. Jest to witamina wyjątkowa, gdyż w przeciwieństwie do wszystkich pozostałych witamin jej podstawowym źródłem jest wewnątrzustrojowa synteza, a nie dieta. Pomimo to niedobory witaminy D występują powszechnie. A konsekwencją niedoborów witaminy D3 może być przede wszystkim zwiększone ryzyko rozwoju wielu chorób, w tym chorób serca, kości, zaburzeń odporności czy nawet nowotworów. Suplementacja witaminy D3 wskazana jest każdemu w okresie od września do kwietnia.

Skąd organizm czerpie witaminę D3?

źródła witaminy D
Fot.: Pexels.com

Witamina D różni się od większości witamin dostarczanych wraz z dietą. Podstawowym źródłem witaminy D3 w organizmie jest synteza tego związku w skórze. Synteza tej witaminy w skórze jest procesem zachodzącym pod wpływem promieniowania UV. Taka endogenna synteza witaminy D zachodzi w dwóch etapach. W pierwszym, zachodzącym bezpośrednio pod wpływem promieniowania UV dochodzi do przekształcenia 7 – dehydrocholesterolu do prowitaminy D3. W kolejnym etapie prowitamina D3 przekształca się do witaminy D3. Tempo syntezy witaminy D3 jest regulowane w taki sposób, aby nie doszło do nadmiernej kumulacji tego związku w organizmie. Podczas dłuższej ekspozycji skóry na słońce w skórze powstają nieaktywne biologicznie pochodne witaminy D. Aby móc zapewnić dzienne zapotrzebowanie na witaminę D3, wystarczy codziennie przez 15 minut eksponować na słońce skórę twarzy, przedramion i podudzi. W związku z tym, że witaminy D nie można zsyntetyzować na zapas, konieczna jest codzienna ekspozycja na słońce. W naszej strefie klimatycznej nie jest to możliwe – stąd powszechne występowanie niedoborów witaminy D3.

Rola witaminy D3 w organizmie

Witamina D3 pełni w organizmie wiele funkcji, oddziałując na organizm za pośrednictwem receptorów VDR. Są one rozmieszczone przede wszystkim w obrębie kości, jelit, nerek i innych narządów. Jedną z najważniejszych funkcji witaminy D w organizmie jest wspomaganie rozwoju i mineralizacji kości, regulując gospodarkę wapniowo – fosforanową. Witamina D normalizuje wydzielanie insuliny przez trzustkę. Witamina D wykazuje działanie neuroprotekcyjne, wspomagając funkcjonowanie układu nerwowego. Ponadto związek ten wpływa korzystnie na funkcjonowanie układu sercowo – naczyniowego, normalizuje ciśnienie krwi. Witamina D3 moduluje funkcjonowanie układu immunologicznego, wykazując działanie przeciwzapalne.

Niedobór witaminy D3

Prawidłowy poziom witaminy D3 w organizmie określany jest na 30 – 50 ng/ ml. Niedobór witaminy D3 stwierdzany jest poniżej poziomu 30 ng/ ml, a stopień tego niedoboru określany jest w następujący sposób:

  • niedobór lekki 20 – 30 ng/ ml
  • niedobór średni 10 – 20 ng/ ml
  • niedobór ciężki poniżej 10 ng/ ml

Przyczyną niedoboru witaminy D3 jest przede wszystkim brak całorocznej ekspozycji skóry na słońce. Istnieje ponadto kilka czynników zwiększających ryzyko niedoboru witaminy D. Są to przede wszystkim sytuacje wiążące się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na witaminę D. Mowa m. in. o:

  • ciąży i laktacji
  • nadwadze lub otyłości
  • chorobach przewlekłych.

Konsekwencją niedoborów witaminy D3 w organizmie jest rozwój takich schorzeń jak cukrzyca typu 2, otyłość, nadciśnienie tętnicze, krzywica u dzieci, osteoporoza, schorzenia autoimmunologiczne, depresja. Niedobór witaminy D kojarzony jest ponadto z częstszym występowaniem nowotworów jelita grubego, prostaty, piersi, płuc, trzustki.

Suplementacja witaminy D3 i źródła w diecie

suplementacja witaminy D
Fot.: Pexels.com

Wraz z dietą można dostarczyć pewne ilości witaminy D3. Najbogatszymi źródłami tego związku są tłuste ryby morskie oraz żółtko jaja i ser żółte. W okresie od września do maja wskazane jest suplementowanie witaminy D3 w następujących dawkach:

  • od 0 do 6 miesiąca życia – 400 IU
  • od 6 do 12 miesiąca życia – 400 – 600 IU
  • dzieci do 10 roku życia – 600 – 1000 IU
  • młodzież od 11 do 18 roku życia – 800 – 2000 IU
  • dorośli 800 – 2000 IU
  • kobiety w ciąży i karmiące piersią – 2000 IU.

Bibliografia:

Walicka M. i in., Niedobór witaminy D – problem społeczny; Postępy Nauk Medycznych, 2019

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here