witamina B12
Fot.: Unsplash.com

Witamina B12, czyli kobalamina to jedna z najważniejszych witamin z grupy B. Jest to związek niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, krwiotwórczego oraz sercowo – naczyniowego. Niedobory witaminy B12 nie należą do rzadkości, a szczególnie często spotykane są u wegan, którzy nie spożywają produktów pochodzenia zwierzęcego. A to właśnie tego typu produkty są jedynymi źródłami witaminy B12. Zbyt niskiemu poziomowi kobalaminy może towarzyszyć rozwój anemii megaloblastycznej, chorób układu krążenia czy zaburzeń neurologicznych.

Rola witaminy B12 w organizmie

zapotrzebowanie na witaminę B12
Fot.: Unsplash.com

Witamina B12 to jedna z witamin z grupy B. Jest to związek rozpuszczalny w wodzie, który może być dostarczony organizmowi wraz z dietą. Ponadto witamina B12 może być syntetyzowana w organizmie – powstaje pod wpływem bakterii zasiedlających jelito grube, jednak nie jest ona wchłaniana. Jedną z najważniejszych funkcji kobalaminy w organizmie jest uczestnictwo w procesie syntezy krwinek czerwonych, czyli erytrocytów. Ponadto związek ten warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, uczestnicząc w syntezie neurotransmitterów oraz tworzeniu osłonek mielinowych. Kobalamina uczestniczy w syntezie choliny – związku wchodzącego w skład mieliny. Witamina B12 warunkuje reakcję przemiany homocysteiny do metioniny oraz metylomalonyloCoA, dzięki czemu reguluje poziom homocysteiny we krwi. Homocysteina określana jest mianem cholesterolu XXI wieku, gdyż jej podwyższony poziom sprzyja rozwojowi miażdżycy i jej powikłań. Witamina B12 uczestniczy w procesach przemiany materii, a także w syntezie DNA i RNA.

Niedobór witaminy B12

Do niedoboru witaminy B12 może dojść w efekcie niewystarczającej podaży tego związku wraz z dietą. Dotyczy to przede wszystkim osób rezygnujących ze spożycia produktów odzwierzęcych, które są jedynym źródłem kobalaminy w diecie. Kolejnym istotnym czynnikiem ryzyka jest brak czynnika wewnętrznego Castle’a. Jest to proteina wydzielana przez komórki okładzinowe żołądka i umożliwiająca wchłanianie witaminy B12 z przewodu pokarmowego. Niedobór czynnika wzrostu może mieć charakter wrodzony lub nabyty, wynikający z syntezy autoprzeciwciał. Do zaburzenia wchłaniania witaminy B12 może także dojść w przebiegu stanów zapalnych jelit, po resekcji żołądka czy podczas stosowania niektórych leków, np. leków nasennych czy doustnych leków hormonalnych.

Jednym z najważniejszych powikłań wynikających z niedoboru witaminy B12 jest anemia megaloblastyczna. W jej przebiegu pojawiają się objawy typowe dla anemii: osłabienie, kołatanie serca, bóle i zawroty głowy, bladość skóry. Ponadto pojawiają się objawy neurologiczne, wynikające z demielinizacji nerwów:

  • drgawki
  • drżenie kończyn
  • problemy z pamięcią i koncentracją
  • zaburzenia równowagi
  • problemy ze wzrokiem
  • zaburzenia lękowe
  • stany depresyjne

Ponadto występują stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej i języka, zaburzenia smaku oraz uczucie pieczenia w jamie ustnej.

Zdiagnozowanie niedoboru witaminy B12 wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Stosowane mogą być preparaty doustne, a w przypadku niedoboru czynnika wewnętrznego Castle’a zalecane są iniekcje domięśniowe.

Źródła witaminy B12 w diecie

witamina B12 w diecie
Fot.: Unsplash.com

Kobalamina jest obecna w codziennej diecie, jednak jedynymi jej źródłami są produkty odzwierzęce. Najwięcej witaminy B12 znajduje się w podrobach (wątrobie i nerkach), a także w jajach i rybach, mięsie oraz owocach morza. Niewielkie ilości witaminy B12 można ponadto znaleźć w produktach mlecznych.

Dzienne zapotrzebowanie na kobalaminę to około 2,4 mikrograma. Takie ilości mogą być dostarczone wraz z dietą. Jeśli dieta nie jest bogata w naturalne źródła kobalaminy, wówczas można wzbogacić dietę o suplementy diety.

Przedawkowanie witaminy B12

Nadmiar witaminy B12 w organizmie spotykany jest rzadko, gdyż nadmiar tego związku usuwany jest z organizmu wraz z moczem. Jeśli dojdzie do przedawkowania suplementów z witaminą B12, wówczas może pojawić się reakcja alergiczna.

Bibliografia:

Mziray M. i in., Witamina B12 – skutki niedoboru, zasadność terapii i suplementacji u osób w wieku podeszłym; Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 2016

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here