Uderzenia gorąca to pojawiające się znienacka uczucie ciepła, rozprzestrzeniające się w organizmie. Może mu towarzyszyć kołatanie serca, a także nadmierna potliwość. Jedną z najczęstszych przyczyn uderzeń gorąca u kobiet jest menopauza, inną przyczyną może być nadczynność tarczycy czy nadciśnienie tętnicze.
Spis treści
Uderzenia gorąca w przebiegu menopauzy
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów przekwitania, występującym u większości kobiet są uderzenia gorąca. Pojawiają się w efekcie zmian hormonalnych towarzyszących menopauzie. Obniżenie poziomu estrogenów, czyli żeńskich hormonów płciowych może zakłócać zjawisko termoregulacji, przez co pojawia się dokuczliwe uczucie gorąca. Ponadto estrogeny wpływają na relaksację mięśniówki gładkiej ścian naczyń krwionośnych, przez co ulegają one poszerzeniu i napełniają się krwią. A to powoduje pojawienie się uczucia gorąca.
Także ciąży towarzyszyć może uczucie gorąca i nadmierna potliwość. W tym przypadku zmiany hormonalne – podobnie jak podczas menopauzy – także są przyczyną uderzeń gorąca. O ile jednak w przypadku menopauzy uderzenia gorąca utrzymywać mogą się nawet przez kilka lat, na długo przed ustaniem miesiączkowania i jakiś czas potem. Natomiast uderzenia gorąca wynikające z ciąży powinny ustąpić po porodzie. Aby złagodzić uderzenia gorąca towarzyszące menopauzie, a także inne objawy przekwitania zalecane jest stosowanie hormonalnej terapii zastępczej lub suplementów diety zawierających fitoestrogeny.
Uderzenia gorąca a nadczynność tarczycy
Tarczyca jest gruczołem w kształcie motyla, znajdującym się u podstawy szyi, którego zadaniem zadaniem jest synteza hormonów tarczycy. Tarczyca wpływa na przemiany metaboliczne, oddziałuje również na temperaturę ciała, wzrost i rozwój.
Gdy wytwarzane jest zbyt dużo hormonu tarczycy, powoduje to stan zwany nadczynnością tarczycy. Niektóre z głównych objawów nadczynności tarczycy to uderzenia gorąca, drażliwość i kołatanie serca. Często pacjenci nie mogą schudnąć lub przybierają na wadze z powodu nadmiernego głodu. W związku z tym, że nadczynność tarczycy najczęściej dotyczy kobiet i może pojawić się około 45 – 55 roku życia, bardzo często objawy nadczynności mogą być mylone z objawami menopauzy. Aby rozstrzygnąć, czy za uderzenia gorąca odpowiada nadczynność tarczycy, czy menopauza, wystarczy wykonać oznaczenie poziomu hormonów TSH oraz fT3 i fT4. Jeżeli zdiagnozowana zostanie nadczynność tarczycy, konieczne jest stosowanie leków tyreostatycznych.
Inne przyczyny uderzeń gorąca
Uderzenia gorąca, które są definiowane jako nagłe pojawienie się odczucia ciepła rozchodzącego się po ciele i utrzymującego się zazwyczaj przez kilka minut nie zawsze wynikają z poważniejszych przyczyn. Możliwe jest wystąpienie uderzeń gorąca pod wpływem takich czynników jak:
- jedzenie pikantnych potraw
- kofeina i alkohol
- palenie papierosów
- noszenie grubej odzieży
- wysoka temperatura
- uczucie stresu lub niepokoju
Wówczas zapobieganie pojawieniu się uderzeń gorąca sprowadza się przede wszystkim do unikania wspomnianych czynników. Należy unikać picia kawy i mocnej herbaty, niewskazane jest stosowanie używek. Warto zadbać o lekki, przewiewny strój, a także optymalną temperaturę w pomieszczeniach.
Za uderzenia gorąca mogą odpowiadać niektóre leki, np. nitrogliceryna. Kolejna przyczyna to nadciśnienie, a także migreny czy klasterowe bóle głowy. Na uderzenia gorąca mogą uskarżać się także osoby cierpiące na schorzenia neurologiczne, takie jak choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane. Kolejna przyczyna to niektóre nowotwory, którym towarzyszą uderzenia gorąca oraz nocne poty. Dotyczy to przede wszystkim rakowiaka, czyli guza endokrynnego, charakteryzującego się nagłymi uderzeniami gorąca, przyspieszeniem akcji serca oraz zaczerwienieniem twarzy. Rakowiak cechuje się zwiększonym wydzielaniem takich związków jak serotonina czy histamina, prowadzącymi do nadmiernego, gwałtownego rozszerzenia naczyń krwionośnych.
Bibliografia:
Mroczek B. i in., Jakość życia kobiet w okresie menopauzy; Family Medicine & Primary Care Review, 2014
