Kolonoskopia to badanie endoskopowe umożliwiające ocenę wnętrza jelita grubego. Badanie kolonoskopowe to badanie wykonywanie profilaktycznie w celu wczesnego rozpoznania raka jelita grubego. Procedura ta umożliwia także rozpoznanie choroby Leśniowskiego – Crohna i inne stany zapalne jelit, a także polipy. Kolonoskopia to badanie wymagające odpowiedniego przygotowania, w tym stosowania określonej diety na kilka dni przed badaniem.
Spis treści
Co to jest kolonoskopia?
Kolonoskopia to badanie endoskopowe, polegające na wprowadzeniu do odbytu endoskopu – elastycznego, cienkiego przewodu zakończonego kamerką. Badanie pozwala na ocenę stanu jelita grubego i wykrycie wielu schorzeń. Kolonoskop wprowadzany jest przez odbyt i odbytnicę, a następnie esicę i okrężnicę wstępującą aż do zastawki krętniczo – kątniczej. Poza oceną wnętrza jelit, kolonoskopia umożliwia pobranie fragmentu śluzówki do badania histopatologicznego, a także usuwanie polipów, hamowanie krwawień z dolnego odcinka jelita grubego, a także poszerzanie zwężenia jelita po zabiegu operacyjnym.
Wskazania do kolonoskopii
Kolonoskopia to badanie, które powinno być wykonywane profilaktycznie przez każdą osobę po ukończeniu 50 roku życia. Z kolei osoby z grupy ryzyka powinny zacząć się badać już po 40 roku życia. Badanie profilaktyczne należy wykonywać raz na pięć lat. Ponadto wskazaniem do kolonoskopii jest pojawienie się takich dolegliwości jak:
- biegunki lub zaparcia
- utrzymujące się bóle brzucha
- zmiana rytmu wypróżnień
- krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Jak się przygotować do kolonoskopii?
Celem przygotowania się do kolonoskopii jest przede wszystkim oczyszczenie jelit z zalegających resztek pokarmowym. Konieczne jest stosowanie specjalnej diety, której najważniejsze cechy to:
- unikanie owoców i warzyw o twardej skórce
- unikanie owoców i warzyw zawierających drobne pestki i nasiona
- unikanie warzyw o intensywnym czerwonym zabarwieniu (buraki)
- przyjmowanie co najmniej 2,5 – 3 litrów płynów na dobę
W dniu poprzedzającym badanie należy zjeść lekkostrawne śniadanie, a następnie od południa zacząć przyjmowanie płynu przeczyszczającego. Jednocześnie należy pamiętać o wypijaniu dużych ilości wody. Poza stosowaniem właściwej diety, konieczne jest powstrzymanie się przed przyjmowaniem preparatów zawierających żelazo, a także leków wpływających na agregację płytek krwi.
Kolonoskopia krok po kroku
W badaniu kolonoskopijnym wykorzystywany jest giętki endoskop o długości 130 – 200 cm, zakończonym kamerką oraz źródłem światła. Pacjent proszony jest o przyjęcie pozycji leżącej na lewym boku, z nogami ugiętymi w kolanach i przyciągniętymi do brzucha. Lekarz znieczula okolice odbytu żelem, a następnie wykonuje badanie per rectum. Niekiedy może być stosowane znieczulenie dożylne. Endoskop wprowadzany jest przez odbyt, a następnie przesuwany do dalszych odcinków jelita. Opróżnione jelito jest zapadnięte, a jego ścianki stykają się ze sobą, dlatego podczas badania do jelita wtłaczane jest powietrze. Może temu towarzyszyć uczucie dyskomfortu. Całe badanie trwa kilkadziesiąt minut.
Po zakończonym badaniu pacjent powinien poczekać w gabinecie i pozwolić, aby wtłoczone do jelita powietrze zostało usunięte.
Możliwe powikłania po kolonoskopii
Po zakończonym badaniu pacjent może przez kilka godzin odczuwać ból o umiarkowanym nasileniu, który ustępuje samoistnie. Zaniepokoić powinno wystąpienie takich symptomów jak:
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- silne bóle brzucha
- gorączka i dreszcze
- czarne, smoliste stolce
Jeśli pojawią się takie objawy, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Przeciwwskazania do kolonoskopii
Nie każda osoba może mieć wykonaną kolonoskopię. Przeciwwskazaniem do wykonania kolonoskopii jest ciąża, tętniak aorty, niedawno przebyty zawał serca, podejrzenie perforacji jelita lub mechaniczna niedrożność jelit.
Bibliografia:
Hassan C. i in., Przygotowanie jelita do kolonoskopii: Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Endoskopii Przewodu Pokarmowego; Gastroenterologia Kliniczna, 2013, tom 5, nr 2 – 3
