badania profilaktyczne
Fot.: Pexels.com

Badania profilaktyczne służą wczesnemu wykryciu wielu schorzeń i jak najszybszemu wdrożeniu leczenia. Badania te obejmują samobadanie, np. piersi czy jąder, wykonywanie badań biochemicznych, takich jak morfologia, lipidogram, glukoza na czczo czy próby wątrobowe. Do badań profilaktycznych można także zaliczyć takie badania obrazowe jak USG, RTG, mammografia czy kolonoskopia. Istnieje umowny kalendarz badań profilaktycznych, które warto wykonywać regularnie w poszczególnych dekadach życia.

Badania profilaktyczne dla 20 – latków

badania krwi
Fot.: Pexels.com

Młode osoby nie powinny zaniedbywać kwestii zdrowia. Nigdy nie jest za wcześnie na monitorowanie stanu zdrowia organizmu, a pomóc w tym mogą szybkie i bezpieczne badania kontrolne. Każdy powinien raz w roku wykonać takie podstawowe badania biochemiczne: morfologię, poziom glukozy, próby wątrobowe oraz badanie ogólne moczu. Te badania pozwalają na ogólną ocenę stanu zdrowia, pozwalają rozpoznać takie schorzenia jak stany zapalne, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, problemy z nerkami (badanie kreatyniny). W przypadku niewłaściwego wyniku badania glukozy na czczo konieczne może być wykonanie krzywej cukrzycowejRaz na pięć lat warto oznaczyć lipidogram, czyli poziom trójglicerydów oraz cholesterolu we krwi. Takie badanie pozwala oszacować ryzyko rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego. Raz na pięć lat warto wykonać ponadto USG jamy brzusznej, a także RTG klatki piersiowej.

Kobiety powinny pamiętać o corocznym badaniu ginekologicznym oraz wykonaniu raz na trzy lata cytologii, a także wykonywanym co dwa lata USG przezpochwowym oraz USG piersi. Przy nieprawidłowym wyniku cytologii konieczne może być wykonanie kolposkopii. Bardzo ważne jest ponadto wykonywanie raz w miesiącu samobadania piersi. Samobadanie powinno być wykonywane między 6 a 9 dniem cyklu. Z kolei mężczyźni powinni wykonywać raz w miesiącu samobadanie jąder, ważne jest także badanie jąder przez lekarza – powinno być wykonywane raz na trzy lata. Niekiedy może ponadto zajść konieczność wykonania USG jąder. Oczywiście – nie należy zapominać o corocznej kontroli masy ciała oraz wartości ciśnienia tętniczego krwi.

Badania profilaktyczne w wieku 30 – 40 lat

Zestaw badań dla osób między 30 a 40 rokiem życia obejmuje na pewno wszystkie te badania, które wykonywać należy regularnie w wieku 20 – 30 lat. Do kalendarza obowiązkowych badań warto włączyć ponadto takie badania jak badanie okulistyczne z badaniem dna oka, które warto wykonywać co 5 lat. Ponadto kobiety powinny raz na dwa lata wykonywać badanie USG piersi. Natomiast u mężczyzn z grupy ryzyka choroby prostaty powinni wykonywać badanie proktologiczne per rectum.

Badania profilaktyczne w wieku 40 – 50 lat

Dla osób po przekroczeniu 40 roku życia kalendarz badań profilaktycznych poszerza się o elektrokardiogram EKG, który warto wykonać raz na trzy lata. Inne warte wykonanie badania to gastroskopia wykonywana raz na 5 lat czy USG jamy brzusznej. Tego typu badanie pozwala ocenić wszelkie zmiany chorobowe w przewodzie pokarmowym. Osoby palące powinny prześwietlać co dwa lata klatkę piersiową. Raz na dziesięć lat można wykonać badanie gęstości kości – ma to na celu wczesne wykrycie zmian osteoporotycznych. Jeden raz w ciągu tej dekady można wykonać badania tarczycy – poziom hormonu tyreotropowego TSH, tyroksyny T4 oraz trójjodotyroniny T3.

Badania profilaktyczne powyżej 50 lat

badania kontrolne
Fot.: Pexels.com

Osoby, które ukończyły 50 lat życia muszą w szczególny sposób zadbać o zdrowie. Poza podstawowymi badaniami, które powinny być wykonywane już od 20 roku życia, warto pamiętać o takich badaniach jak:

  • mammografia wykonywana przez każdą kobietę raz na dwa lata (badanie w kierunku raka piersi)
  • coroczna kontrola prostaty per rectum u każdego mężczyzny (badanie w kierunku raka stercza)
  • badanie densytometryczne (badanie gęstości kości) raz na dziesięć lat
  • gastroskopia raz na 5 lat
  • EKG raz na trzy lata
  • RTG klatki piersiowej raz na pięć lat, a osoby palące papierosy – raz na rok (badanie w kierunku raka płuc)
  • kolonoskopia raz na pięć lat (badanie to pomaga na rozpoznanie raka jelita grubego)

Warto podkreślić, że zdecydowana większość tych badań to badania nieinwazyjne i bezbolesne, których wykonanie nie wiąże się z żadnym ryzykiem zdrowotnym. Nie ma zatem powodów, aby unikać tego typu badań. A profilaktyka to znacznie lepszy sposób dbania o zdrowie niż leczenie zaawansowanej choroby.

Bibliografia:

Choroby wewnętrzne. Kompedium Medycyny Praktycznej pod red. A. Szczeklika i P. Gajewskiego; Medycyna Praktyczna 2010

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here