Gastroskopia to badanie początkowego odcinka przewodu pokarmowego – przełyku, żołądka i dwunastnicy. Badanie wykonywane jest przy pomocy endoskopu, czyli elastycznego przewodu zakończonego kamerką. Badanie pozwala zobrazować struktury przewodu pokarmowego, umożliwia ponadto pobranie materiału biopsyjnego do dalszych badań. Badanie wykonywane jest ze wskazań lekarskich przy podejrzeniu takich schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego jak nowotwory, polipy, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy czy przełyk Barretta. Możliwe jest wykonanie testu w kierunku zakażenia bakterią Helicobacter pylori.
Spis treści
Czym jest gastroskopia?
Gastroskopia jest zwykle wykonywana w celu określenia przyczyny takich objawów jak niestrawność, ból w nadbrzuszu, nudności, wymioty lub trudności w połykaniu. To jest również najlepsze badanie umożliwiające znalezienie przyczyny krwawienia z górnych odcinków przewodu pokarmowego.
Gastroskopia jest dokładniejsza niż promieniowanie rentgenowskie w celu wykrywania stanu zapalnego, wrzodów lub guzów w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Biopsje (próbki tkanki) można pobrać w celu określenia miejsc infekcji, oceny funkcjonowania jelita cienkiego i zdiagnozowania nieprawidłowych tkanek oraz takich stanów chorobowych jak celiakia i zmiany nowotworowe. Gastroskopię stosuje się również w leczeniu schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego. Można np. rozciągnąć zwężony obszar, usunąć polipy lub tamować krwawienie.
Wskazania do gastroskopii
Wskazaniem do wykonania badania gastroskopowego jest podejrzenie rozmaitych schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego, którym może towarzyszyć występowanie takich objawów jak:
- bóle brzucha
- nudności i wymioty
- odbijanie
- zgaga
- uczucie pełności w brzuchu
- smoliste stolce
- krwawe wymioty
- trudności w przełykaniu
- niedokrwistość.
Nie jest to badanie profilaktyczne wykonywane bez konkretnej przyczyny.
Jak się przygotować do gastroskopii?
Ostatni posiłek można zjeść na 8 godzin przed badaniem, a od przyjmowania napojów należy powstrzymać się na cztery godziny przed gastroskopią. Niewskazane jest ponadto żucie gumy. Można zażyć przepisane przez lekarza leki, popijając je niewielką ilością wody. Bezpośrednio przed zabiegiem konieczne jest wyjęcie ruchomej protezy zębowej.
Jak wygląda zabieg gastroskopii?
Przed zabiegiem podawany jest w razie potrzeby lekki środek znieczulający (uspokajający), dodatkowo tył gardła jest pryskany środkiem miejscowo znieczulającym, aby znieczulić gardło i ograniczyć występowanie odruchu wymiotnego. Procedura trwa około 15 do 30 minut.
Po przyjęciu przez pacjenta wygodnej pozycji leżącej na lewej stronie, endoskop wprowadzany jest przez usta, a następnie kolejno przez przełyk, żołądek i dwunastnicę. Średnica endoskopu jest mniejsza niż jeden centymetr średnicy. Mała kamera na końcu przewodu przesyła obraz wideo do monitora, umożliwiając lekarzowi dokładne zbadanie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Powikłania po gastroskopii
Gardło może być trochę obolałe, ponadto mogą pojawić się wzdęcia spowodowane powietrzem wprowadzanego do żołądka podczas testu. Posiłek można spożyć najwcześniej 4 godziny po badaniu, a zimne płyny można pić już po godzinie.
Czy istnieje jakieś ryzyko lub skutki uboczne?
Chociaż mogą wystąpić komplikacje, są one rzadkie. Po zabiegu może pojawić się lekki ból gardła i istnieje nieznacznie zwiększone ryzyko infekcji klatki piersiowej. Powietrze może również zostać uwięzione w żołądku, powodując wzdęcia. Jeśli pobrano biopsję lub zastosowano leczenie, może wystąpić niewielkie krwawienie. Bardzo rzadko dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego, a sporadycznie – do przerwania ciągłości ściany przewodu pokarmowego. Należy skontaktować się z lekarzem, gdy wystąpią takie symptomy jak:
- gorączka
- trudności w połykaniu
- nasilający się ból gardła, klatki piersiowej lub brzucha
- czarny stolec.
Bibliografia:
What happens during a gastroscopy; IQWIG, 2015
