Ekstrakcja zęba, czyli jego wyrwanie to zabieg przeprowadzany wówczas, gdy zmiany próchnicze są tak rozległe, że nie ma możliwości jej wyleczenia. Wskazaniem do ekstrakcji zęba może być także nieodwracalne zapalenie miazgi, zaawansowane choroby przyzębia czy konieczność usunięcia zęba w przebiegu leczenia ortodontycznego.
Spis treści
Jak długo utrzymuje się ból po ekstrakcji zęba?
Współczesna medycyna dysponuje licznymi metodami leczenia zachowawczego zębów, pozwalającymi zredukować konieczność ekstrakcji zęba. Niestety – niekiedy wyrwanie zęba jest konieczne. A wówczas odpowiednie przeprowadzenie zabiegu ekstrakcji z wykorzystaniem nowoczesnych akcesoriów stomatologicznych oraz odpowiednie postępowanie pozabiegowe mają kluczowe znaczenie dla szybkiego wygojenia się rany i uniknięcia powikłań po ekstrakcji zęba. A jednym z najbardziej niepokojących objawów po ekstrakcji zęba może być przedłużający się ból.
Rana po wyrwaniu zęba może goić się nawet przez 6 – 8 tygodni – tyle czasu potrzeba, aby wolny zębodół powstały po ekstrakcji całkowicie został pokryty dziąsłem. Początkowe objawy występujące po ekstrakcji zęba to obrzęk i krwawienie, które ustępują pojawieniu się skrzepu. Skrzep chroni zębodół przed oddziaływaniem takich czynników zewnętrznych jak bakterie bytujące w jamie ustnej czy resztki pokarmowe. Ponadto skrzep jest niezbędny w procesie gojenia się rany.
Ból po wyrwaniu zęba może utrzymywać się przez 2 – 5 dni, choć możliwe jest nieco dłuższe występowanie łagodnych dolegliwości bólowych. Na dłuższe występowanie bólu narażone są osoby, u których procesy gojenia przebiegają dłużej, np. chore na cukrzycę. Ból utrzymuje się także dłużej po ekstrakcji zębów mądrości, a także zębów, wokół których toczył się rozległy stan zapalny. Powodem do niepokoju może być stałe, długotrwałe utrzymywanie się bólu lub nagłe pojawienie się dolegliwości bólowych kilka dni po ekstrakcji. Niepokojące jest ponadto pojawienie się ropy w obrębie rany, a także opuchlizny i dolegliwości ze strony stawów skroniowo – żuchwowych. Takie symptomy mogą świadczyć o pojawieniu się dolegliwości poekstrakcyjnych – zakażeń, ropni, krwiaków czy suchego zębodołu. Należy wówczas nie zwlekać z wizytą u stomatologa, który wdroży odpowiednie leczenie.
Powikłania po ekstrakcji zęba
Ekstrakcja zęba jest często wykonywaną procedurą stomatologiczną, która – dzięki wykorzystaniu specjalistycznych narzędzi stomatologicznych – przestała kojarzyć się z bólem czy poważnymi powikłaniami. Nie zawsze jednak można uniknąć wszystkich powikłań – a jednym z najczęstszych jest tzw. zespół suchego zębodołu. W warunkach prawidłowych po wyrwaniu zęba dochodzi do powstania w miejscu ekstrakcji skrzepu krwi, który pełni rolę specyficznego „opatrunku” zapewniającego prawidłowy przebieg procesu gojenia się ran. Niekiedy jednak nie dochodzi do powstania skrzepu – a to skutkuje nieprawidłowym gojeniem się rany.
Do rozwoju zespołu suchego oczodołu może dojść w efekcie:
- niewystarczającego ukrwienia tkanek w efekcie zastosowania znieczulenia miejscowego
- zaburzeń krzepnięcia krwi
- palenia papierosów lub nadużywania alkoholu
- cukrzycy, miażdżycy, nadciśnienia
- stosowania niektórych leków
- niewłaściwie zbilansowanej diety, ubogiej w witaminę C, żelazo, cynk czy miedź
- niewłaściwej higieny jamy ustnej
Gdy dojdzie do rozwoju zespołu suchego zębodołu, charakterystycznym objawem jest bardzo silny ból w miejscu ekstrakcji. Ból pojawia się 2 – 3 dni po wyrwaniu zęba, a towarzyszą mu takie objawy dodatkowe jak osłabienie i gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, nieprzyjemny zapach z ust czy brak apetytu. Leczenie zespołu pustego zębodołu sprowadza się do stosowaniu leków przeciwbólowych, założeniu specjalnego opatrunku lub zaszyciu dziąsła, co zapewnia odpowiednie warunki do gojenia się rany. Natomiast w celu zapobiegania rozwojowi zespołu suchego zębodołu należy pamiętać o tym, aby o ekstrakcji zęba wstrzymać się w pierwszych godzinach od spożywania posiłków i przyjmowania płynów, zaś w przeciągu pierwszej doby niewskazane jest palenie papierosów, a także płukanie jamy ustnej.
Czy konieczna jest ekstrakcja ósemek?
Ósemki, czyli trzecie zęby trzonowe to zęby, które uważane są za zbędne. Po pierwsze – pojawiają się najpóźniej, bo około 18 – 26 roku życia. Po drugie – bardzo często zęby te nie mieszczą się w szczęce. Po trzecie – wyrzynaniu się zębów mądrości towarzyszy szereg uciążliwych dolegliwości, takich jak opuchlizna dziąseł i policzków, ból, trudności z przeżuwaniem jedzenia. Po czwarte – po wyrznięciu się ósemek, w ich sąsiedztwie tworzy się w obrębie dziąsła kieszonka, w której gromadzą się resztki pokarmowe; a to sprzyja rozwojowi stanów zapalnych. I po piąte – z punktu widzenia ewolucji zęby te są zupełnie nieprzydatne. Okazuje się bowiem, że pojawiające się na przestrzeni tysiącleci zmiany w diecie sprawiły, że zaniknęła potrzeba długiego przeżuwania jedzenia, a szczęki zaczęły po prostu maleć. Wszystko to sprawia, że wiele osób uznaje ósemki za zupełnie zbędne zęby. Błędem jest jednak dość radykalne podejście, polegające na usuwaniu tych zębów u każdego – ekstrakcja ósemek powinna być podyktowana określonymi wskazaniami do usunięcia tych zębów. Ekstrakcja ósemek wskazana jest u tych osób, u których występuje problem zbyt małej ilości miejsca w szczęce. Wówczas może istnieć problem z wyrzynaniem się ósemek, ponadto powstać mogą poważne wady zgryzu, wynikające ze stłaczania się zębów. Ponadto może dojść do zaburzenia procesu wyrzynania się ósemki i uwięźnięcia zęba w dziąśle. Każda sytuacja wymaga usunięcia kłopotliwej ósemki. Kolejnym wskazaniem do usunięcia ósemek jest próchnica zębów, a także nawracające stany zapalne dziąseł. Decyzję o usunięciu ósemki podejmuje stomatolog, a do wykonania zabiegu konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego.
Bibliografia:
Bibliografia: Jańczuk Z., Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych; PZWL, 2018
