Czystek to jedna z tych roślin, która od wieków stosowana była jako ceniony składnik medycyny naturalnej. Czystek był kiedyś stosowany jako skuteczny lek na biegunki, infekcje układu oddechowego oraz jako remedium na dolegliwości skórne. Nic nie działało lepiej na trudno gojące się rany czy przewlekłe stany zapalne. Dziś czystek znów wraca do łask, a picie jego naparu kojarzone jest nierozerwalnie ze zdrowym, zrównoważonym stylem życia. Ale to coś więcej, niż tylko moda – to uzasadniona naukowo profilaktyka wielu schorzeń. Czego zatem można spodziewać się po regularnym spożywaniu czystka?
Spis treści
Wartości odżywcze czystka – moc polifenoli
Czystek to roślina spotykana w rejonie od Morza Śródziemnego aż po Morze Czarne. Liście czystka to prawdziwa skarbnica substancji aktywnych o korzystnym wpływie na organizm. Jest to jedna z najbogatszych w polifenole roślin, co oznacza, iż czystek doskonale sprawdza się w roli neutralizatora wolnych rodników. A te reaktywne formy tlenu odpowiedzialne są za starzenie się organizmu oraz liczne procesy chorobowe. Najcenniejsze składniki zawarte w czystku to:
- olejki eteryczne
- kwasy fenolowe
- żywice
- flawonoidy: kwercytyna, rutyna, luteolina
- witaminy A, C, E beta karoten, cynk
- polifenole: katechina, galusan galokatechiny, proantocyjanidyny
- terpeny
Aby móc w pełni cieszyć się tak wartościowym składem czystka, należy zwrócić uwagę na jakość stosowanego suszu. Najwartościowszy jest susz cięty, a nie mielony, skomponowany z liści czystka, a nie gałązek. Ponadto dostępny jest suplement diety w tabletkach zawierający czystek.
Właściwości prozdrowotne czystka
Czystek kreteński stosowany jest dziś przede wszystkim jako naturalny wspomagacz odporności. Dzięki wysokiej zawartości licznych antyutleniaczy czystek wykazuje działanie przeciwzapalne, antyalergiczne, a także przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybicze. W celu wzmocnienia odporności można pić czystek profilaktycznie, zwłaszcza w okresie jesienno – zimowym, gdy jesteśmy szczególnie narażeni na infekcje. Także picie czystka już w przebiegu infekcji wspomaga walkę z chorobotwórczymi drobnoustrojami i skraca czas choroby oraz łagodzi jej przebieg.
Inne korzystne właściwości czystka to:
- działanie gastroprotekcyjne, polegające m. in. na łagodzeniu stanów zapalnych i nieżytu żołądka
- profilaktyka miażdżycy i jej powikłań: zawału serca, udaru mózgu czy nadciśnienia; czystek kreteński normalizuje poziom cholesterolu we krwi, ogranicza powstawanie zakrzepów oraz wzmacnia ściany naczyń krwionośnych
- ograniczenie przerostu prostaty u mężczyzn
- łagodzenie licznych dermatoz: łuszczycy, trądziku, egzemy, grzybicy skóry i paznokci, a ponadto łagodzenie przykrego zapachu potu i wspomaganie gojenie się ran
- wspomaganie oczyszczania organizmu z metali ciężkich
Z racji wysokiego potencjału antyoksydacyjnego niektórzy przypisują czystkowi korzystne działanie ograniczające rozwój nowotworów. Ponadto czystek zalecany jest jako skuteczne uzupełnienie terapii boreliozy.
Jak stosować czystek?
Czystek stosowany może być na wiele sposobów. Najpopularniejszą formą jego stosowania jest picie naparu. Jak przyrządzić herbatę z czystka? Przyrządza się ją przez zaparzenie 1 łyżki suszu w szklance wrzątku, przez 5 – 8 minut. W celu poprawy walorów smakowych można dodać cytryny lub miodu. Innym zastosowaniem czystka jest wykonywanie inhalacji w przebiegu infekcji dróg oddechowych. Inhalacje z czystka sporządza się z 2 – 3 łyżeczek czystka zalanych gorącą wodą, po czym należy nachylić się nad miską z naparem, nakryć głowę ręcznikiem i wdychać parę przez około 15 minut.
Czystek stosowany jest także do wykonania płukanek jamy ustnej, które łagodzą stany zapalne dziąseł czy redukują nieprzyjemny zapach z ust. Płukanka stosowana na skórę głowy redukuje łupież i łojotok, a przemywanie nią skóry łagodzi rany, skaleczenia i zmiany o charakterze zapalnym.
Bibliografia:
Harnisch G., Czystek. Zdrowie i piękno dzięki jednej roślinie; Vital 2000
