Grzybica skóry oraz paznokci to jedne z najczęstszych infekcji grzybiczych. Wbrew pozorom u podłoża infekcji grzybiczej wcale nie leży brak higieny, a wręcz przeciwnie – zbyt częsty kontakt skóry z wodą czy środkami myjącymi. Grzybica paznokcia prowadzi do kruchości płytki paznokciowej, a nawet jej ukruszenia, a w przebiegu grzybicy skóry pojawia się zaczerwienienie, rumień, złuszczanie naskórka. Leczenie grzybicy wymaga stosowania odpowiednich leków, aplikowanych miejscowo lub zażywanych doustnie.
Spis treści
Czym jest grzybica?
Grzybica to infekcja wywołana przez grzyby. Drobnoustroje te mogą zaatakować narządy wewnętrzne, np. płuca czy jelita, jednak najczęściej spotykane są grzybice zewnętrzne. Takie postacie choroby obejmują skórę ciała oraz owłosioną skórę głowy, mogą także dotyczyć paznokci. Za rozwój grzybicy skóry odpowiadają przede wszystkim drobnoustroje Trichophyton, Microsporum oraz Epidermophyton. Z kolei grzybica paznokci wywołana jest przez dermatofity Trychophyton, Microsporum oraz Fusarium. Grzybice skóry i paznokci są chorobami zakaźnymi, zatem jedną z przyczyn rozwoju choroby może być kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami czy przedmiotami – butami, powierzchniami basenowymi, dywanami. Ale to nie jedyna przyczyna grzybicy. Inne czynniki ryzyka rozwoju wielu postaci grzybicy to:
- choroby przewlekłe wymagające długotrwałego stosowania glikokortykosteroidów (astma, RZS)
- cukrzyca sprzyjająca namnażaniu wszelkich drobnoustrojów
- przeszczepy narządów i stosowanie leków immunosupresyjnych
- zaburzenia immunologiczne (np. AIDS)
- choroby nowotworowe
Dodatkowo w przypadku grzybicy skóry i paznokci istotne znaczenie ma utrzymywanie skóry w wilgoci, noszenie obcisłych ubrań i obuwia z tworzyw sztucznych.
Objawy grzybicy paznokci
Grzybica paznokci rozwija się stopniowo i bardzo często pozostaje niezauważona przez dłuższy czas. Zmiany w wyglądzie płytki paznokciowej są następujące:
- płytka paznokciowa może ulec przebarwieniu, przybierając odcień od białego, poprzez żółty aż po brązowy i czarny
- paznokieć może ulec odkształceniu czy pofalowaniu powierzchni
- bardzo często na powierzchni paznokci pojawiają się podłużne bruzdy
- paznokieć może być pogrubiony
- zauważyć można rozwarstwienie się paznokcia, a nawet jego oddzielenie od łożyska
- w obrębie wałów paznokciowych może pojawić się obrzęk, ból i zaczerwienienie
Gdy grzybica paznokci jest bardzo zaawansowana, może pojawić się ból podczas chodzenia.
Objawy grzybicy skóry
Grzybica może dotyczyć zarówno skóry ciała, jak i grzybicy owłosionej skóry głowy. Grzybica skóry gładkiej może rozwinąć się w dowolnej lokalizacji ciała, choć najczęściej występuje w obrębie pachwin i pach. W przebiegu grzybicy skóry pojawiają się charakterystyczne zmiany skórne – pojawia się rumień, wysypka grudkowa, zmiany złuszczeniowe. Zmianom grzybiczym może towarzyszyć świąd skóry. Jedną z postaci grzybicy skórnej jest łupież pstry, rozwijający się w obrębie skóry szyi, klatki piersiowej oraz kończyn górnych i prowadzący do wystąpienia odbarwień skóry.
Częstą postacią choroby jest grzybica stóp, która atakuje przede wszystkim przestrzenie międzypalcowe, zazwyczaj między 3 a 4 palcem. Grzybica może mieć także postać złuszczającą i wówczas dominują zmiany skórne o charakterze zrogowaciałego naskórka i łuszczącej się skóry. Tego typu grzybica zlokalizowana jest w obrębie podeszwowej i bocznej powierzchni stopy. Z kolei odmiana potnicowa polega na pojawieniu się ognisk rumieniowo – wysiękowych i pęcherzy w okolic śródstopia.
Grzybica owłosionej skóry głowy może występować pod postacią:
- grzybicy drobnozarodnikowej, prowadzącej do pojawienia się wielu ognisk złuszczania skóry z „równo przystrzyżonymi” włosami
- grzybicy strzygącej, cechującej się występowaniem ognisk wyłysień pokrytych złuszczającą się skórą.
Leczenie grzybicy
Zarówno grzybica skóry, jak i grzybica paznokci wymaga odpowiedniego leczenia. W przypadku grzybicy paznokci zazwyczaj wystarcza stosowanie preparatów miejscowych – lakierów, sprayów, maści. Dobre efekty przynosi także fototerapia. Leczenie grzybicy skóry wymaga stosowania leków miejscowych, a także ogólnoustrojowych leków przeciwgrzybiczych. Terapia trwa od 10 do 14 dni.
Bibliografia:
Virella G., Mikrobiologia i choroby zakaźne; Urban&Partner, 1999
