Beta glukan to jedna ze składowych błonnika pokarmowego. Związek ten można dostarczyć wraz z dietą, spożywając takie naturalne źródła beta glukanu jak zboża, drożdże i grzyby. Ponadto dostępne są suplementy diety zawierające beta glukan. Warto zadbać o właściwą podaż beta glukanu wraz z dietą, gdyż ta postać błonnika wpływa korzystnie na funkcjonowanie organizmu.
Czym jest beta glukan?
Beta glukan to rozpuszczalna frakcja błonnika. Beta glukan wchodzi w skład ściany komórkowej drożdży, bakterii oraz zbóż. I właśnie te składniki diety stanowią naturalne źródła beta glukanu. W przypadku zbóż źródłem beta glukanu jest owies oraz jęczmień. Poza naturalnymi źródłami dietetycznymi, beta glukan może być także dostarczony w postaci suplementu diety.
Właściwości zdrowotne beta glukanu
Pozytywne skutki zdrowotne beta glukanu wynikają między innymi ze zwiększenia lepkości treści pokarmowej w górnym odcinku przewodu pokarmowego, co prowadzi do wzrostu wiązanie kwasów żółciowych i ich późniejszego wydalania. Kwasy żółciowe są syntetyzowane de novo przez 7α-hydroksylazę, która jest kluczowym enzymem syntezy kwasów żółciowych, a w procesie syntezy wykorzystywany jest cholesterol. Zwiększona synteza kwasów żółciowych prowadzi do redukcji poziom cholesterolu we krwi. U osób zażywających beta glukan można zaobserwować spadek poziomu cholesterolu całkowitego oraz LDL. A to może przełożyć się na profilaktykę tych schorzeń przewlekłych, które rozwijają się na podłożu zaburzeń profilu lipidowego krwi. Mowa przede wszystkim o schorzeniach układu sercowo – naczyniowego, takich jak miażdżyca, nadciśnienie czy zawał serca.
Wysoka lepkość β-glukanu odpowiada również za redukcję poposiłkowych poziomów glukozy we krwi.
Mieszanie się treści pokarmowej z enzymami trawiennymi w żołądku jest zmniejszone, a opróżnianie żołądka jest opóźnione. Beta glukan spowalnia trawienie skrobi i wchłanianie glukozy w jelicie. Ponadto opóźnione opróżnianie żołądka zwiększa uczucie sytości, co prowadzi do zmniejszenia spożycia pokarmu. Fermentacja β-glukanu przez bakterie jelitowe w okrężnicy prowadzi do powstania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), takich jak octan, propionian i maślan. Jako cząsteczki sygnałowe, SCFA są zdolne do modulowania metabolizmu glukozy i cholesterolu poprzez różne receptory. Receptory mogą zwiększać stężenie hormonów żołądkowo-jelitowych, takich jak GLP-1 (peptyd podobny do glukagonu 1) i PYY (peptyd YY). PYY indukuje wykorzystanie glukozy w tkance mięśniowej i tłuszczowej, a GLP-1 pośrednio obniża stężenie glukozy we krwi. Ostatecznie – beta glukan może przyczynić się do normalizowania poziomu glukozy we krwi, co jest niezbędne w profilaktyce i terapii takich schorzeń jak insulinooporność oraz cukrzyca typu 2. Ponadto taka właściwość beta glukanu, w połączeniu z zapewnieniem długotrwałego uczucia sytości może przełożyć się na skuteczne wsparcie procesu odchudzania.
Podobnie jak każda frakcja błonnika roślinnego, beta glukan usprawnia funkcjonowanie przewodu pokarmowego, przyspieszając pasaż treści pokarmowej przez jelita. Przekłada się to na zapobieganie zaparciom, a także stanowi bardzo ważny element profilaktyki raka jelita grubego.
Beta glukan słynie ze wspomagania naturalnej odporności organizmu, dlatego może być stosowany u osób często zapadających na rozmaite infekcje.
Suplementacja beta glukanu
Suplementy zawierające beta glukan, a także naturalne źródła tego związku powinny być spożywane przede wszystkim przez osoby dotknięte problemem zbyt wysokiego poziomu cholesterolu oraz glukozy we krwi. Inne wskazania do stosowania beta glukanu to zaparcia, częsta zapadalność na infekcje, a także stosowanie kuracji odchudzającej. Zaleca się stosować dawkę 800 – 1000 mg beta glukanu dziennie. Jak dotąd nie odnotowano żadnych efektów niepożądanych suplementacji beta glukanem. Z tego względu preparaty zawierające beta glukan mogą być stosowane nawet przez dzieci.
Bibliografia:
Ahmad A. i in., Critical reviews in food science and nutrition; 2011
