Atypowe zapalenie płuc to dość rzadka postać choroby. Od typowego zapalenia płuc różni się tym, że atypowe zapalenie płuc wywołane jest przez inne patogeny. Sprawia to, że leczenie atypowego zapalenia płuc mogą mieć cięższy przebieg, a leczenie może wymagać stosowania dłuższej i bardziej skomplikowanej antybiotykoterapii.
Spis treści
Czym jest atypowe zapalenie płuc?
Atypowe zapalenie płuc to stan zapalny zlokalizowany w tkance płucnej, wywołany przez inne bakterie niż typowe, powszechnie występujące drobnoustroje. Mowa o takich drobnoustrojach jak:
- Mycoplasma pneumoniae
- Chlamydophila pneumoniae
- Legionella pneumophila
- Chlamydia psittaci
Część infekcji może przebiegać bezobjawowo, a w przypadku, gdy rozwijają się objawy – zazwyczaj choroba rozpoczyna się od rozwoju infekcji górnych dróg oddechowych. Może pojawić się ból gardła, stan podgorączkowy, kaszel i katar. Z czasem pojawiają się objawy ogólne – dreszcze, bóle mięśni i stawów, brak apetytu, zmęczenie i łatwa męczliwość. Zazwyczaj nie pojawiają się objawy typowe dla zapalenia płuc – duszności, odkrztuszania wydzieliny, wysoka gorączka. Nie oznacza to jednak, że atypowe zapalenie płuc ma łagodny przebieg i można je zlekceważyć. Infekcjom atypowymi bakteriami towarzyszyć może uszkodzenie wątroby, zapalenie osierdzia czy niedokrwistość hemolityczna. Oto najczęściej spotykane postacie atypowego zapalenia płuc.
Atypowe zapalenie płuc wywołane przez Mycoplasma pneumoniae
Mycoplasma pneumoniae to bakteria pozbawiona ściany komórkowej, będąca jedną z najmniejszych bakterii. Zakażenia ta bakterią mają charakter endemiczny i sezonowy, co oznacza, że spotykane są głównie w zamkniętych populacjach (przedszkola, szkoły, internaty) i występują najczęściej w okresie jesienno – zimowym. Atypowe zapalenie płuc wywołane przez Mycoplasma pneumoniae ma zazwyczaj umiarkowany przebieg – pojawia się ból gardła, kaszel, duszności, stan podgorączkowy i ogólne osłabienie organizmu. Niekiedy jednak zakażenie ma poważniejszy przebieg, może rozwinąć się zapalenie ucha środkowego czy zatok, a nawet zapalenie mięśnia sercowego. Może także dojść do zapalenia mózgu i opon mózgowych, anemii hemolitycznej czy zapalenia wątroby.
W badaniu fizykalnym przez długi czas mogą nie występować zmiany osłuchowe, charakterystyczny jest natomiast obraz w badaniu RTG. Zaobserwować można zmiany zlokalizowane w dolnych obszarach płuc. Złotym standardem w diagnostyce zakażenia M. pneumoniae jest wykrywanie w surowicy przeciwciał przeciwko mykoplazmie.
Leczenie atypowego zapalenia płuc wywołanego przez Mycoplasma pneumoniae polega na stosowaniu antybiotyków makrolidowych.
Atypowe zapalenie płuc wywołane przez Chlamydophila pneumoniae
Do zakażenia bakterią Chlamydophila pneumoniae dochodzi drogą kropelkową. Bakteria wywołuje atypowe zapalenie płuc; objawy zakażenia to początkowo kaszel, katar, bóle mięśni i stawów. Przebieg może być także bezobjawowy. W większości przypadków takie atypowe zapalenie płuc ma lekki przebieg. Na ciężki przebieg zakażenia narażone są osoby starsze, u których może dojść do rozwoju ciężkiego zapalenia płuc, a także zwiększenia tendencji do powstawania zakrzepów i chorób układu krążenia. Diagnostyka tego atypowego zapalenia płuc opiera się na badaniu przeciwciał klasy IgG oraz IgM, a także badania mikrobiologicznego wymazu z gardła lub plwociny. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków makrolidowych.
Atypowe zapalenie płuc wywołane przez Legionella pneumophila
Legionella pneumophila to bakteria powszechnie występująca w środowisku naturalnym, a jej rezerwuarem jest woda. Do zakażenia dochodzi na drodze wdychania aerozolu wodno – powietrznego, źródłem zakażenia nie jest natomiast spożycie zakażonej wody czy kontakt z osobą zakażoną. Bakteria może wywołać chorobę legionistów, czyli ciężkie zakażenie płuc. Objawy choroby to silny kaszel i duszności, dreszcze, wymioty i nudności. Może pojawić się śpiączka, zaburzenia świadomości, ostra niewydolność oddechowa. Może dojść także do niewydolności nerek, trzustki czy serca. Rozpoznanie choroby opiera się na wykrywaniu antygenów bakterii we krwi, w moczu lub plwocinie. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków makrolidowych przez 2 – 3 tygodnie.
Bibliografia:
Korzon A., Atypowe zapalenie płuc u dzieci i młodzieży; Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 3, nr 2
Doboszyńska A., Atypowe zapalenia płuc; Medycyna po Dyplomie, 2009, 10
