Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to choroba dotykająca w Polsce około pół miliona osób, która stanowi jedną z najczęstszych chorób płuc. Jest to choroba przewlekła, obciążona sporym odsetkiem przypadków śmiertelnych. Chorobę tę można jednak z powodzeniem leczyć , a także skutecznie jej zapobiegać.
Spis treści
POChP – przyczyny choroby
Przyczyny przewlekłej obturacyjnej choroby płuc POChP (ICD 10) są zróżnicowane. Najczęściej za rozwój przewlekłej obturacyjnej choroby płuc odpowiada palenie tytoniu – czynne i bierne. Tytoń powoduje uszkodzenie błony śluzowej dróg oddechowych, generując powstanie stanu zapalnego. Zwiększeniu wydzielania śluzu i zgrubieniu ścian dróg oddechowych towarzyszy zwężenie ich świata i opór powietrza, zwłaszcza tego wydychanego. Zalegające w płucach powietrze powoduje rozdęcie tkanki płucnej i pojawienie się duszności. Podobnie działają inne substancje drażniące: produkty spalania drewna, drażniące gazy i opary, toksyczne pyły, wszelkie zanieczyszczenia środowiska. Rozwojowi choroby sprzyjają ponadto predyspozycje genetyczne i niedobór enzymy alfa – 1 – antytrypsyny, czyli enzymu, który działa ochronnie na drogi oddechowe.
Objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
Objawy POChP wynikają z kilku czynników: zagęszczenia wydzieliny śluzowej w drogach oddechowych, ich znacznego zwężenia, utrudnieniach w oczyszczaniu dróg oddechowych z zanieczyszczeń i drobnoustrojów. W przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc może pojawić się:
- przewlekłe zmęczenie
- zła tolerancja wysiłku – najpierw zmęczenie pojawia się tylko podczas wzmożonej aktywności, lecz z czasem każda codzienna czynność może generować nasilone osłabienie organizmu
- duszność towarzysząca wysiłkowi, a w późniejszych etapach – także duszność w spoczynku
- kaszel, szczególnie nasilony w godzinach porannych
- spadek masy ciała
- anemia
- ucisk w klatce piersiowej
- zanik tkanki mięśniowej
Nasilenie objawów zależy od stopnia zaawansowania choroby i ogólnego stanu zdrowia.
Jak rozpoznać przewlekłą obturacyjną chorobę płuc?
Do rozpoznania POChP nie wystarczą same objawy, gdyż są one niespecyficzne i mogą występować także w przebiegu innych chorób. Konieczne jest zatem przeprowadzenie badań diagnostycznych:
- EKG
- RTG klatki piersiowej
- morfologia krwi
- gazometria
- spirometria
Spirometria stanowi podstawowe badanie w rozpoznaniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Podczas tego badania analizowany jest pomiar przepływu powietrza i pojemności płuc. Wynik wskazujący na POChP to obniżenie tych parametrów poniżej normy.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc powinna być różnicowana przede wszystkim z astmą. Jaka jest zależność POChP a astma? W przebiegu obu chorób doświadczyć można kaszlu, świszczącego oddechu czy duszności. POChP może ponadto dawać objawy podobne jak zapalenie płuc czy nowotwór płuc.
Leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc
Jak wyleczyć POChP? POChP to choroba przewlekła, a dla rokowania kluczowe jest jak najszybsze wdrożenie terapii. Leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest objawowe, a już powstałych zmian w drogach oddechowych nie można cofnąć. Farmakoterapia obejmuje leki mukolityczne rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych, glikokortykosteroidy rozszerzające drogi oddechowe czy tlenoterapię. Wskazane jest ponadto bezwzględne zaprzestanie palenia (także bierne) oraz umiarkowana, regularna aktywność fizyczna. Ile się żyje z POChP? Osoby z przewlekłą obturacyjna chorobą płuc mogą żyć o kilkanaście lat krócej niż osoby zdrowe, a późne zdiagnozowanie choroby i niewłaściwe leczenie lub jego brak mogą pogarszać rokowania.
Najczęstsze powikłania POChP to:
– zaburzenia rytmu serca
– zawał serca
– niewydolność krążenia
– miażdżyca
– przewlekłe zapalenie płuc
– zwiększona zachorowalność na nowotwory płuc, żołądka, jelita grubego czy macicy.
Profilaktyka POChP
W celu zminimalizowania ryzyka rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, konieczne jest przede wszystkim unikanie palenia papierosów – zarówno palenia czynnego, jak i biernego. Wskazane jest ponadto unikanie ekspozycji na zanieczyszczenia przemysłowe, a także szczepienia przeciwko grypie. Infekcje wirusowe mogą zaostrzać przebieg POChP, a szczepionki przyczyniają się do zmniejszenia śmiertelności spowodowanej powikłaniami.
Bibliografia:
Górecka D., Puścińska E., Profilaktyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc; Pneumologia i Alergologia Polska, 2011, tom 79
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc; Pneumol Alergol Pol 2012, 80, 3
