Zespół suchego oka to często występująca dolegliwość, wynikająca z niewystarczającego nawilżenia powierzchni oka. Zbyt mała ilość wydzieliny łzowej, a także narażenie na czynniki przesuszające powierzchnię oka przyczyniają się do podrażnienia oka, zaczerwienienia i pieczenia. W celu zredukowania tych dolegliwości można doraźnie stosować nawilżające krople do oczu, ponadto konieczne jest unikanie czynników przesuszających oczy.
Spis treści
Czym jest zespół suchego oka?

Łzy produkowane są przez gruczoły łzowe i zawierają takie substancje czynne jak chlorek sodu, białka, mocznik, kwas askorbinowy, elektrolity.
Film łzowy składa się z trzech warstw:
- oleista warstwa zewnętrzna, która utrzymuje łzy przed zbyt szybkim wysychaniem i sprawia, że powierzchnia oczu jest gładka
- wodnista środkowa warstwa utrzymuje oczy mokre i odżywia tkankę oka
- wewnętrzna warstwa śluzu pomaga folii łzowej przykleić się do powierzchni oczu
Gdy dochodzi do zaburzeń w składzie filmu łzowego, łzy zbyt szybko wyparowują lub nie są równomiernie rozprowadzane na powierzchni gałki ocznej.
Przyczyny zespołu suchego oka
Do rozwoju zespołu suchego oka może dojść u każdego. Wystarczy narażenie na niekorzystne czynniki środowiskowe czy występowanie niektórych schorzeń oczu lub chorób ogólnoustrojowych. Najważniejsze czynniki ryzyka to:
- wiek – suche oczy są częścią naturalnego procesu starzenia; większość osób w wieku powyżej 65 roku doświadcza suchości oczu
- płeć – kobiety są bardziej narażone na rozwój suchości oczu z powodu zmian hormonalnych spowodowanych ciążą, stosowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych i menopauzą
- leki – niektóre leki, w tym leki przeciwhistaminowe, leki zmniejszające przekrwienie, leki na ciśnienie krwi i leki przeciwdepresyjne, mogą zmniejszyć produkcję łez
- choroby – osoby z reumatoidalnym zapaleniem stawów, cukrzycą i problemy z tarczycą są bardziej narażone na objawy suchych oczu; ponadto problemy z zapaleniem powiek czy alergiczne zapalenie spojówek mogą powodować rozwój zespołu suchych oczu.
- warunki środowiskowe – narażenie na dym, wiatr i suchy klimat może zwiększyć parowanie łez, powodując objawy suchego oka; brak regularnego mrugania, na przykład podczas długotrwałego wpatrywania się w ekran komputera przez długi czas, może również przyczynić się do wyschnięcia oczu
- inne czynniki – długotrwałe stosowanie soczewek kontaktowych może być czynnikiem rozwoju suchych oczu; także refrakcyjne operacje oczu mogą zmniejszyć produkcję łez i przyczynić się do suchości oczu.
Objawy zespołu suchego oka
Osoby z suchymi oczami mogą odczuwać podrażnienie, zaczerwienienie i pieczenie oczu, uczucie piasku po powiekami. Objawy obejmują także niewyraźne, zamglone widzenie, zmęczenie i ból oczu, przekrwienie oczu, swędzenie powiek, strupki i łuski na brzegach powiek. Objawy te nasilają się podczas przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach, na wietrze i słońcu, podczas narażenia na smog czy podczas korzystania z laptopa czy smartfona.
Postępowanie w przebiegu zespołu suchego oka
Zabiegi na suche oczy mają na celu przywrócenie lub utrzymanie normalnej ilości łez w oku, aby zminimalizować suchość i związany z tym dyskomfort oraz utrzymać zdrowie oczu. Suchość oczu może być chorobą przewlekłą, ale lekarz optometrii może przepisać leczenie, aby zachować zdrowie oczu i komfort widzenia. Podstawowe podejścia lecznicze obejmuje stosowanie kropli nawilżających do oczu.
Łagodne przypadki suchych oczu można często zarządzać za pomocą nawilżających kropli do oczu. Mogą one być stosowane tak często, jak to konieczne, aby uzupełnić naturalną produkcję łez. Zalecane są nie zawierające konserwantów roztwory sztucznych łez, ponieważ zawierają mniej dodatków, które mogą dodatkowo podrażniać oczy.
Profilaktyka zespołu suchego oka

Można podjąć następujące kroki w celu zmniejszenia objawów suchości oczu:
- pamiętaj, aby regularnie mrugać podczas czytania lub wpatrywania się w ekran komputera przez dłuższy czas
- zwiększ wilgotność powietrza w pracy i w domu
- noś okulary przeciwsłoneczne, aby zmniejszyć narażenie na wysuszające wiatry i słońce
- suplementy diety zawierające niezbędne kwasy tłuszczowe mogą pomóc zmniejszyć objawy suchego oka u niektórych osób
- unikanie odwodnienia przez picie dużej ilości wody (8 do 10 szklanek) każdego dnia
- unikanie wdmuchiwania powietrza w oczy, kierując grzejniki samochodowe z dala od twarzy
- unikanie środowisk, które są bardziej suche niż normalnie, takich jak samoloty i miejsca na dużych wysokościach.
Bibliografia:
Heidari M. i in., Dry eye disease: emerging approaches to disease analysis and therapy; MDPI, 2019