zespół jelita drażliwego
Fot.: Unsplash.com

Zespół jelita drażliwego (IBS), który jest klasyfikowany jako zaburzenie czynnościowe żołądka i jelit, jest przewlekłym stanem przewodu pokarmowego, który dotyka coraz większego odsetka osób. Niełatwo charakteryzować strukturalne nieprawidłowości, infekcje lub zaburzenia metaboliczne, które mogą sprzyjać powstaniu zespołu jelita drażliwego. IBS jest uznawane za organiczne i najprawdopodobniej neurologiczne zaburzenie jelit. Cechą charakterystyczną zespołu jelita drażliwego jest ból brzucha lub dyskomfort związany ze zmiana w konsystencji i / lub częstotliwości wypróżnień.

Czym jest zespół jelita drażliwego?

przyczyny zespołu jelita drażliwego
Fot.: Unsplash.com

Chociaż przyczyny IBS nie zostały jeszcze w pełni poznane, uważa się, że objawy mogą wystąpić w wyniku połączenia takich czynników jak nadwrażliwość trzewna, zmieniona ruchliwość jelit, brak równowagi neuroprzekaźników, infekcje i czynniki psychospołeczne. IBS nie prowadzi do rozwoju poważniejszych chorób ani nie skraca życia osób dotkniętych chorobą. Nie jest stanem zapalnym, zakaźnym ani złośliwym, nie jest także zaburzeniem psychiatrycznym, chociaż wiąże się ze stresem emocjonalnym i społecznym, który może wpływać zarówno na początek, jak i na nasilenie objawów.

Dysfunkcja ruchowa jelita przyczynia się do niektórych objawów IBS, takich jak ból brzucha, nagłe parcie na stolec i poposiłkowe wypróżnienia. W przypadku wystąpienia zbyt szybkiej lub zbyt wolnej ruchliwości jelit, mogą odpowiednio występować biegunki lub zaparcia.

Nadwrażliwość okrężnicy i odbytnicy (zwana także „trzewną przeczulicą bólową”) są również ważnymi czynnikami powodującymi rozwój IBS. Są one regulowane za pośrednictwem acetylocholiny i serotoniny (5HT). Komórki enteroendokrynne jelit przekazują informacje mechaniczne i chemiczne. Komunikacja między jelitami a mózgiem skutkuje reakcjami odruchowymi za pośrednictwem trzech poziomów – zwojów przedkręgowych, rdzenia kręgowego i pnia mózgu. Takie związki jak serotonina, substancja P, CGRP, norepinefryna czy tlenek azotu biorą udział w percepcji i odpowiedzi autonomicznej na stymulację trzewną. Nadwrażliwości jelit towarzyszy nadprodukcja serotoniny i innych związków aktywnych, co przekłada się na zaburzenie funkcjonowania osi mózg – jelita. To właśnie dlatego sytuacje stresowe mogą wyzwalać objawy IBS.

W rozwoju zaburzeń jelitowych swój udział ma także nieprawidłowa flora bakteryjna jelit, w tym obniżenie ilości bakterii Bifidobacterium oraz Lactobacillus. Takim zaburzeniom mikrobioty jelitowej towarzyszy nasilenie stanu zapalnego.

U kogo może rozwinąć się IBS?

Istnieje grupa osób szczególnie narażona na zespół jelita drażliwego. Schorzenie częściej diagnozowane jest u kobiet. Czynnikiem ryzyka jest przewlekłe narażenie na stres, a także występowanie depresji, stanów lękowych czy zespołu stresu pourazowego. Zespół jelita drażliwego może rozwinąć się u osób stosujących przewlekle leki przeciwzapalne czy antybiotyki, a także prowadzących siedzący tryb życia i stosujących ciężkostrawną dietę.

Objawy zespołu jelita drażliwego

Objawy towarzyszące zespołowi jelita drażliwego mają niespecyficzny charakter. W IBS z przewagą zaparć pojawiają się zaparcia, a wypróżnienia nie są częstsze niż 3 razy w tygodniu. W postaci IBS z przewagą biegunek dominują biegunki, występujące co najmniej 3 razy dziennie. Może pojawić się także postać mieszana IBS, w której częstotliwość biegunek i zaparć jest zbliżona. Ponadto zespołowi jelita drażliwego mogą towarzyszyć takie symptomy jak:

  • wzdęcia
  • wymioty
  • uczucie pełności
  • bóle głowy
  • zmęczenie
  • bóle brzucha
  • niepokój.

Diagnostyka zespołu jelita drażliwego

Objawy IBS są mało charakterystyczne, zatem konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki różnicowej. Dopiero wyeliminowanie takich schorzeń jak alergie pokarmowe, celiakia, nowotwory jelit, biegunka infekcyjna, choroba wrzodowa, choroby układu moczowo – płciowego możliwe jest rozpoznanie IBS.

W celu przeprowadzenia takiej diagnostyki wykonywane są takie badania jak USG jamy brzusznej, gastroskopia, badanie kału na posiew i obecność krwi utajonej, morfologię i OB, badania biochemiczne oraz testy alergiczne.

Leczenie zespołu jelita drażliwego

leczenie zespołu jelita drażliwego
Fot.: Unsplash.com

Terapia IBS sprowadza się do łagodzenia objawów; w tym celu stosowane są leki rozkurczające, łagodzące biegunki lub zaparcia, leki przeciwdepresyjne, probiotyki utrzymujące prawidłową florę bakteryjna jelit. Ponadto ważne jest stosowanie odpowiedniego modelu diety, dostosowanego do postaci IBS (z przewagą biegunek lub zaparć).

Bibliografia:

Adrych K., Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych; Forum Medycyny Rodzinnej 2018, vol 12, nr 6

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here