Zapalenie mięśnia sercowego w większości przypadków wywołane jest przez infekcje wirusowe. Stan zapalny dotyczy środkowej warstwy ściany serca, niekiedy może mu towarzyszyć zapalenie osierdzia. Łagodne zapalenie mięśnia sercowego nie daje żadnych objawów, a bardziej nasilonemu procesowi zapalnemu towarzyszy m. in. ból w klatce piersiowej oraz duszności. Leczenie zapalenia mięśnia sercowego polega na przyczynowym leczeniu przeciwdrobnoustrojowym oraz odpoczynku.
Spis treści
Czym jest zapalenie mięśnia sercowego?
Zapalenie mięśnia sercowego to stan zapalny obejmujący tkankę śródmiąższową serca, naczynia krwionośne, a niekiedy także osierdzie. Taki stan zapalny może przebiegać w postaci łagodnego stanu zapalnego, ale może także przyczynić się do rozwoju postępującej niewydolności serca i kardiomiopatii rozstrzeniowej. Najpoważniejszą postacią zapalenia serca jest piorunująca niewydolność serca, która może prowadzić nawet do zgonu.
Przyczyny zapalenia mięśnia sercowego
Najczęstszą przyczyną zapalenia mięśnia sercowego są przebyte infekcje. Drobnoustroje, które mogą przyczynić się do rozwoju zapalenia serca to:
- Coxsackie
- Wirus Epsteina-Barr (EBV)
- Wirus cytomegalii (CMV)
- Wirusowe zapalenie wątroby typu C
- Opryszczka
- HIV
- Parwowirus
- Chlamydia
- Mycoplasma
- Bakterie Streptococcus
- Bakterie Staphylococcus
- Treponema
- Borrelia
Także zakażenia grzybicze (Candida) i pasożytnicze mogą powodować rozwój zapalenia mięśnia sercowego.
Infekcje to nie jedyny czynnik sprzyjający zapaleniu mięśnia sercowego. Inne możliwe przyczyny to odczyny alergiczne lub toksyczne, związane z oddziaływaniem alkoholu, narkotyków, ukąszeń owadów, a także chemioterapeutyków. Do rozwoju zapalenia mięśnia sercowego może także dojść w przebiegu takich schorzeń autoimmunologicznych jak toczeń rumieniowaty układowy czy choroby tkanki łącznej, a także sarkoidoza bądź tyreotoksykoza.
Jak objawia się zapalenie mięśnia sercowego?
Objawy zapalenia mięśnia sercowego mogą dawać mało charakterystyczne objawy o zróżnicowanym stopniu nasilenia, mogące towarzyszyć także innym chorobom układu krążenia. Objawy wynikają zarówno z obecności pierwotnej infekcji, a także objęcia stanem zapalnym mięśnia sercowego. Najczęściej odczuwalne są takie symptomy jak:
- Duszność
- Nieprawidłowe bicie serca, które powoduje omdlenia w rzadkich przypadkach
- Zawroty głowy
- Ostry lub przeszywający ból lub ucisk w klatce piersiowej, który może rozprzestrzeniać się na szyję i ramiona
- Zmęczenie
- Gorączka
- Bóle mięśni
- Bóle głowy
- Biegunki
- Bolesne stawy
- Obrzęki nóg
- Spadek objętości moczu.
Rozpoznanie zapalenia mięśnia sercowego
W celu rozpoznania zapalenia mięśnia sercowego konieczne jest wykonanie badań diagnostycznych: EKG, RTG klatki piersiowej, echokardiografia. Inwazyjną metodą diagnostyczną jest biopsja mięśnia sercowego, która pozwala uwidocznić nacieki zapalne. Pomocne mogą okazać się także badania biochemiczne krwi, w tym markery uszkodzenia mięśnia sercowego, takie jak troponina I oraz kinaza kreatynowa CB MB.
Jak leczone jest zapalenie mięśnia sercowego?
Leczenie zapalenia mięśnia sercowego zależy od przyczyny oraz stopnia nasilenia stanu zapalnego. W przebiegu łagodnego zapalenia mięśnia sercowego wystarczy leczenie zakażenia, którego powikłaniem jest zapalenie serca. Wskazany jest także odpoczynek, unikanie wysiłku fizycznego, należy zrezygnować z używek. Ciężkie przypadki zapalenia mięśnia sercowego wymagają zastosowania innych metod leczniczych. Podstawą leczenia ostrego zapalenia mięśnia sercowego jest leczenie wspomagające zaburzenia czynności lewej komory. Większość pacjentów uzyskuje poprawę po podaniu inhibitorów konwertazy angiotensyny lub blokerów receptora angiotensyny, a także beta-blokerów. U pacjentów, u których stan pogarsza się pomimo farmakoterapii, sugeruje się włączenie mechanicznego wspomagania krążenia, w skrajnych przypadkach konieczny może być przeszczep serca.
Bibliografia:
Cooper L., Myocarditis; N Engl J Med, Apr 2009
