kiedy badać kreatyninę
Fot.: Unsplash.com

Niedokrwistość, czyli anemia to zaburzenie składu krwi, w przebiegu którego obserwowana jest spadek liczby czerwonych krwinek. Konsekwencją jest ograniczenie ilości tlenu transportowanego za pośrednictwem krwinek czerwonych oraz niewystarczające dotlenienie komórek ciała. Za rozwój anemii odpowiada zmniejszenie syntezy krwinek czerwonych lub nasilone niszczenie bądź utrata krwinek czerwonych. Leczenie anemii uzależnione jest od przyczyn niedokrwistości i może obejmować farmakoterapię oraz przetaczanie koncentratu krwinek czerwonych.

Czym jest anemia?

Anemia to obniżenie poziomu krwinek czerwonych, czyli erytrocytów oraz hemoglobiny. Krwinki czerwone odpowiadają m. in. za transport tlenu z płuc do komórek oraz dwutlenku węgla z komórek do płuc. Krwinki czerwone powstają w szpiku kostnym i krążą we krwi przez około 120 dni. Potem erytrocyty niszczone są w wątrobie i śledzionie. Utrzymanie prawidłowego poziomu erytrocytów we krwi zależy zatem od równowagi pomiędzy produkcją krwinek czerwonych a ich usuwaniem z krwiobiegu. Gdy ograniczone zostanie tempo produkcji erytrocytów w szpiku kostnym lub nasilone jest ich usuwanie – wówczas może dojść do rozwoju niedokrwistości, czyli spadku poziomu krwinek czerwonych. Sytuacją przeciwną jest nadmierna synteza krwinek czerwonych w przebiegu czerwienicy prawdziwej.

Przyczyny anemii

objawy anemii
Fot.: Unsplash.com

Jedną z głównych przyczyn anemii jest zaburzenie produkcji erytrocytów. Najczęstsze postacie niedokrwistości o takim podłożu to:

  1. Anemia z niedoboru żelaza, rozwijająca się w efekcie niewystarczającej podaży żelaza wraz z dietą lub utraty żelaza z organizmu, np. drogą krwawień. Żelazo jest pierwiastkiem uczestniczącym w procesie syntezy hemoglobiny, odpowiedzialnej za utrzymanie prawidłowej budowy i funkcji erytrocytów.
  2. Anemia megaloblastyczna, rozwijająca się w konsekwencji niedoboru kwasu foliowego oraz witaminy B12.
  3. Niedokrwistość aplastyczna wynikająca z zaburzenia funkcji szpiku i niewystarczającej produkcji krwinek czerwonych.
  4. Niedokrwistość chorób przewlekłych, rozwijająca się w przebiegu stanów zapalnych, chorób autoimmunologicznych oraz nowotworów.
  5. Hemoglobinopatie, czyli zaburzenia w strukturze białka hemoglobiny.
  6. Niedokrwistości z wyparcia w przebiegu białaczki szpikowej ostrej i przewlekłej, białaczki limfatycznej ostrej i przewlekłej białaczki limfatycznej czy chłoniaka, a także nadpłytkowości samoistnej.

Innym mechanizmem prowadzącym do rozwoju niedokrwistości jest nasilona utrata erytrocytów. Jedną z tego typu niedokrwistości jest niedokrwistość związana z utratą krwi lub towarzysząca nasilonemu zjawisku hemolizy. Hemoliza może być spowodowana wadami w budowie erytrocytów, zjawiskami immunologicznymi czy chorobami wątroby. Za skrócenie czasu przeżycia erytrocytów mogą odpowiadać wrodzone defekty krwinkowe, takie jak sferocytoza wrodzona, anemia sierpowata czy talasemie.

Objawy niedokrwistości

Gdy rozwija się anemia, objawy wynikają z niewystarczającej podaży tlenu do komórek. Charakterystyczne objawy anemii to zmęczenie i senność, bóle i zawroty głowy, bladość skóry i błon śluzowych. Inne charakterystyczne symptomy to kołatanie serca, pogorszenie koncentracji, wypadanie włosów i łamliwość paznokci. Ponadto dla anemii megaloblastycznej charakterystyczne są takie objawy neurologiczne jak zaburzenia czucia w kończynach, mrowienie i drętwienie kończyn, zaburzenia mowy.

Jak rozpoznać anemię?

diagnostyka anemii
Fot.: Unsplash.com

W celu zdiagnozowania anemii oraz rozpoznania jej rodzaju, konieczne jest przeprowadzenie licznych badań diagnostycznych. Podstawowym badaniem jest morfologia krwi z rozmazem. W przebiegu anemii diagnozowane jest obniżenie liczby krwinek czerwonych RBC, wartości hematokrytu oraz hemoglobiny. Wiele o rodzaju anemii mówi wskaźnik MCV, określający wielkość krwinki czerwonej i stanowiący podstawę podziału niedokrwistości na mikrocytarne i makrocytarne. Do niedokrwistości mikrocytarnych zaliczamy m. in. niedokrwistość z niedoboru żelaza czy niedokrwistości hemolityczne,  niedokrwistością makrocytarną jest anemia megaloblastyczna.

Leczenie anemii

Postępowanie terapeutyczne w niedokrwistości zależy od rodzaju anemii i jej przyczyny. W niedoborach żelaza konieczne jest suplementowanie pierwiastka, anemia megaloblastyczna wymaga stosowania preparatów z witaminą B12 i kwasem foliowym. Anemia sierpowata leczona jest transfuzjami krwi.

Bibliografia:

Soundarya N., A review on anaemia – types, causes, symptoms and their treatments; JOSTI, Nov 2016

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here