Przebarwienia zębów to zmiany koloru zębów, które wpływają negatywnie na estetykę uśmiechu. Mogą stanowić źródło kompleksów i dla wielu osób są znacznie bardziej krępującym problemem estetycznym niż np. wady zgryzu. Nic dziwnego zatem, że stale poszukiwane są skuteczne metody rozjaśniania zębów. Większość przebarwień zębów można skutecznie usuwać. Strategia walki z przebarwieniami różni się w zależności od tego, czy mówimy o przebarwieniach powierzchniowych, czy głębokich.
Spis treści
Przyczyny przebarwień zębów
Zazwyczaj odcień zęba złożony jest z wielu kolorów i występuje gradacja kolorów od dziąsła do brzegu siecznego. Z powodu bliskiego kontaktu zębiny pod szkliwem i przerzedzenia szkliwa – trzecia część dziąseł jest ciemniejsza niż trzecia część sieczna. Te różnice w kolorze mogą być również związane z grubością i przeziernością szkliwa i zębiny. W większości przypadków kły są zwykle ciemniejsze niż siekacze środkowe i boczne. Zęby stają się ciemniejsze z wiekiem, więc młodsi ludzie mają jaśniejsze zęby, szczególnie w uzębieniu pierwotnym. Odbarwienie to może być spowodowane osadzaniem się wtórnych i trzeciorzędowych kamieni zębinowych, a także ścieńczeniem szkliwa.
Wewnętrzne przebarwienie następuje po zmianie składu strukturalnego lub grubości twardych tkanek zęba podczas rozwoju zęba. Z drugiej strony, przebarwienie tego typu występuje, gdy środki chromogenowe osadzają się w masie zęba, zwłaszcza w zębinie, i często są pochodzenia ogólnoustrojowego. Przyczyny powstawania przebarwień wewnętrznych to: metaboliczna, dziedziczna, jatrogenna, traumatyczna , idiopatyczna i związana z wiekiem. Zewnętrzne odbarwienie występuje, gdy środki chromogenowe osadzają się na powierzchni zęba lub w nabytej błonie komórkowej. Klasyfikację tę można podzielić na dwa podtypy: niemetaliczny (bezpośrednie barwienie) i metaliczny (bezpośrednie barwienie). Z kolei zinternalizowane odbarwienie dotyczy zmian w normalnym kolorze zębów spowodowane próchnicą, zużyciem zębów i recesją dziąseł, pęknięciami szkliwa.
Przebarwienia zębów mogą mieć rozmaite odcienie, a te najczęściej spotykane to:
- przebarwienia białe, powstające w efekcie uszkodzeń i demineralizacji szkliwa
- przebarwienia żółte, towarzyszące paleniu papierosów, piciu kawy i herbaty, ale także hiperblilirubinemii (żółtaczce) czy niedoborom pokarmowym
- przebarwienia pomarańczowe związane ze stosowaniem podczas leczenia kanałowego takich materiałów stomatologicznych jak tlenek cynku z eufenolem
- przebarwienia ciemnoczerwone mogą być konsekwencją rzadkich schorzeń metabolicznych bądź zastosowania pasty Rieblera do wypełnień kanałowych
- przebarwienia niebieskie wynikają np. z alkaptonurii
- przebarwienia czarne mogą towarzyszyć stosowaniu niektórych antybiotyków.
Pożółkłe zęby – jak sobie z nimi radzić?
Żółte zęby to bez wątpienia jedna z najmniej estetycznych zmian, odbierająca pewność siebie i wpływająca negatywnie na samoocenę. Przyczyny żółknięcia zębów mogą być bardzo zróżnicowane, podobnie jak sposoby na pozbycie się tego niepożądanego odcienia szkliwa.
Jak wybielić żółte zęby? Wybór metody zależy od przyczyny powstania przebarwień, a także głębokości przebarwień. Jedną z najczęściej stosowanych metod jest wybielanie nakładkowe, polegające na stosowaniu nakładek z żelem wybielającym, które nakłada się na noc. W tego typu wybielaniu stosuje się nadtlenek wodoru, nadtlenek karbamidu. Tego typu wybielanie trwa około 2 tygodni, a zestaw nakładek i żelu zakupić można w sklepie stomatologicznym. Natomiast wybielanie w gabinecie dentystycznym sprowadza się do wybielania zębów przy pomocy lasera bądź lampy polimeryzacyjnej. W przypadku szczególnie trudnych do usunięcia przebarwień konieczne może być założenie licówki w celu zakrycia przebarwienia i przywrócenia pełnej estetyki uśmiechu.
Wybielanie głębokich przebarwień zębów
W przypadku przebarwień zlokalizowanych w obrębie szkliwa – wystarczy wykonać wybielanie zębów samodzielnie przez pacjenta (przy pomocy past wybielających lub żelów) bądź w gabinecie stomatologicznym. Stosowane wówczas materiały stomatologiczne wybielające to nadtlenek wodoru, nadtlenek mocznika oraz nadboran sodu. Dostępne są także zabiegi mikroabrazji szkliwa z wykorzystaniem kwasów chlorowodorowych. Stosowana jest wówczas pasta ze środkiem ściernym, która pozwala usunąć płytkie przebarwienia oraz nierówności szkliwa. Poza wybielaniem zewnętrznym zastosować można także wybielanie wewnętrzne, dedykowane zębom martwym. Zabieg taki polega na otwarciu i oczyszczeniu komory zęba, a następnie wprowadzeniu środka wybielającego.
W przypadku głębszych przebarwień przywrócenie naturalnego odcienia zęba nie jest możliwe i wówczas konieczne jest zamaskowanie przebarwienia przy pomocy licówek porcelanowych bądź koron pełnoceramicznych. Możliwe jest dopasowanie odcienia licówki czy korony do odcienia pozostałych zębów, co zapewnia nienaganny efekt estetyczny i umożliwia redukcję nawet bardzo widocznych i trudnych do usunięcia przebarwień. A co więcej – licówki porcelanowe czy korony zębowe nie są podatne na powstawanie przebarwień powierzchniowych, zatem jest to rozwiązanie wysoce praktyczne i funkcjonalne.
Bibliografia:
Kasiak M., Wybielanie i rozjaśnianie zębów – przegląd piśmiennictwa; Farm Pol 2010
