Leki na alergię to sposób na złagodzenie uciążliwych objawów alergii. Część leków wypisywana jest przez lekarza, a inne dostępne są bez recepty. Stosując jakiekolwiek leki na alergię zawsze należy uwzględnić, że istnieje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, w tym senności czy zaburzeń koncentracji.
Spis treści
Czym jest alergia?
Alergia jest odpowiedzią układu odpornościowego na obcą substancję, która nie jest zazwyczaj szkodliwa dla organizmu. Te obce substancje nazywane są alergenami. Mogą to być niektóre pokarmy, pyłki roślin, roztocza lub sierść zwierząt domowych. Zadaniem układu odpornościowego jest utrzymanie zdrowia poprzez zwalczanie szkodliwych patogenów. Układ odpornościowy zwykle dostosowuje się do otoczenia. Na przykład, gdy organizm napotyka coś takiego jak sierść zwierząt domowych, powinien zdać sobie sprawę, że jest nieszkodliwy. U osób z alergiami układ odpornościowy postrzega go jako zewnętrznego najeźdźcę zagrażającego ciału i atakuje go. W zależności od alergenu, odpowiedź ta może obejmować stan zapalny, kichanie, lub wiele innych objawów.
W zależności od rodzaju alergenów, zaobserwować można wystąpienie objawów skórnych, a także ze strony układu pokarmowego oraz oddechowego. Podejrzenie alergii może nasunąć wystąpienie następujących symptomów:
- wysypka, wyprysk skórny, świąd skóry
- katar, kichanie, kaszel, łzawienie i zaczerwienienie oczu, duszności
- biegunki, wzdęcia, bóle brzucha
- bóle głowy
- chroniczne zmęczenie.
Leczenie alergii – co oferuje farmakoterapia?
Leczenie alergii może mieć charakter przyczynowy lub objawowy. Stosowane doustnie farmaceutyki – zarówno na receptę, jak i bez recepty – koncentrują się na łagodzeniu rozmaitych objawów alergii. Z kolei leczenie przyczynowe to tzw. odczulanie. Polega ono na przygotowaniu indywidualnie dopasowanej szczepionki, zawierającej początkowo minimalne, a stopniowo coraz większe dawki alergenu. Dzięki temu układ odpornościowy ma szansę przyzwyczaić się do alergenu i przestaje reagować na niego na drodze reakcji alergicznej.
Leki na alergię na receptę to preparaty przepisywane przez lekarza – leki przeciwhistaminowe, leki antyleukotrienowe oraz glikokortykosteroidy. Leki przeciwhistaminowe na receptę zawierają takie substancje aktywne jak klemastyna, cetyryzyna, hydroksyzyna czy ketotifen. Takie leki sprawdzają się w przypadku alergii wziewnych, astmy, atopowego zapalenia skóry oraz alergicznego nieżytu nosa. Leki występują w postaci tabletek doustnych, preparatów donosowych oraz aplikowanych miejscowo na skórę.
Glikokortykosteroidy wykazują działanie przeciwzapalne, mają postać kropli do oczu lub nosa, a w przebiegu astmy stosowane są glikokortykosteroidy wziewne. Leki antyleukotrienowe stosowane są wyłącznie w postaci doustnej i blokują syntezę cytokin prozapalnych. Z kolei kromony działają przeciwzapalnie i mogą mieć postać donosową lub wziewną.
Preparaty antyalergiczne bez recepty
Istnieje szereg preparatów łagodzących objawy alergii, które są dostępne bez recepty. Są to leki antyhistaminowe, które hamują wydzielanie histaminy – związku rozszerzającego naczynia krwionośne i zwiększającego ich przepuszczalność. To właśnie histamina odpowiedzialna jest za zaczerwienieni i świąd skóry, a także nasilenie wydzieliny w nosie i układzie oddechowym. Leki przeciwhistaminowe blokują histaminę, substancję chemiczną powodującą objawy uwalnianą przez układ odpornościowy podczas reakcji alergicznej. Doustne leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty łagodzą katar sienny, swędzenie lub łzawienie oczu, pokrzywkę skórną, obrzęk i inne objawy alergii. Ponieważ niektóre z tych leków mogą powodować senność i zmęczenie, należy stosować je z ostrożnością, gdy trzeba prowadzić lub wykonywać inne czynności, które wymagają czujności (np. prowadzenie samochodu).
Leki przeciwhistaminowe występujące jako aerozole do nosa pomagają złagodzić kichanie, swędzenie lub katar, przekrwienie zatok. Krople do oczu przeciwhistaminowe, dostępne bez recepty łagodzą swędzące, czerwone, opuchnięte oczy. Działania niepożądane mogą obejmować ból głowy i suchość oczu.
Leki zmniejszające przekrwienie są używane do szybkiego, tymczasowego złagodzenia przekrwienia nosa i zatok. Mogą powodować problemy ze snem, ból głowy, podwyższone ciśnienie krwi i drażliwość. Doustne leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok spowodowane katarem siennym (alergiczny nieżyt nosa)zawierają np. pseudoefedrynę. Aerozole mogą złagodzić przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok, jeśli są używane tylko przez krótki czas. Wielokrotne stosowanie tych leków przez więcej niż trzy kolejne dni może spowodować nasilenie objawów nieżytu błony śluzowej nosa.
Bibliografia:
Rozpoznawanie i leczenie alergii. Medycyna kontra metody alternatywne; Materiały konferencyjne, 1997
