Kolka żółciowa jest powszechną prezentacją kamienia w przewodzie torbielowatym lub wspólnym przewodzie żółciowym drzewa żółciowego. Kolka odnosi się do rodzaju nawracającego bólu, zazwyczaj po zjedzeniu dużego, tłustego posiłku, który powoduje skurcz pęcherzyka żółciowego. Leczenie kolki żółciowej jest przede wszystkim chirurgiczne, obejmujące usunięcie pęcherzyka żółciowego, zazwyczaj przy użyciu techniki laparoskopowej.
Spis treści
Czym jest kolka żółciowa?
Kamienie żółciowe powstają w woreczku żółciowym i mogą składać się z cholesterolu lub bilirubiny. Kamienie te mogą pozostać w woreczku żółciowym i nie dawać żadnych objawów lub mogą dostać się do przewodu torbielowatego czy przewodu żółciowego wspólnego, gdzie mogą utknąć i powodować ból podczas kurczenia się pęcherzyka żółciowego. Ból zwykle pojawia się po tłustych posiłkach, kiedy woreczek żółciowy kurczy się, uwalniając żółć do dwunastnicy, w celu wspomagania trawienia poprzez emulgowanie tłuszczów. Kamienie występujące w pęcherzyku żółciowym bez objawów określane są jako bezobjawowa kamica żółciowa. Bezobjawowa kamica żółciowa zazwyczaj nie wymaga leczenia medycznego ani chirurgicznego. Jeśli jednak wystąpią objawy, u pacjenta może zostać zdiagnozowana objawowa kamica żółciowa i będzie on wymagał oceny chirurgicznej. Jeśli ból ustępuje samoistnie, zwykle w wyniku przejścia kamienia przez przewód żółciowy wspólny do dwunastnicy lub w wyniku przedostania się z powrotem do pęcherzyka żółciowego po zablokowaniu przewodu torbielowatego, określa się go jako kolkę żółciową.
Kolka żółciowa zazwyczaj odnosi się do bólu, który występuje w przebiegu tymczasowej niedrożności drzewa żółciowego, mogącej ustępować samoistnie. Długotrwała niedrożność drzewa żółciowego lub całkowity zastój kamienia w drzewie żółciowym ostatecznie mogą prowadzić do zapalenia pęcherzyka żółciowego lub zapalenia dróg żółciowych, przy którym ból będzie miał stały, narastający charakter.
Przyczyny powstawania kolki nerkowej
Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi kamicy żółciowej, a pośrednio – także kolki nerkowej są:
- nadwaga lub otyłość
- ciąża
- hipercholesterolemia
- wzmożony wysiłek fizyczny
- cukrzyca
- stres
- resekcja żołądka lub jelit
- stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej
- średni i starszy wiek.
Jak objawia się kolka żółciowa?
W przebiegu kolki żółciowej dochodzi do pojawienia się dolegliwości bólowych, wynikających zarówno z nacisku kamienia na ściany przewodu żółciowego, jak i naporu żółci kumulującej się w pęcherzyku żółciowym. Bóle brzucha towarzyszące kolce żółciowej zlokalizowane są w nadbrzuszu i pojawiają się po spożyciu obfitego posiłku czy podczas wysiłku fizycznego. Ból stopniowo narasta i może utrzymywać się od 30 minut do kilku godzin. Bólowi brzucha może towarzyszyć gorączka, a także nudności i wymioty.
Diagnostyka kolki żółciowej
W celu oceny pęcherzyka żółciowego i przewodu żółciowego wskazane jest wykonanie takich badań obrazowych jak USG jamy brzusznej, cholangiografia rezonansu magnetycznego czy tomografia komputerowa. Pomocniczo można wykonać takie badania laboratoryjne jak morfologia, a także enzymy wątrobowe – aminotransferazę alaninową, aminotranisferazę asparaginianową, gammaglutalmylotranspeptydazę oraz fosfatazę zasadową.
Jak leczy się kolkę nerkową?
Leczenie objawowej, niepowikłanej kamicy żółciowej polega na przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego. Już po wystąpieniu pojedynczego ataku kolki nerkowej konieczne jest usunięcie pęcherzyka żółciowego wraz z zalegającymi w nim złogami czy kamieniem. Metodą preferowaną jest cholecystektomia laparoskopowa, gdyż jest to mało inwazyjna metoda. Rzadziej stosowana jest cholecystektomia metoda otwartą, wymagająca otwarcia powłok brzusznych. Natomiast w przebiegu kolki żółciowej można stosować leczenie doraźne – wskazane jest stosowanie leków przeciwbólowych, a także rozkurczowych.
Bibliografia:
Sherly A. i in., Surgical and nonsurgical management of gallstones; Am Fam Physician, May 2014
