Haluksy to złożone deformacje przodostopia, które wymagają leczenia nie tylko ze względów estetycznych, ale także zdrowotnych. Nieleczone obniżają komfort życia, ponieważ powodują ból oraz problemy z poruszaniem się. Jedną z metod leczenia jest operacja haluksów. Kiedy jej przeprowadzenie jest niezbędne?
Spis treści
W jakim celu przeprowadza się operację haluksów?
Celem operacji jest usunięcie deformacji, a tym samym zmniejszenie dolegliwości bólowych i problemów z poruszaniem się oraz opóźnienie lub nawet wyeliminowanie ryzyka ponownego narastania zniekształcenia. W związku z tym, że haluksy zniekształcają wygląd stopy operacja wykonywana, jest również w celu uzyskania zadowalającego efektu kosmetycznego.
Leczenie operacyjne haluksów obejmuje ponad 100 typów zabiegów – tak duża różnorodność wynika z różnych form i złożoności deformacji. O wyborze metody decyduje lekarz – chirurg stopy, oceniając każdy przypadek indywidualnie. Nie istnieje jedna optymalna metoda operacyjna, a lekarz specjalizujący się w operacjach tej deformacji najczęściej posługuje się co najmniej kilkunastoma z nich.
Kiedy operacja haluksów jest niezbędna?
Leczenie haluksów, w przypadku istnienia objawów, należy rozpocząć jak najszybciej, najlepiej od razu po diagnozie. We wczesnym stadium, gdy objawy nie są mocno nasilone, lekarz może zdecydować o wdrożeniu metod nieoperacyjnych. Należą do nich m.in.:
- maści (zmniejszają stan zapalny i łagodzą ból),
- plastry na haluksy (chronią zmienione chorobowo miejsce przed otarciami i zmniejszają dolegliwości bólowe),
- separatory (przywracają właściwe ustawienie stopy, a tym samym łagodzą ból),
- specjalne wkładki do butów (zapewniają prawidłowy rozkład nacisku na stopie, przez co opóźniają rozwój deformacji),
- ortezy korekcyjne (stosowane na dzień lub na noc w celu skorygowania ustawienia palucha).
Nie zawsze tego typu metody są skuteczne. Jeśli haluksy utrudniają dobór obuwia, a dolegliwości bólowe nie ustają, konieczna może być operacja haluksów. Nie należy zwlekać z decyzją o jej wykonaniu, ponieważ deformacja będzie się pogłębiać i może dojść do zniszczenia stawu. W takich przypadkach konieczne może być zastosowanie bardziej rozległych metod operacyjnych, co wydłuża rekonwalescencję i rehabilitację.
Choć metody operacyjne często wzbudzają lęk i wolimy ich unikać to tak naprawdę w ostatnich latach standard operacji na haluksy znacznie się poprawił. Obecnie jest to krótki i mniej stresujący zabieg. Wśród metod operacyjnych wymienić można kilka rodzajów zabiegów:
- operacja na tkankach miękkich, bez przecięcia kości;
- pojedyncza osteotomia,
- podwójna osteotomia,
- usztywnienie stawu klinowo-śródstopnego
- usztywnienie stawu śródstopno-paliczkowego.
Zalecenia po zabiegu
Należy pamiętać, że aby efekt operacji był zadowalający konieczne, jest ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich i rehabilitacyjnych po zabiegu. Jest to niezwykle istotne również ze względu na fakt, że haluksy, zwłaszcza przy zastosowaniu starszych metod operacyjnych, mają tendencję do nawrotów. Stosowanie się do zaleceń lekarza i rehabilitanta a przede wszystkim dobór właściwej techniki operacyjnej znacznie zmniejsza to ryzyko. Zalecenia mają indywidualny charakter i różnią się w zależności od typu zabiegu.
Operacja bez przecięcia kości (na tkankach miękkich)
Po wykonaniu zabiegu tego typu konieczne jest odciążenie przedstopia poprzez noszenie specjalnej ortezy przez około 4 tygodni po operacji. Dodatkowo przez okres około kilku miesięcy powinno się unikać chodzenia na obcasach. Po upływie dwóch lub trzech dni od zabiegu rozpoczyna się wykonywanie ćwiczeń w odciążeniu.
Pojedyncza osteotomia
Po przeprowadzeniu pojedynczej osteotomii przez około 6 tygodni konieczne jest stałe noszenie obuwia odciążającego przodostopie. Konieczne jest unikanie chodzenia na obcasach przez okres około trzech miesięcy od zabiegu. Rehabilitacja rozpoczyna się mniej więcej po czterech dniach od operacji i polega na stosowaniu odpowiednich ćwiczeń pokazanych uprzednio przez fizjoterapeutę. Specjalistyczny program rehabilitacji, w tym terapia manualna i mobilizacje stawu rozpoczyna się około trzeciego – czwartego tygodnia po zabiegu.
Podwójna osteotomia
Podobnie jak w przypadku pojedynczej osteotomii, chodzenie na obcasach jest przeciwwskazane przez okres około trzech miesięcy, a rehabilitację prowadzi się podobnie jak w przypadku pojedynczej osteotomii.
Usztywnienie stawu klinowo-śródstopnego
Tego typu operacja stosowana jest w przypadku bardziej zaawansowanych deformacji. Odciążanie przodostopia konieczne jest przez około 6-8 tygodni. Rehabilitacja zaczyna się około 4 tygodnia i przebiega według specjalnego protokołu.
