Pierwszy kontakt dziecka z rówieśnikami

Człowiek to istota społeczna. Do pełnego rozwoju potrzebuje kontaktów z innymi ludźmi, bez nich zazwyczaj czuje się niespełniony i nieszczęśliwy, nawet jeśli pozornie uważa inaczej. Dzieci nie stanowią tu wyjątku. Kontakty z rówieśnikami stymulują rozwój społeczno-emocjonalny dziecka, maluch uczy się różnego rodzaju interakcji i ról społecznych, uczy się także negocjować, iść na kompromis i nawiązywać głębsze relacje. To niezwykle ważne i warunkuje dalszy rozwój dziecka oraz jego przyszłe odnajdywanie się w społeczeństwie.

Rozwój społeczny dziecka a kontakty z rówieśnikami

Kontakty z rówieśnikami warto wprowadzać dość wcześnie. To oczywiste, że przez pierwsze miesiące życia dziecko przebywa głównie z rodzicami oraz najbliższą rodziną i to oni stanowią jego jedyne otoczenie, z którym wchodzi w interakcje. Pozycja rodzica czy opiekuna, a nawet starszego rodzeństwa nie jest jednak równa. Dziecko czuje się w tej relacji zależne i nie może wchodzić w takie interakcje, w jakie w późniejszym czasie będzie wchodził z rówieśnikami. Oczywiście rodzice mogą z powodzeniem bawić się z dzieckiem, może także ono bawić się samo, ale dla pełnego rozwoju społeczno-emocjonalnego potrzebna jest mu grupa rówieśnicza.

Zazwyczaj pierwszy kontakt z większą grupą dzieci w swoim wieku maluch ma w żłobku lub przedszkolu. W żłobku są to zwykle kontakty dość zdawkowe, nie nawiązują się głębsze relacje, dziecko nie jest też zainteresowane interaktywnymi zabawami z innymi dziećmi. Jeśli jednak posyłamy malucha do żłobka, warto zapoznać go z innymi dziećmi, warto też stopniowo przyzwyczajać go do kontaktu z większą grupą dzieci, na przykład podczas spacerów czy w piaskownicy.

W przedszkolu dzieci nawiązują już trwałe kontakty, a nawet pierwsze przyjaźnie. Bawiąc się z innymi dziećmi, uczą się różnych ról społecznych, a także kształtuje się ich umiejętność wyrażania własnych potrzeb czy obrony własnego zdania, czyli asertywność. Kontakty z rówieśnikami stymulują także rozwój społeczny dziecka w tym sensie, że uczy się ono trudnej sztuki kompromisu oraz tego, że inni ludzie (inne dzieci) także mają swoje potrzeby i zdanie, które należy szanować, o ile nie koliduje to rażąco z naszym potrzebami i nie czyni nam krzywdy.

Rozwój społeczno-emocjonalny dziecka

Równie ważny jest rozwój społeczno-emocjonalny dziecka, czyli przede wszystkim wykształcenie zdolności empatii – rozumienia emocji innych i prawidłowego na nie reagowania. Dziecko uczy się przede wszystkim poprzez obserwację i wnioskowanie na podstawie analogii. Jeśli płacze, bo coś je boli, dorośli reagują troską i chęcią niesienia pomocy. Prawidłowo rozwijające się dziecko zareaguje na płacz kolegi lub koleżanki właśnie troską, ponieważ, wnioskując przez analogię (płacze, znaczy, że coś je boli), uzna, że inne dziecko jest nieszczęśliwe. Kontakty z rówieśnikami to świetny trening dla naszej emocjonalności i umiejętności rozumienia emocji, także swoich własnych. W kontaktach z innymi dziećmi nieuchronnie pojawią się też negatywne emocje, takie jak zazdrość czy złość. Je także warto zrozumieć i nauczyć się prawidłowo na nie reagować już we wczesnym dzieciństwie. Z całą pewnością zaprocentuje to w dorosłym życiu.

Jak przygotować dziecko do kontaktu z rówieśnikami?

Jeśli dziecko do tej pory nie miało kontaktu z innymi dziećmi w swoim wieku, warto je na takie wydarzenie przygotować. Najlepszym sposobem jest rozmowa i wytłumaczenie dziecku, na czym będzie polegał jego pobyt w przedszkolu czy żłobku. Można też zaprowadzić tam dziecko najpierw na krótki czas, tak by mogło stopniowo przyzwyczaić się do kontaktu z innymi dziećmi. Warto zadbać o pozytywne bodźce podczas tych pierwszych kontaktów, tak by dziecko kojarzyło je pozytywnie. Od najwcześniejszych miesięcy warto też przyzwyczajać malucha do obecności innych dzieci, na przykład zapraszając członków rodziny z ich dziećmi czy organizując przyjęcia dla zaprzyjaźnionych maluchów. Aby dziecko było podczas takich spotkań bezpieczne, należy w pierwszej kolejności zadbać o szczepienia ochronne i przestrzegać zaleceń lekarza odnośnie do kalendarza szczepień. Maluchy nie mają jeszcze w pełni wykształconego systemu odpornościowego, a w dużej grupie dzieci łatwo o wszelkie infekcje – to właśnie dlatego przedszkolaki tak często chorują. Przygotowując dziecko do kontaktu z rówieśnikami, zadbajmy zatem także o jego oporność. Przydadzą się w tym celu odpowiednia, zbilansowana dieta i codzienne spacery. Spacerując z dzieckiem hartujemy jego organizm, a przy okazji maluch ma okazję na kontakty z rówieśnikami podczas przechadzki po parku czy na placu zabaw. To także stymuluje rozwój społeczny dziecka.

Bibliografia:
Sidney Baker, Frances Lillian Ilg, Louise bates Ames, Rozwój psychiczny dziecka
Krzysztof Minge, Natalia Minge, Samo sedno: Jak kreatywnie wspierać rozwój dziecka
RB-M-48316

 

Artykuł zewnętrzny.