Rak pęcherza moczowego to poważna dolegliwość, która dotyka zwykle mężczyzn powyżej 50. roku życia. Może się rozwijać latami, nie dając żadnych niepokojących objawów, a gdy te się pojawią, stadium zaawansowania choroby zwykle jest już bardzo poważne. Jedną z metod leczenia jest przezcewkowa resekcja guza pęcherza moczowego (TURBT). Jest to operacja pęcherza moczowego umożliwiająca usunięcie całego guza wraz z zapasem zdrowej tkanki. Na czym konkretnie polega ta metoda i jakie są zalecenia po usunięciu guza pęcherza moczowego metodą TURBT? Jak wygląda rekonwalescencja po TURBT?
Spis treści
Co to jest guz pęcherza moczowego?
Pęcherz moczowy jest zlokalizowanym w miednicy mniejszej narządem odpowiadającym za gromadzenie wydalanego stale przez nerki moczu, który to następnie jest usuwany z organizmu w czasie mikcji. Do najniebezpieczniejszych chorób pęcherza moczowego należą nowotwory, w tym rak nabłonka przejściowego, rak gruczołowy oraz rak płaskonabłonkowy. Guzy pęcherza moczowego należą do najczęściej występujących nowotworów u seniorów, dominując zwłaszcza u mężczyzn po 50. roku życia. Do czynników ryzyka raka pęcherza moczowego można zaliczyć palenie tytoniu oraz narażenie na substancje chemiczne (np. w związku z wykonywanym zawodem), a także cukrzycę, otyłość i nawracające infekcje pęcherza moczowego. Czynnikiem ryzyka jest również przebyte leczenie radioterapeutyczne w obrębie miednicy mniejszej, wieloletnie używanie cewnika moczowego, a także stosowanie niektórych leków, niezdrowa dieta i niedobory.
Guz pęcherza moczowego najczęściej początkowo jest bezobjawowy, przez co niejednokrotnie pacjenci otrzymują diagnozę już w fazie zaawansowanej. Wówczas u chorych często występuje już krew w moczu oraz pojawiają się dolegliwości dyzuryczne, w tym naglące parcie na mocz, trudności z oddawaniem moczu oraz dolegliwości bólowe. Może dojść do tego uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza oraz nietrzymanie moczu. Wraz z rozwojem choroby nowotworowej pojawiają się również inne objawy. Guz pęcherza może się przyczyniać do znacznego osłabienia i wyniszczenia organizmu, a także do uciążliwych dolegliwości bólowych, obrzęków i wielu innych nieprzyjemnych objawów. Jak groźny jest nowotwór pęcherza moczowego? Rokowania są najlepsze w przypadku guzów wykrytych wcześnie, gdy szybko wdroży się specjalistyczne leczenie.
Pacjenci z podejrzeniem guza pęcherza moczowego wymagają pogłębionej diagnostyki ultrasonograficznej lub cystoskopowej. Czy USG wykryje raka pęcherza? Metoda ta w wielu przypadkach jest bardzo pomocna w diagnozie, jednak w sytuacji niejasnych wyników mogą być konieczne również inne badania. Wykonuje się m.in. badania moczu, morfologię krwi oraz cystoskopię. W diagnostyce znajduje też zastosowanie przezcewkowa resekcja, która jest wykorzystywana nie tylko w celu potwierdzenia guza, ale także w leczeniu pacjentów ze zdiagnozowanym już guzem.
Operacja pęcherza moczowego z resekcją przezcewkową guza (TURBT) – wskazania
Jedną z metod leczenia pacjentów ze zdiagnozowanym guzem pęcherza moczowego jest przezcewkowa resekcja. Jest to operacja pęcherza moczowego polegająca na usunięciu całego guza wraz z niewielkim fragmentem zdrowej tkanki. Przezcewkowa resekcja guza pęcherza moczowego (TURBT) ma na celu wyleczenie raka pęcherza moczowego oraz wyeliminowanie ryzyka jego dalszego rozwoju. Metoda jest również wykorzystywana do pobierania wycinków guza do badania histopatologicznego i oceny stopnia zaawansowania nowotworu. Guz pęcherza moczowego jest usuwany metodą TURBT w Warszawie, np. w Szpitalu św. Elżbiety – wybierając prywatny zabieg, nie trzeba długo oczekiwać na wolny termin i można liczyć na komfortowe warunki pobytu okołooperacyjnego.
Jak przebiega TURBT?
Przed zabiegiem TURBT pacjent powinien całkowicie usunąć z ciała wszelkiego rodzaju biżuterię. Przed operacją odbywa się też oczywiście konsultacja z urologiem oraz badania anestezjologiczne. W dniu operacji należy pozostawać na czczo – dopuszczalne jest jedynie przyjmowanie leków wcześniej dozwolonych przez specjalistę.
Zabieg nie jest długotrwały – operacja pęcherza moczowego z resekcją przezcewkową guza trwa zwykle ok. 1 godzinę, a pacjent jest najczęściej poddany wcześniej znieczuleniu ogólnemu (pacjent przesypia operację i jest wybudzany po jej zakończeniu) bądź podpajęczynówkowemu (pacjent pozostaje przytomny w czasie operacji, ale nie odczuwa dolegliwości bólowych z nią związanych). Lekarz wprowadza przez cewkę moczową pacjenta resektoskop do jego pęcherza moczowego. Jest to narzędzie z kamerą oraz specjalną pętlą, która umożliwia precyzyjne wycięcie guza. Nowotwór wraz z marginesem zdrowej tkanki jest następnie wycinany przez lekarza, a krwawiące naczynia zamykane. W kolejnym etapie pacjent ma zakładany cewnik do pęcherza, który zazwyczaj usuwa się już dzień po zabiegu. Pacjent powinien się przygotować na 1–2-dniowy pobyt w szpitalu – większość osób jest wypisywana kolejnego dnia po zabiegu TURBT.
Rekonwalescencja po TURBT i zalecenia po usunięciu guza pęcherza moczowego
Pacjent po operacji nie powinien prowadzić samochodu, zatem najlepiej, aby wrócił do domu z osobą towarzyszącą, która zapewni mu opiekę i zadba o jego bezpieczeństwo oraz komfort. W pierwszych dniach po zabiegu może wystąpić u pacjenta krwiomocz, poza tym krwawienie może nawracać jeszcze jakiś czas (nie powinno być ono jednak obfite i nie powinny znajdować się w nim duże ilości skrzepów krwi). Należy też przygotować się na to, że pierwsze tygodnie po zabiegu TURBT mogą się wiązać z różnego typu dolegliwościami. Wynikają one z obrzęku śluzówki dróg moczowych i można do nich zaliczyć np. uczucie parcia na mocz oraz ból przy oddawaniu moczu bądź trudności z jego oddawaniem. Rekonwalescencja po TURBT nie jest jednak bardzo obciążająca dla pacjenta, gdyż wspomniane dolegliwości nie powinny utrzymywać się długotrwale i najczęściej ustępują w ciągu miesiąca od operacji.
W okresie pooperacyjnym przez przynajmniej pierwsze 2 tygodnie od zabiegu TURBT nie należy obciążać organizmu fizycznie – zalecenia po usunięciu guza pęcherza moczowego obejmują natomiast rehabilitację pooperacyjną.
