Rocznie guz pęcherza jest diagnozowany u ok. 330 000 pacjentów, co czyni go najczęściej spotykanym nowotworem układu moczowego. Ze względu na brak wczesnych objawów guz pęcherza moczowego w 25% przypadków jest diagnozowany już w zaawansowanym stadium. Na szczęście chorobę tę można skutecznie leczyć, a operacyjne usunięcie pęcherza nie jest już jedyną dostępną metodą. Jakie możliwości oferuje pacjentom współczesna medycyna?
Spis treści
Kto jest najbardziej narażony na guza pęcherza?
Wśród osób najbardziej narażonych na wystąpienie guza pęcherza znajdują się mężczyźni w wieku 75-84 lat, choć chorują też kobiety i młodsze osoby. Istnieją czynniki zwiększające ryzyko zachorowania, do których zaliczamy przede wszystkim:
- palenie papierosów – jest to najczęściej wymieniany czynnik rozwoju raka pęcherza, który odpowiada za 50-65% zachorowań wśród mężczyzn i 20-30% wśród kobiet; palacze są średnio 3 razy bardziej narażeni na zachorowanie niż osoby niepalące, a rzucenie palenia zmniejsza ryzyko nowotworu o 30-60% w ciągu czterech kolejnych lat,
- czynniki zawodowe – za ok. 5,3% wszystkich przypadków raka pęcherza odpowiadają przemysłowe związki chemiczne, takie jak aminy aromatyczne, WWA, smoła węglowa, barwniki anilinowe czy metale ciężkie, które występują m.in. w przemyśle skórzanym, tekstylnym, gumowym, naftowym i metalowym,
- czynniki środowiskowe – zaliczamy do nich przede wszystkim zanieczyszczenie wody arsenem oraz zakażenie pęcherza przywrą krwi,
Jak objawia się guz pęcherza moczowego?
Niestety w początkowym stadium guz pęcherza jest często bezobjawowy. Z tego względu pacjenci często zgłaszają się do lekarza dopiero wtedy, gdy zaobserwują niepokojące dolegliwości mogące świadczyć o postępowaniu choroby.
Najczęstsze objawy guza pęcherza, których nie należy bagatelizować:
- krwiomocz – niekiedy niezauważalny gołym okiem, a widoczny w badaniu laboratoryjnym,
- częstomocz,
- parcia naglące,
- bolesne oddawanie moczu,
- zatrzymanie moczu,
- uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego,
- w zaawansowanym stadium: ból w podbrzuszu i okolicy nerek, bezmocz, problemy z oddawaniem moczu i defekacją,
- w przypadku przerzutów: bóle kostne.
Oczywiście nie są to objawy wskazujące jednoznacznie na raka pęcherza – mogą one towarzyszyć również innym schorzeniom, takim jak choćby przerost gruczołu krokowego, kamica czy zapalenie pęcherza. W celu przeprowadzenia diagnostyki warto udać się do lekarza, który przeprowadzi wywiad i badanie, a w razie potrzeby skieruje na badanie USG, tomografię komputerową, urografię czy rezonans magnetyczny. Do skutecznych badań umożliwiających potwierdzenie diagnozy zaliczamy też cystoskopię, podczas której lekarz wprowadza wziernik do pęcherza przez cewkę moczową.
Na czym polega operacja pęcherza moczowego?
Zdiagnozowany guz pęcherza moczowego nie musi oznaczać konieczności usunięcia całego pęcherza. Jedną ze skutecznych i mało inwazyjnych metod leczenia tej choroby jest przezcewkowa resekcja guza (TURBT, transurethral resection of bladder tumour). Operacja pęcherza moczowego metodą TURBT polega na wprowadzeniu resektoskopu przez cewkę moczową do pęcherza i usunięciu guza z marginesem zdrowej tkanki lub na zmniejszeniu jego rozmiarów i pobraniu materiału do badania. Ta metoda jest więc wykorzystywana zarówno w diagnostyce, jak i w leczeniu guza pęcherza moczowego.
Zabieg trwa zwykle do godziny i wymaga pobytu w szpitalu przez 1-2 dni. Jedną z placówek specjalizujących się w usuwaniu guza pęcherza metodą TURBT jest Szpital św. Elżbiety w Warszawie, który prowadzi również konsultacje urologiczne. Przeciwwskazaniem do przezcewkowej resekcji guza jest naciekanie warstwy mięśniowej pęcherza przez nowotwór – w takich przypadkach zalecana jest radykalna cystektomia, czyli operacyjne wycięcie całego pęcherza. Inne metody leczenia guza pęcherza to radioterapia, chemioterapia i immunoterapia dopęcherzowa. Niekiedy są one stosowane wraz z przezcewkową resekcją guza (TURBT) w celu zwiększenia efektów zabiegu.
Jak wygląda rekonwalescencja po TURBT?
Po zakończonej operacji metodą TURBT lekarz zakłada pacjentowi cewnik, który w większości przypadków usuwany jest kolejnego dnia. Rekonwalescencja po TURBT wymaga od pacjenta zarezerwowania kilku tygodniu na rehabilitację pooperacyjną. Jeśli chodzi o zalecenia po usunięciu guza pęcherza moczowego, jest to przede wszystkim powstrzymywanie się od wysiłku i intensywnej pracy fizycznej przez pierwsze dwa tygodnie po zabiegu.
W tym czasie w wyniku obrzęku pacjent może odczuwać częste parcie na mocz oraz przejściowy ból – nie należy się również martwić lekkim krwiomoczem. Powodem do niepokoju powinno być natomiast obfite krwawienie i obecność dużych skrzepów krwi – w takiej sytuacji należy pilnie skontaktować się z lekarzem. Wizyta kontrolna powinna być zaplanowana na kilkanaście dni po zabiegu, po otrzymaniu wyniku badania histopatologicznego.
