Miesiączka musi boleć, musi nauczyć się Pani z tym żyć – to zdanie, które wielokrotnie słyszą pacjentki. Czy tak musi być? Czy endometrioza musi oznaczać ciągły ból, dyskomfort, problemy z zajściem w ciążę? Jakie są nowoczesne metody leczenia? Które objawy mogą sugerować endometriozę?
Spis treści
Co to jest endometrioza?
Endometrioza to choroba, która dotyczy kobiet w wieku rozrodczym, charakteryzująca się obecnością komórek błony śluzowej poza jamą macicy. Komórki pozostają nadal aktywne, reagują na zmiany hormonalne zachodzące w cyklu miesiączkowym i powodują długotrwałą reakcję zapalną. Przemieszczają się poza macicę i rozwijają ogniska endometrialne w okolicy innych narządów, m.in. jajników, otrzewnej, układu moczowego. Choroba wywołuje szereg różnych dolegliwości, które nasilają się przede wszystkim w czasie miesiączki. Endometrioza jest bardzo powszechna. Według badań dotyczy 10% kobiet w wieku rozrodczym na całym świecie. W Polsce może chorować nawet 3 mln kobiet. Niestety, jest często bagatelizowana, nawet przez lekarzy. Wiele kobiet cierpi przez wiele lat, zanim zostanie postawiona prawidłowa diagnoza.
Kiedy podejrzewać endometriozę?
Typowym objawem endometriozy są bardzo bolesne, obfite miesiączki. Silny ból brzucha pojawia się już kilka dni przed miesiączką, wymaga przyjęcia leków przeciwbólowych i utrudnia normalne funkcjonowanie. Ale to nie jedyny objaw choroby. Charakterystyczne są również bóle miednicy, dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunki, wzdęcia, zaparcia) oraz układu moczowego. Panie bardzo często skarżą się na ból podczas lub po stosunku płciowym, a także PMS, bóle nóg, kręgosłupa, przewlekłe zmęczenie, duszności. Może wystąpić krwawienie podczas stosunku, a także krwiomocz lub krew w stolcu. Kolejnym typowym objawem endometriozy są problemy z zajściem w ciążę. To z kolei wywołuje stany lękowe i depresyjne. Objawy są bardzo zróżnicowane i zależą od tego, gdzie umiejscowione są ogniska endometriozy.
Diagnostyka endometriozy
Kobiety z podejrzeniem endometriozy powinny jak najszybciej rozpocząć diagnostykę i leczenie. Do prawidłowego rozpoznania choroby niezbędne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu i wykonanie różnych badań. Główne z nich to:
- Badanie ginekologiczne – ma na celu ocenę ruchomości tkanek i przydatków w miednicy mniejszej, a także wykrycie zmian endometrialnych.
- Badanie USG – w trakcie badania lekarz szuka torbieli endometrialnych, które mogą występować na jajnikach, a także innych ognisk endometriozy.
- Rezonans magnetyczny – badanie pozwala wykryć ogniska endometriozy w miednicy mniejszej i innych obszarach ciała.
- Laparoskopia – to zabieg wykonywany za pomocą laparoskopu, który umożliwia obejrzenie narządów znajdujących się w miednicy mniejszej i jamie brzusznej, a także wykrycie ewentualnych zmian endometrialnych. W trakcie badania możliwe jest również pobranie próbek do badania histopatologicznego.
Test na endometriozę EndoRNA
Test EndoRNA to małoinwazyjny test genetyczny, który wykonuje się w celu potwierdzenia choroby. Zalecany jest dla pacjentek, które mają objawy endometriozy, ale w badaniach obrazowych nie są widoczne ogniska choroby. Polega na pobraniu tkanek endometrium podczas biopsji za pomocą kaniuli umieszczonej w jamie macicy. Pobranie materiału jest bezbolesne, nie wymaga hospitalizacji, trwa kilka minut i jest wykonywane w gabinecie ginekologicznym. Aby uzyskać najdokładniejszy wynik, badanie wykonuje się w fazie wydzielniczej cyklu menstruacyjnego. EndoRNA polega na oznaczaniu poziomu ekspresji genu kodującego białko fukozylotransferazę 4 (FUT4), które jest podwyższone w stosunku do endometrium pacjentek zdrowych. Pozytywny wynik testu EndoRNA oznacza podwyższoną ekspresję genu FUT4 w komórkach endometrium pacjentek, sugeruje wystąpowanie endometriozy. Negatywny wynik testu EndoRNA wskazuje na niską ekspresję genu FUT4, co pozwala na wykluczenie endometriozy. Badanie można kupić na stronie https://polmed.pl/badania/kobieta/szybka-diagnostyka-endometriozy/.
Leczenie endometriozy
Endometrioza to groźna choroba, powodująca wiele dolegliwości i utrudniająca codzienne funkcjonowanie. Jej leczenie jest trudne, dlatego ważne jest, aby znaleźć lekarza, który stosuje nowoczesne metody i jest w stanie zaproponować długoterminowe, skuteczne metody leczenia.
Jeżeli objawy nie są mocno nasilone, można zastosować leczenie farmakologiczne, redukujące dolegliwości bólowe. Najczęściej zalecane są niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz leki ograniczające działanie niektórych hormonów, blokujące płodność. Dobrym rozwiązaniem są również nowoczesne leki hormonalne, które zmniejszają rozrost błony śluzowej macicy oraz zmniejszają wielkość torbieli endometrialnych.
W przypadku, gdy leki nie przynoszą oczekiwanego rezultatu, można zastosować leczenie operacyjne, polegające na usunięciu ognisk endometriozy. W zależności od rozmiaru i umiejscowienia ognisk, zabieg wykonuje się techniką laparoskopową, laparotomii lub przez otwarcie powłok brzusznych.
Nie warto zwlekać z rozpoczęciem leczenia, ponieważ zaniedbana endometrioza może powodować groźne powikłania, m.in. powstawanie guzów w jamie brzusznej, krwawienia wewnętrzne itp. Choroby nie da się całkowicie wyleczyć. Zatrzymuje się dopiero wtedy, gdy ustaje cykl owulacyjny, czyli w okresie menopauzy.
Endometrioza to choroba nieuleczalna, która może utrudniać codzienne funkcjonowanie, zabierać radość życia. Bardzo ważna jest wczesna diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Pacjentki powinny mieć świadomość, że endometrioza nie musi oznaczać nieustannego cierpienia – istnieją rozwiązania, które mogą znacząco poprawić jakość życia. Dostępne są metody farmakologiczne i chirurgiczne, które muszą być indywidualnie dobrane. Dzięki leczeniu można zmniejszyć ból oraz poprawić płodność. Kluczem jest współpraca z lekarzem specjalizującym się w endometriozie, który może zaproponować najnowsze metody leczenia i monitorować postępy w terapii.
