Anemia najczęściej kojarzona jest z niedoborem żelaza. Całkiem słusznie, gdyż niedobór tego pierwiastka jest najczęstszą przyczyną anemii. Ale nierzadko mamy do czynienia także z anemią z niedoboru witaminy B12, czyli tzw. anemią megaloblastyczną. Przyczyn anemii może być wiele – od niewłaściwej diety po poważne schorzenia, takie jak krwawienia, nowotwory czy zaburzenia gospodarki żelazowej. Bez względu na przyczynę jednym z kluczowych elementów terapii jest właściwa dieta. W związku z tym, że wiosną wiele osób odczuwa osłabienie, mogące sugerować obecność anemii – warto zadbać o odpowiednią dietę.
Spis treści
Przyczyny anemii, czyli kto jest najbardziej narażony na niedokrwistość
Pod pojęciem anemii rozumiemy charakterystyczne zmiany w obrazie krwi – zbyt niski poziom krwinek czerwonych oraz hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi. Powoduje to ograniczony transport tlenu do wszystkich komórek organizmu i niedotlenienie ważnych życiowo organów. Przyczyny anemii są bardzo zróżnicowane a najczęstszą z nich jest źle zbilansowana dieta. Jadłospis niedoborowy w żelazo, witaminę B12 oraz kwas foliowy może przyczyniać się do rozwoju anemii. Szczególnie narażeni są wegetarianie i weganie, osoby z zaburzeniami łaknienia oraz cierpiące na zespoły złego wchłaniania. Specjalną postaci anemii jest anemia złośliwa, która polega na braku czynnika wewnętrznego Castle’a w żołądku, co uniemożliwia wchłanianie witaminy B12. Bywa i tak, że mimo dostarczenia optymalnych ilości żelaza czy witaminy B12 z dietą dochodzi do rozwoju anemii. Wynika to ze znacznie zwiększonego zapotrzebowania na te składniki pokarmowe – u kobiet w ciąży i okresie laktacji, dzieci w okresie wzrostu czy dojrzewania.
Kolejną przyczyną anemii mogą być nasilone krwawienia i krwotoki. Osoby chorujące na wrzody żołądka, żylaki przełyku, kobiety doświadczające obfitych miesiączek czy cierpiące na mięśniaki macicy często borykają się z anemią. Ważnym czynnikiem ryzyka są także zaburzenia wchłaniania spowodowane celiakią, resekcją żołądka, a także dietą obfitującą w szczawiany. Jak widać wielu z nas narażonych może być na rozwój anemii. Jak ją rozpoznać?
Dla kogo dieta przy anemii?
Dieta dedykowana osobom cierpiącym na anemię wskazana jest dla każdego, u kogo stwierdzono anemię na podstawie badań laboratoryjnych. Ponadto taki model żywienia odpowiedni jest dla każdego, kto zauważy u siebie objawy mogące sugerować anemię:
- chroniczne zmęczenie i osłabienie
- zawroty głowy
- blada skóra i błony śluzowe
- osłabione, łamliwe i nadmiernie wypadające włosy
- kołatanie serca
- problemy z pamięcią i koncentracją
- nadmierna senność
- stany depresyjne
- zaburzenia czucia
- zajady w kącikach ust i tany zapalne błony śluzowej jamy ustnej
Dieta przy anemii może być także z powodzeniem realizowana przez osoby narażone na rozwój niedokrwistości, które należą do grup podwyższonego ryzyka.
Korzyści ze stosowania diety przy anemii
Jak już wspomniano, właściwie skomponowana dieta to jeden z kluczowych elementów terapii, obejmującej wyeliminowanie ewentualnego schorzenia powodującego anemię oraz uzupełnienie ustrojowych rezerw żelaza czy witaminy B12. Poza suplementami czy zastrzykami, nieoceniona okazuje się być dieta, gdyż dostarczane z nią składniki pokarmowe występują w swej naturalnej formie, a zatem są doskonale przyswajalne przez organizm. Taka dieta pomaga zredukować uciążliwe objawy anemii oraz zapobiec jej powikłaniom. Do najważniejszych należą powikłania neurologiczne w przebiegu niedokrwistości anemii z niedobory witaminy B12, zaburzenia odporności, przewlekłe niedotlenienie mięśnia sercowego czy mózgu. W przypadku niedobory kwasu foliowego konsekwencje mogą być opłakane dla kobiet w ciąży. Może bowiem dojść do powstania poważnych wad płodu czy powikłań ginekologiczno – położniczych. Dieta przy anemii to zatem skuteczna terapia ale także profilaktyka i możliwość wypracowania zdrowych nawyków żywieniowych na przyszłość.
Bibliografia:
Albrecht K., Matysiak M., Zalecenia dietetyczne w profilaktyce i leczeniu nierozrostowych chorób układu krwiotwórczego; Nowa Pediatr, 2018
