Wysiłkowy ból głowy to dolegliwość bólowa pojawiająca się po wysiłku fizycznym. Mogą to być bóle o charakterze pierwotnym lub wtórnym. Czas trwania bólu wysiłkowego jest bardzo zróżnicowany, podobne jak objawy towarzyszące. Leczenie wysiłkowego bólu głowy może wymagać wyleczenia choroby współtowarzyszącej lub stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Spis treści
Czym jest wysiłkowy ból głowy?
Wysiłkowy ból głowy to ból głowy pojawiający się po intensywnym wysiłku fizycznym. Zazwyczaj ból pojawia się po takich aktywnościach jak pływanie, kajakarstwo, bieganie, tenis ziemny oraz podnoszenie ciężarów. Ból może pojawić się w określonych warunkach pogodowych, szczególnie u osób obciążonych rodzinnie występowaniem migreny. Pierwotny wysiłkowy ból głowy nie jest kojarzony ze współwystępowaniem żadnej choroby. Natomiast wtórny wysiłkowy ból głowy towarzyszy innym schorzeniom.
Szczególnym rodzajem wysiłkowego bólu głowy jest ból głowy występujący podczas seksu oraz orgazmu (HASA – headache associated with sexual activity). Na jego rozwój narażone są zwłaszcza osoby cierpiące na migreny bądź napięciowe bóle głowy. Tu także wyróżnia się bóle typu pierwotnego lub wtórnego. Pierwotne bóle HASA są trudne do przewidzenia, gdyż nie występują po każdym stosunku. Bóle wtórne towarzyszą takim schorzeniom jak krwotok podpajęczynówkowy, udar niedokrwienny mózgu czy guz chromochłonny nadnerczy. Przyczyny nie muszą być jednak takie poważne – wtórne bóle HASA mogą być związane z zażywaniem niektórych leków, takich jak doustne środki antykoncepcyjne, amiodaron, pseudoefedryna.
Przyczyny wysiłkowego bólu głowy
Istnieje kilka czynników, które zwiększają ryzyko pojawienia się bólu głowy po wysiłku. Na pewno spore znaczenie mają warunki klimatyczne – wysiłkowy ból głowy pojawia się podczas treningu przy wysokiej temperaturze i wilgotności powietrza, na dużej wysokości nad poziomem morza. Wystąpienie wysiłkowego bólu głowy kojarzone jest ponadto z brakiem rozgrzewki przed treningiem.
W przypadku wtórnych bólów głowy, przyczyną mogą być następujące schorzenia:
- zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie tętnicze
- migreny
- urazy głowy
- choroba niedokrwienna serca
- stany zapalne zatok
- tętniak mózgu
- krwotok podpajęczynówkowy lub śródmózgowy.
Objawy bólu wysiłkowego głowy
Wysiłkowy ból głowy ma zazwyczaj charakter jednostronny, choć może także występować obustronnie. Ból głowy jest pulsujący, a jego najczęstsza lokalizacja to czoło i okolica potyliczna. Pierwotne bóle głowy narastają stopniowo u mogą utrzymywać się od kilku minut do nawet 48 godzin. Natomiast wtórne bóle głowy trwają od 24 godzin do nawet kilkunastu dni. Pojawiają się nagle, mogą towarzyszyć im nudności i wymioty, zaburzenia widzenia, sztywność karku, a nawet utrata przytomności.
Jak rozpoznaje się wysiłkowe bóle głowy?
Diagnostyka wysiłkowych bólów głowy sprowadza się do przeprowadzenia szczegółowego wywiadu lekarskiego. Niekiedy konieczne jest wykluczenie innych schorzeń – w tym celu wykonywana jest np. angiografia naczyń mózgowych, rezonans magnetyczny oraz tomografia komputerowa. Gdy podejrzewany jest wtórny ból głowy, konieczne jest rozpoznanie choroby wywołującej powysiłkowy ból głowy.
Leczenie i profilaktyka wysiłkowego bólu głowy
Pierwotne bóle głowy leczone są niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, które powinny być przyjęte na kilkanaście minut przed planowanym treningiem. W przypadku wtórnych bólów głowy konieczne jest wyleczenie choroby podstawowej.
Profilaktyka wysiłkowych bólów głowy polega na :
- wykonywaniu rozgrzewki przed treningiem
- dbaniu o nawodnienie organizmu i dostarczaniu elektrolitów
- przyjęciu posiłku zawierającego węglowodany przed wysiłkiem lub bezpośrednio po nim
- zamianie bardziej wymagającego sportu na inny
- stopniowym zwiększaniu intensywności treningów.
Bibliografia:
Sandoe C., Kingston W., Exercise headache: a review; Curr Neurol Neurosci Rep, Apr 2018
