Starczowzroczność, czyli presbiopia pojawia się u osób po 40 roku życia. Pojawia się w efekcie fizjologicznego upośledzenia zdolności oka do akomodacji. Soczewka traci elastyczność i ma mniejszą zdolność do zmiany kształtu. Prowadzi to do problemów z widzeniem z bliska. Starczowzroczność można korygować przy pomocy odpowiednich okularów lub soczewek kontaktowych.
Spis treści
Czym jest prezbiopia?
Prezbiopia powstaje z powodu zmian w soczewce oka. Podobnie jak obiektyw w aparacie, soczewka oka jest odpowiedzialna za regulację ostrości. Kiedy jesteśmy młodzi, możemy łatwo zmienić ostrość, aby spojrzeć na obiekty, które są w pobliżu lub daleko – jest to możliwe dzięki zjawisku akomodacji oka. Dzieje się tak dlatego, że soczewka jest miękka i elastyczna i może szybko i łatwo zmienić swój kształt. Ale z wiekiem soczewka staje się sztywna i nie może już łatwo zmienić swojego kształtu. Ponadto mięśnie rzęskowe odpowiedzialne za zmianę kształtu soczewki także działają mniej sprawnie. W rezultacie nie możemy już dostosować naszej ostrości widzenia, aby zobaczyć przedmioty znajdujące się blisko. To najczęściej zaczyna się w wieku około 40 lat.
Jak objawia się starczowzroczność?
Objawy prezbiopii obejmują:
- problemy z widzeniem rzeczy z bliska (dalekowzroczność)
- konieczność trzymania materiałów do czytania dalej, aby skupić się na nich
- zmęczenie oczu
- ból głowy
Prezbiopia to wada wzroku, która pogarsza się wraz z upływem lat, ale zwykle przestaje się pogarszać po 65 roku życia. Wynika to z faktu, że wówczas soczewka osiąga swoją najmniejszą elastyczność.
Rozpoznanie prezbiopii
Wiele osób w wieku powyżej 40 lat diagnozuje prezbiopię na podstawie ich niezdolności do wyraźnego czytania na odległość, która była dotychczas naturalna i wygodna. Ponieważ pogarszanie wzroku nasila się stopniowo przez wiele lat, większość ludzi nie zauważa drobnych zmian widzenia i nie szuka profesjonalnej pomocy, dopóki problemy ogniskowania nie zakłócają codziennego życia. Wielu optometrystów żartuje, że pacjenci szukają pomocy tylko wtedy, gdy ich ramiona stają się „zbyt krótkie”, by móc trzymać gazetę wystarczająco daleko, aby wyraźnie zobaczyć litery.
Prezbiopia może być zdiagnozowana przez optometrystę, okulistę lub lekarza, który wykonuje badanie okulistyczne.
Leczenie prezbiopii
Prezbiopię najczęściej koryguje się dzięki okularom. Jeśli nie używasz okularów do widzenia na odległość, najprostszym rozwiązaniem jest para okularów do czytania. Okulary do czytania są niezbędne tylko do widzenia z bliska (czytania lub szycia) i muszą być zdjęte, aby wyraźnie widzieć na odległość. Zazwyczaj słabe okulary do czytania (w zakresie od +1,25 do +1,50 dioptrii) będą działać dobrze, gdy objawy prezbiopii dopiero się zaczynają, a silniejsze okulary będą potrzebne co kilka lat, aż prezbiopia przestaje się pogarszać, zwykle pod koniec 60 roku życia. Gdy prezbiopia przestaje się rozwijać, większość ludzi kończy się z okularami do czytania w zakresie od +2,50 do +2,75 dioptrii.
Jeśli używasz okularów do widzenia na odległość jeszcze przed rozpoczęciem prezbiopii, rozwiązaniem dla Ciebie będą okulary dwuogniskowe. Są to okulary wyposażone w soczewki bifokalne – strefa górna umożliwia patrzenie w dal, a strefa dolna pozwala wyraźnie widzieć obiekty leżące blisko oka. Dostępne są ponadto multifokalne soczewki kontaktowe. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie – takie soczewki pozwalają na wyraźne widzenie dzięki unikatowej konstrukcji soczewki. W soczewkach multifokalnych zastosowano różne moce, które ułożone są koncentrycznie w formie pierścieni. Peryferyjne okręgi pozwalają na widzenie dalekie, a bardziej centralne – na widzenie bliskie. Możliwe jest także operacyjne korygowanie starczowzroczności – wykonywane są zabiegi laserowe lub operacyjne wszczepienie sztucznej soczewki oka.
Profilaktyka starczowzroczności
Prezbiopia to naturalnie postępująca wraz z wiekiem zmiana w elastyczności soczewki, której nie można zapobiec. A to oznacza, że każdego z nas dotknie starczowzroczność. Aby nieco spowolnić jej przebieg i zadbać o jak najdłuższe zachowanie zadowalającej jakości widzenia, można wykonywać specjalne ćwiczenia oczu i robienie przerw podczas dłuższej pracy wzrokowej.
Bibliografia:
Papdopoulos P., Current management of presbyopia; MEAJO, 2014, 21 (1)
