Siatki centylowe – kontroluj wagę i wzrost malucha

Wzrost i waga noworodka czy niemowlaka mogą być bardzo różne. Wiele zależy od urodzeniowej masy ciała, predyspozycji genetycznej, a także ewentualnego współistnienia rozmaitych schorzeń czy dolegliwości. Nie ma zatem ścisłych norm określających dokładną wagę i wzrost, jakie dziecko powinno osiągnąć w określonym wieku. Ustalono natomiast uśredniony rozkład tych wartości wyrażony w postaci graficznej jako siatki centylowe.

Czym są siatki centylowe?

Wykresy wzrostu dziecka są ważnymi narzędziami, używanymi do sprawdzania ogólnego stanu zdrowia i rozwoju dziecka. Wykresy są używane do oceny, jak dziecko rośnie w porównaniu z innymi dziećmi w tym samym wieku i płci. Normy wzrostu są stosowane u dzieci poniżej 24 miesiąca życia. Siatka centylowa ma postać graficznego rozkładu wagi i długości ciała dziecka w populacji, z uwzględnieniem wieku i płci. Rozkład danej cechy przedstawiony w postaci siatki centylowej nie podaje konkretnej wartości liczbowej, a przedział wartości, w którym mieści się norma. Na jednej osi siatki centylowej zaznaczony jest określony parametr – długość ciała lub masa ciała; na drugiej osi zaznaczony jest wiek. Na przecięciu tych dwóch wartości należy odczytać, na której linii oznaczającej dany centyl znajduje się nasze dziecko.

Jak odczytywać siatki centylowe? Centyl 20 oznacza, że 20% dzieci w danej grupie wiekowej ma niższy wzrost czy masę ciała, a 80% – przyjmuje wyższą wartość. Przy 50% centylu połowa dzieci przyjmuje wartości niższe, a połowa – wyższe.

W jakim tempie powinno rosnąc dziecko w 1 roku życia?

W związku z tym, że długość ciała noworodka może przyjmować różne wartości, trudno porównywać wzrost dziecka z innymi maluchami. Istotne jest natomiast kontrolowanie tempa przyrostu długości ciała. Prawidłowa długość ciała u noworodka mieści się w przedziale 47 – 55 cm, a w pierwszym roku życia ta długość powinna zwiększyć się o około 23 – 28 cm. Znany jest zalecany przyrost masy ciała na przestrzeni pierwszych 12 miesięcy życia, dodatkowo oszacowano, jak ta wartość powinna zmieniać się z miesiąca na miesiąc. Oczywiście – należy mieć na uwadze, że są to wartości orientacyjne i nie należy interpretować ich w dosłowny sposób. A w razie jakichkolwiek wątpliwości można skonsultować się z pediatrą, który oceni, czy rozwój malucha jest prawidłowy.

Na tempo wzrostu wpływają rozmaite czynniki – predyspozycje genetyczne, sposób żywienia malucha, alergie pokarmowe i nietolerancje, a także obecność takich schorzeń jak niedoczynność tarczycy czy wady serca.

Jakie powinno być tempo przybierania na wadze?

Średnia waga noworodka to 2,5 – 4 kg. W ciągu kilku pierwszych dni po porodzie noworodek traci do 10% masy ciała, a w przeciągu kolejnych miesięcy waga stopniowo przyrasta. W pierwszych trzech miesiącach życia średni przyrost masy ciała to 500 – 600 g na miesiąc, w kolejnym kwartale wartość ta jest nieco mniejsza i wynosi 350 – 600 g na miesiąc. Od 6 do 12 miesiąca dziecko przybiera średnio 200 – 300 g miesięcznie. A to oznacza, że w pierwszym roku życia dziecko może przytyć około 7 kilogramów. I znów – jest to wartość uśredniona, która może różnić się w zależności od wyjściowej masy ciała, sposobu karmienia niemowlaka, jego stanu zdrowia. Kontrolowanie wagi malucha zalecane jest podczas kolejnych wizyt u pediatry, podczas wykonywania okresowych bilansów. Częstsze pomiary wagi mogą być wskazane w sytuacji, gdy maluch zbyt rzadko wybudza się na karmienia, często ulewa pokarm, cierpi na alergie pokarmowe czy ma problemy z ssaniem piersi.

Bibliografia:

National Center for Health Statistic, Data table for boys and girls lenght.