Refluks żołądkowo – przełykowy to schorzenie, w przebiegu którego dochodzi do zarzucenia treści żołądkowej do przełyku. Prowadzi to do wystąpienia charakterystycznych objawów, takich jak pieczenie i ból w klatce piersiowej, a także rozwoju wielu powikłań. Przyczyna refluksu żołądkowo – jelitowego może być siedzący tryb życia, stres, niewłaściwa dieta czy ciąża. Leczenie refluksu polega na stosowaniu farmakoterapii i zmianie stylu życia.
Spis treści
Czym jest refluks żołądkowo – jelitowy?
Przełyk to elastyczny przewód łączący gardło i żołądek. Aby zapobiec cofaniu się treści żołądkowej do przełyku, istnieją liczne mechanizmy zabezpieczające, takie jak obecność dolnego zwieracza przełyku, więzadła przełykowo – przeponowego, a także działanie grawitacji na przesuwanie się treści pokarmowej w odpowiednim kierunku. Gdy dojdzie do zaburzenia tych mechanizmów, wówczas treść pokarmowa z żołądka cofa się do przełyku. W związku z tym, że treść żołądkowa jest kwaśna, może uszkadzać śluzówkę przełyku, która w przeciwieństwie do śluzówki żołądka nie jest odporna na działanie kwasu solnego.
Czynniki sprzyjające powstaniu refluksu żołądkowo – jelitowego to zaburzenie pracy zwieracza przełyku, zaburzenia motoryki przełyku, opóźnione opróżnianie żołądka i zwiększenie ciśnienia w żołądku.
U kogo pojawia się refluks żołądkowo – przełykowy?
Refluks żołądkowo – przełykowy może rozwinąć się u osób narażonych na działanie takich czynników jak:
- otyłość
- ciąża
- dysfunkcje dolnego zwieracza przełyku
- przepuklina rozworu przełykowego
- stosowanie niektórych leków (doustna antykoncepcja hormonalna, leki na nadciśnienie, leki na chorobę wieńcową)
- cukrzyca
- polineuropatia alkoholowa
- operacje żołądka
- nadużywanie alkoholu, picie dużych ilości kawy czy palenie tytoniu.
Jak objawia się refluks żołądkowo – jelitowy?
Objawy refluksu żołądkowo – przełykowego wynikają się z cofania treści żołądkowej i podrażniania błony śluzowej przełyku. Pojawia się pieczenie za mostkiem, zgaga, bóle brzucha, cofanie się treści żołądkowej do przełyku i wymioty. Do zwracania pokarmu może dojść zwłaszcza po obfitym posiłku, a także podczas schylania lub w pozycji leżącej. Może pojawić się odbijanie, czkawka, nudności. Mniej typowe objawy refluksu żołądkowo – jelitowego to chrypka, kaszel czy przewlekłe zapalenia gardła oraz krtani.
Bardziej zaawansowana choroba refluksowa może prowadzić do zaburzeń połykania, bólu podczas połykania, krwawień z przełyku.
Bardzo ważne jest rozróżnienie refluksu od zawału serca, gdyż obydwa te schorzenia mogą dawać takie objawy jak ból zamostkowy. Ból zawałowy różni się tym, że zazwyczaj promieniuje w kierunku lewej ręki i ustępuje po przyjęciu leków rozszerzających naczynia wieńcowe.
Jak rozpoznać refluks żołądkowo – przełykowy?
Diagnostyka refluksu żołądkowo – przełykowego sprowadza się do wykonania specjalistycznych badań. Najbardziej podstawowym badaniem jest badanie rtg z kontrastem. Osoba badana połyka specjalną papkę, która uwidacznia drogę połykanego preparatu. Kolejnym badaniem jest endoskopia, czyli obrazowanie przełyku przy pomocy kamerki umieszczonej na cienkim przewodzie. Kolejne ważne badanie to pH – metria przełyku, umożliwiająca pomiar pH przy pomocy specjalnego miernika, umieszczanego endoskopowo w świetle przełyku. Gdy stwierdzone zostanie pH poniżej 4 – wskazuje to na obecność kwaśnej treści żołądkowej w przełyku. Kolejnym badaniem pomocnym w diagnozowaniu refluksu jest manometria, czyli pomiar zmian ciśnienia w przełyku przy pomocy specjalnej sondy.
Leczenie refluksu żołądkowo – przełykowego
Podstawowe znacznie w terapii refluksu ma zmiana stylu życia. Przede wszystkim – należy unikać tłustych, ciężkostrawnych potraw, a także obfitych posiłków. Należy ograniczyć spożycie kawy, ostrych przypraw, alkoholu. Wskazane jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała, ważne jest przyjmowanie wyprostowanej postawy podczas jedzenia oraz spanie w pozycji półleżącej.
Farmakoterapia refluksu żołądkowo – jelitowego polega na stosowaniu leków hamujących produkcję soku żołądkowego, czyli blokerów pompy protonowej. Niekiedy zachodzi konieczność interwencji chirurgicznej – ma to miejsce wówczas, gdy leki nie skutkują. Zabieg zazwyczaj wykonywany jest laparoskopowo.
Bibliografia:
Korzonek M. i in., Choroba refluksowa przełyku – problem wciąż aktualny; Forum Medycyny Rodzinnej, 2014,vol 8 nr 5
