Przerost prostaty to częsta dolegliwość dotykająca mężczyzn w średnim i starszym wieku. Może być spowodowana m. in. stanem zapalnym, nowotworem czy predyspozycjami genetycznymi. Przerostowi prostaty towarzyszy zaburzone oddawanie moczu, a także większa tendencja do rozwoju niewydolności nerek czy zakażeń układu moczowego. Leczenie przerostu prostaty polega na stosowaniu farmakoterapii, a niekiedy konieczne jest leczenie operacyjne.
Spis treści
Czym jest przerost prostaty?
Prostata, czyli gruczoł krokowy zlokalizowana jest pod pęcherzem moczowym, przywierając do przedniej ściany odbytu i otaczając cewkę moczową. Prostata odpowiedzialna jest za produkcję płynu wchodzącego w skład nasienia. Ten płyn o charakterystycznym, białawym odcieniu pełni funkcje odżywcze i wspomaga drogę plemników do komórki jajowej.
Powiększenie gruczołu prostaty jest efektem niekontrolowanego namnażania się komórek prostaty. Prowadzi to do zwiększenia objętości gruczołu i jego ucisku na cewkę moczową.
Przyczyny przerosty prostaty
Najczęstszą przyczyną przerostu prostaty jest fizjologiczny proces starzenia się organizmu. Wraz z wiekiem spada synteza męskiego hormonu płciowego testosteronu, a konsekwencją takich zaburzeń hormonalnych jest powiększanie się prostaty. Kolejne czynniki ryzyka to:
– ostre zapalenie prostaty wywołane przez infekcje wirusowe i bakteryjne gruczołu krokowego, zakażenia układu moczowego, przeprowadzenie zabiegu urologicznego lub obecność kamieni sterczowych
– przewlekłe zapalenie prostaty, rozwijające się na podłożu niewyleczonego ostrego zapalenia prostaty; inne przyczyny przewlekłego przerostu prostaty to chroniczny stres, zaburzenia autoimmunologiczne, zaburzenia hormonalne
– predyspozycje genetyczne
– niewłaściwie zbilansowana dieta dostarczająca dużych ilości nasyconych kwasów tłuszczowych
– rak prostaty, który jest drugi po raku płuca nowotworem złośliwym diagnozowanym u mężczyzn
Objawy przerostu prostaty
Objawy powiększenia prostaty są bardzo charakterystyczne. Wynikają one m. in. ze zmniejszenia światła cewki moczowej. Odczuwać można zatem:
– słaby strumień moczu
– słabnięcie strumienia moczu pod koniec mikcji
– brak możliwości całkowitego opróżnienia pęcherza
– ból i pieczenie towarzyszące oddawaniu moczu
– krwiomocz
– nietrzymanie moczu
– całkowite zatrzymanie odpływu moczu
– konieczność częstego oddawania moczu
Początkowo objawy przerostu prostaty pojawiają się stopniowo i mają łagodny charakter. Z czasem objawy są coraz bardziej nasilone. Ostatecznie może dojść do rozwoju takich powikłań jak niepłodność, a także uniemożliwienie odpływu moczu, co może prowadzić do niewydolności nerek. Objawów przerostu prostaty nie należy bagatelizować tylko dlatego, że może dojść do rozwoju takich powikłań. Zawsze należy mieć na uwadze, że przerost prostaty może być objawem raka prostaty.
Rozpoznanie przerostu prostaty
Podejrzenie przerostu prostaty nasuwa pojawienie się wspomnianych objawów. W celu potwierdzenia rozpoznania konieczne jest przeprowadzenie badań. Wielkość oraz budowę gruczołu krokowego pozwala ocenić badanie per rectum. Jest to badanie palpacyjne wykonywane przez odbyt. Jeszcze dokładniejsze jest badanie USG przezodbytniczego (TRUS). Ponadto wskazane jest wykonanie badania ogólnego moczu, a także oznaczenie we krwi poziomu PSA, czyli swoistego antygenu sterczowego.
Leczenie przerostu prostaty
W terapii przerostu prostaty stosować można leki łagodzące objawy choroby – zmniejszające objętość gruczołu krokowego, a także ułatwiające opróżnianie pęcherza. W celu rozluźnienia mięśniówki gładkiej stosowane są beta blokery, a za zmniejszenie powiększonej prostaty odpowiadają inhibitory 5 – alfa – reduktazy. Gdy farmakoterapia nie przynosi pożądanych efektów, wówczas konieczne może być wykonanie zabiegu. Zazwyczaj wykorzystywane są metody małoinwazyjne – przecewkowa elektroresekcja lub usuwanie gruczołu krokowego laserem. Coraz rzadziej wykonywane są natomiast bardziej inwazyjne, tradycyjne metody leczenia – leczenie przerostu prostaty drogą zabiegu operacyjnego przez nacięcie nadłonowe.
Bibliografia:
Szczęch R., Narkiewicz K., Łagodny przerost prostaty; Choroby Serca i Naczyń, 2009, tom 6, nr 1
