Odmiedniczkowe zapalenie nerek to zapalenie o charakterze wstępującym – infekcja cewki moczowej lub pęcherza moczowego rozszerza się na miedniczki nerkowe. Jest to poważny stan zapalny nerek, który może prowadzić niewydolności nerek. Leczenie odmiedniczkowego zapalenia nerek sprowadza się do antybiotykoterapii, a w razie pojawienia się powikłań – leczenia nerkozastępczego.
Spis treści
Przyczyny odmiedniczkowego zapalenia nerek
Każdy problem, który zaburza normalny przepływ moczu powoduje większe ryzyko przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Na przykład, występowanie wad anatomicznych dróg moczowych może prowadzić do ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek.
Cewka moczowa u kobiet są znacznie krótsza niż u mężczyzn, więc łatwiej jest o zakażenie bakteryjne. To sprawia, że kobiety są bardziej podatne na infekcje nerek i naraża je na większe ryzyko ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Osoby, które są narażone na zwiększone ryzyko rozwoju odmiedniczkowego zapalenia nerek to:
- osoby z przewlekłymi kamieniami nerkowymi lub innymi chorobami nerek lub pęcherza moczowego
- osoby starsze
- osoby ze stłumionym układem odpornościowym, np. osoby z cukrzycą, HIV/ AIDS
- osoby z refluksem pęcherzykowo-moczowodowym (stan, w którym niewielkie ilości moczu cofają się z pęcherza moczowego do moczowodów i nerek)
- mężczyźni z powiększonym gruczołem krokowym
Inne czynniki, które mogą zwiększyć podatność na infekcję to:
- stosowanie cewnika
- zabiegi chirurgiczne dróg moczowych
- stosowanie niektórych leków
- uszkodzenie nerwów lub rdzenia kręgowego
Przewlekłe formy odmiedniczkowego zapalenia nerek są bardziej powszechne u osób z niedrożnościami układu moczowego. Z kolei ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek jest przede wszystkim spowodowane przez zakażenie układu moczowego. Najczęściej zakażenia te spowodowane są przez bakterie Escherichia coli, rzadziej odpowiedzialne są gronkowce czy dwoinka rzeżączki. Możliwy jest także rozwój odmiedniczkowego zapalenia nerek na podłożu infekcji wirusowej lub grzybiczej dróg moczowych.
Objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek
Przewlekła postać odmiedniczkowego zapalenia nerek zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Jeżeli pojawiają się objawy, mają one postać tępego, umiarkowanego bólu pleców w okolicy lędźwiowej, spadkiem masy ciała i bólami głowy. Z kolei ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek charakteryzuje się nagłym pojawieniem objawów. Najistotniejszym z nich jest silny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący w kierunku pachwiny. Inne symptomy odmiedniczkowego zapalenia nerek to gorączka, nudności i wymioty, ból i pieczenie podczas oddawania moczu, częstomocz i parcie na pęcherz, a także ogólne osłabienie. Takie objawy wskazują na rozmaite podłoże problemów z nerkami, zatem trudno jest postawić diagnozę wyłącznie w oparciu o występowanie symptomów choroby. Konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań diagnostycznych – wykonywane jest badanie ogólne moczu i posiew moczu, wskazane jest także wykonanie USG nerek i dróg moczowych. W badaniu ogólnym moczu wykazać można obecność białych krwinek oraz bakterii, a badanie bakteriologiczne moczu pozwala na zidentyfikowanie patogenu odpowiedzialnego za rozwój infekcji.
Leczenie odmiedniczkowego zapalenia nerek
Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest konsekwencją nieleczonej infekcji dróg moczowych. Z kolei zaniedbanie leczenia odmiedniczkowego zapalenia nerek skutkuje rozwojem poważnych powikłań, takich jak:
- posocznica
- przewlekła niewydolność nerek
- nadciśnienie tętnicze
- ropnie nerek
Leczenie odmiedniczkowego zapalenia nerek sprowadza się do stosowania antybiotykoterapii i zazwyczaj trwa około 2 tygodni. Bardzo ważne jest, aby nie przerywać kuracji zbyt wcześnie, nawet wówczas, gdy objawy infekcji ustąpią. Ponadto mogą być stosowane leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Profilaktyka odmiedniczkowego zapalenia nerek sprowadza się do utrzymywania higieny osobistej, wypijania co najmniej dwóch litrów płynów dziennie oraz leczenia wszystkich infekcji dróg moczowych.
Bibliografia:
Hryniewicz W., Holecki M., Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych; Narodowy Program Ochrony Antybiotyków, 2015
