LH, czyli hormon luteinizujący to hormon wydzielany przez przysadkę i regulujący czynność gonad – jajników i jąder. Poziom LH we krwi regulowany jest przede wszystkim przez stężenie hormonów płciowych – estrogenów oraz androgenów. Badanie poziom hormonu luteinizującego służy diagnostyce niepłodności, potwierdzeniu menopauzy u kobiet, wykonywane jest także przy podejrzeniu chorób przysadki lub gonad.
Spis treści
Funkcje LH w organizmie
Hormon luteinizujący to hormon syntetyzowany przez przedni płat przysadki. Wydzielanie hormonu regulowane jest przez gonadoliberynę GnRh wydzielaną przez podwzgórze. Ponadto na wielkość syntezy LH wpływa stężenie męskich i żeńskich hormonów płciowych, które hamują wydzielanie LH na drodze sprzężenia zwrotnego.
Hormon luteinizujący LH jest hormonem glikoproteinowym, który jest wydzielany wraz z hormonem folikulotropowym FSH przez przedni płat przysadki mózgowej. Uwalnianie LH jest stymulowane przez hormon uwalniający gonadotropinę (GnRH) i hamowany przez estrogen u kobiet i testosteron u mężczyzn. LH ma różne funkcje, które różnią się w organizmie kobiety i mężczyzny. U obu płci LH przyczynia się do dojrzewania pierwotnych komórek rozrodczych. U mężczyzn LH powoduje, że komórki Leydiga jąder są zdolne do produkcji testosteronu. U kobiet, LH wyzwala tworzenie hormonów steroidowych w jajnikach. Dodatkowo, LH pomaga regulować długość i regularne występowanie cyklu miesiączkowego u kobiet, odgrywając rolę zarówno w owulacji, jak i implantacji zarodka w macicy.
Wskazania do badania LH
Oznaczanie poziomu hormonu luteinizującego we krwi wykonywane jest przede wszystkim przy diagnozowaniu przyczyn niepłodności u mężczyzn i kobiet. Innym wskazaniem jest występowanie u kobiet zaburzeń miesiączkowania. LH oznaczany jest także przy podejrzeniu schorzeń jajników, jąder czy przysadki mózgowej, a także w diagnostyce zbyt wczesnego lub zbyt późnego dojrzewania płciowego. Oznaczenie LH służyć może także potwierdzeniu wystąpienia menopauzy, a także w celu wyznaczenia terminu owulacji. Poziom LH i FSH oznaczany jest w przypadku występowania przedwczesnego dojrzewania lub opóźnionego dojrzewania.
Badanie LH – jak przebiega?
Oznaczanie poziomu LH wykonywane jest w próbce krwi żylnej pobranej na czczo. Rzadziej oznaczenie LH wykonywane jest w dobowej zbiórce moczu lub porannej próbce moczu. Prawidłowy poziom LH u mężczyzn to 2 – 12 mIU/l. Natomiast wartości referencyjne hormonu luteinizującego u kobiet przedstawiają się następująco:
- przed pokwitaniem – poniżej 5 mIU/l
- faza folikularna 2 – 15 mIU/l
- owulacja 22 – 105 mIU/l
- faza luteinizująca 0,6 – 19 mIU/l
- po menopauzie 16 – 64 mIU/l.
Bardzo często badanie poziomu LH przeprowadzane jest jednocześnie z badaniem FSH oraz hormonów płciowych. Należy pamiętać, że najbardziej wiarygodne wyniki uzyskać można oznaczając poziom hormonu luteinizującego w różnych fazach cyklu miesięcznego.
Zbyt niski lub zbyt wysoki poziom LH
Obniżenie poziomu hormonu luteinizującego wskazuje na zmiany w przysadce mózgowej, uniemożliwiające syntezę hormonu. Możliwe jest to w przebiegu urazu głowy, zabiegu operacyjnego, obecności guza lub przerzutów nowotworowych, a także sarkoidozą.
Zwiększony poziom LH towarzyszy pierwotnej niedoczynności gonad, co może być spowodowane niewykształceniem się gonad, chemioterapią i radioterapią, obecnością guzów w gonadach. Wówczas gonady syntetyzują niskie stężenia hormonów płciowych, brak jest zatem hamującego wpływu androgenów i estrogenów na wydzielanie LH przez przysadkę. Inną przyczyną zbyt wysokiej syntezy hormonu luteinizującego przez przysadkę jest menopauza.
Bibliografia:
Wallach J., Interpretacja badań laboratoryjnych; MediPage 2011
