Kłębuszkowe zapalenie nerek to stan zapalny kłębuszków nerkowych, który może mieć charakter ostry lub przewlekły. Rozwija się na podłożu zakażeń bakteryjnych i prowadzi do upośledzenia funkcji nerek. Leczenie kłębuszkowego zapalenia nerek sprowadza się do zastosowania odpowiedniej antybiotykoterapii.
Spis treści
Czym jest kłębuszkowe zapalenie nerek?
Kłębuszkowe zapalenie nerek to stan zapalny obejmujący kłębuszki nerkowe. Są to struktury odpowiedzialne za odfiltrowanie krwi przepływającej przez nerki. W kłębuszkach dochodzi do przefiltrowania do moczu pierwotnego wody, związków jonowych oraz glukozy, z zachowaniem komórek krwi i białek. Kłębuszki nerkowe wraz z otaczającą go torebką Bowmana tworzą nefron, czyli podstawową jednostkę funkcjonalną nerek. W każdej nerce znajduje się około miliona nefronów.
Przyczyny kłębuszkowego zapalenia nerek

Do rozwoju kłębuszkowego zapalenia nerek dochodzi najczęściej w konsekwencji wirusowych lub bakteryjnych. Najczęściej kłębuszkowe zapalenie nerek jest powikłaniem po zakażeniu paciorkowcowym, np. infekcji skóry czy dróg oddechowych. Inne bakterie mogące prowadzić do kłębuszkowego zapalenia nerek to gronkowce , Salmonella czy Klebsiella. Z kolei wirusy odpowiedzialne za zapalenie nerek to ECHO, Coxsackie, odry, różyczki, ospy wietrznej, świnki czy EBV.
W przebiegu wspomnianych infekcji dochodzi do powstania kompleksów immunologicznych kierowanych przeciwko antygenom drobnoustrojów chorobotwórczych. Może jednak dojść do syntezy przeciwciał, które zaczynają atakować kłębuszki nerkowe. Podobna sytuacja ma miejsce w przebiegu schorzeń autoimmunologicznych, np. tocznia układowego czy cukrzycy typu 1. Ponadto na rozwój kłębuszkowego zapalenia nerek są narażone osoby stosujące niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek
Kłębuszkowe zapalenie nerek może przyjmować postać ostrą lub przewlekłą. Objawy ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek pojawiają się szybko i przypominają objawy ostrej niewydolności nerek. Charakterystyczne jest wystąpienie najpierw skąpomoczu, czyli spadku objętości wydalanego moczu do mniej niż 400 ml na dobę, a po kilkunastu dniach pojawia się wielomocz (dobowa objętość moczu powyżej 3 litrów). Ponadto zaobserwować można osłabienie oraz nudności i wymioty.
W przebiegu przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek mogą pojawić się takie objawy jak:
- zmęczenie
- spadek temperatury ciała
- brak apetytu
- osłabienie, kołatanie serca, zawroty głowy wynikające z rozwoju anemii
- problemy z koncentracją i pamięcią
- zaburzenia menstruacji i problemy z płodnością
W zaawansowanym kłębuszkowym zapaleniu nerek dochodzi do znacznego uszkodzenia kłębuszków i utraty wraz z moczem nadmiernych ilości białka. Wówczas rozwija się zespół nerczycowy, charakteryzujący się występowaniem obrzęków, problemów trawiennych, wodobrzusza czy nadciśnienia tętniczego.
Jak zdiagnozować kłębuszkowe zapalenie nerek?
Rozpoznanie kłębuszkowego zapalenia nerek wymaga wykonania odpowiednich badań laboratoryjnych – badania ogólnego moczu czy badań biochemicznych krwi. W badaniu moczu można stwierdzić obecność krwi i białka, a we krwi można wykazać zmiany z poziomie elektrolitów, wzrost poziomu mocznika i kreatyniny oraz spadek stężenia białka. Pomocniczo można wykonać USG nerek.
Leczenie kłębuszkowego zapalenia nerek

Terapia kłębuszkowego zapalenia nerek uzależniona jest od przyczyny stanu zapalnego. Infekcje bakteryjne wymagają zastosowania antybiotykoterapii, w przebiegu procesów autoimmunologicznych konieczne może być zastosowanie leczenia immunosupresyjnego. Zawsze należy leczyć podwyższone ciśnienie tętnicze krwi, w przebiegu zespołu nerczycowego należy ponadto zadbać o przywrócenie prawidłowego lipidogramu. Ciężkie przypadki mogą wymagać leczenia nerkozastępczego, czyli wykonywania dializ.
Bibliografia:
Klinger M., Współczesne zasady leczenia kłębuszkowych zapaleń nerek; Postępy Nauk Medycznych, 10/ 2009