Szczepienia ochronne są najlepszym sposobem na zapobieganie licznym chorobom. Wiele szczepień przeprowadzanych jest w pierwszym roku życia dziecka. Obowiązkowe szczepienia ochronne są bezpłatne i obejmują profilaktykę takich schorzeń jak gruźlica, błonica, tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu B, różyczka czy odra. Zalecane szczepienia ochronne są płatne, a dzieciom poleca się wykonać szczepienia przeciwko meningokokom.
Spis treści
Obowiązkowe szczepienia ochronne
W pierwszym roku życia dziecka wykonywany jest szereg szczepień ochronnych, wykonywanych zgodnie z określonym schematem. Szczepienie przeciwko gruźlicy wykonywane jest w pierwszych dniach po porodzie i wystarczy podanie jednej dawki. Szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B wykonywane są po urodzeniu, a kolejne dawki przyjmowane są po 1 miesiącu i potem po 6 miesiącach. Szczepionka DPT przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi podawana jest w następującym schemacie: pierwsza dawka w drugim miesiącu życia, druga dawka w 3 – 4 miesiącu życia, a trzecia dawka w 5 – 6 miesiącu życia.
Szczepionka przeciwko rotawirusom podawana jest doustnie i obejmuje dwie dawki podane w odstępie co najmniej 4 tygodni. Szczepienia należy rozpocząć po ukończeniu 6 tygodnia życia, a drugą dawkę – nie później niż w 24 tygodniu. Ochronę przed poliomyelitis zapewnia przyjęcie trzech dawek szczepionki w 3 – 4 miesiącu życia, 5 – 6 miesiącu życia oraz 16 – 18 miesiącu życia. Szczepienie przeciwko pałeczką Haemophilus influenzae typu B wykonywane jest między 6 – 8 tygodniem życia, a następne 2 dawki podawane są w odstępach 4 – 8 tygodni; dodatkowo około 2 roku życia podawana jest dawka przypominająca. Szczepienie na pneumokoki podawane jest w trzech dawkach – w 2, 4 oraz 13 – 15 miesiącu życia.
Zalecane szczepienia u dzieci w 1 roku życia
Dodatkowym szczepieniem, które można wykonać odpłatnie u dzieci w 1 roku życia jest szczepienie przeciwko meningokokom. Meningokoki, czyli dwoinki Neisseria meningitidis to bakterie wywołujące zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a większość zachorowań odnotowuje się u dzieci w 1 roku życia. Zakażenie meningokokami prowadzi do rozwoju zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych, co wiąże się z występowaniem licznych powikłań, a także ryzykiem zgonu.
W celu zapobiegania zakażeniu meningokokom konieczne jest wykonanie szczepienia, a schemat szczepień jest następujący:
- niemowlęta w wieku 2 – 5 miesięcy powinny otrzymać 3 dawki szczepionki w 1 roku życia z co najmniej jednomiesięcznym okresem przerwy pomiędzy dawkami, a także jedną dawkę przypominającą w wieku 12–15 miesięcy
- dzieci niezaszczepione w wieku 5 – 12 miesięcy, powinny otrzymać 2 dawki szczepionki w 1 roku życia w co najmniej 2-miesięcznym odstępie czasu, a następnie 1 dawkę przypominającą w 2 roku życia;
- dzieci nieszczepione w 1 roku życia powinny otrzymać 2 dawki w odstępie co najmniej 2 miesięcy i 1 dawkę przypominającą.
Powikłania po szczepionkach
Wykonanie szczepienia zawsze wiąże się z wystąpieniem odczynu poszczepiennego. W miejscu wkłucia może pojawić się zaczerwienienie, obrzęk, bolesność i świąd. Z kolei ogólne objawy odczynu poszczepiennego dotyczą podwyższenia temperatury ciała do 38 stopni Celsjusza oraz pogorszenie samopoczucia. Tego typu odczyny poszczepienne pojawiają się na przestrzeni 2 – 48 godzin i utrzymują się przez 2 – 3 dni.
Znacznie poważniejszy charakter mają niepożądane odczyny poszczepienne NOP, które utrzymują się dłużej i mogą przybierać postać gorączki sięgającej 40 stopni, wysypki, rumienia, a nawet drgawek. W razie pojawienia się wysokiej gorączki lub umiarkowanej temperatury, która utrzymuje się przed kilka dni – warto skonsultować się z pediatrą. Natomiast jeżeli po szczepieniu pojawia się miejscowy obrzęk i zaczerwienienie, można złagodzić te dolegliwości wykonując zimne okłady lub okłady z sody.
Bibliografia:
Jak odpowiadać na wątpliwości rodziców na temat szczepień? Wskazówki dla lekarzy; NIZP – PZH, Warszawa 2017
