Kalendarz pylenia to wykaz gatunków roślin, które mogą uczulać. Pyłki tych roślin pojawiają się w powietrzu w określonym czasie – i wówczas dochodzi do nasilenia objawów alergii. Znajomość kalendarza pylenia jest istotna dla każdej osoby uczulonej na pyłki drzew i traw, a także tych osób, u których występują alergie krzyżowe.
Spis treści
Czym jest kalendarz pylenia?
Kalendarz pylenia to spis gatunków roślin (głównie drzew i traw), których pyłki powodują reakcje alergiczne. Kalendarz pylenia ma postać tabeli, w której wymienione są poszczególne gatunki roślin i zaznaczone są miesiące, w których te rośliny pylą. Takie graficzne zobrazowanie okresów pylenia pozwala w łatwy sposób sprawdzić, które miesiące są szczególnie problematyczne dla alergików. Podczas pylenia roślin ich pyłki występują w dużych stężeniach w powietrzu i przedostają się także do pomieszczeń. W Polsce pylenie niektórych gatunków roślin rozpoczyna się już w lutym, a największe stężenie pyłków w powietrzu odnotowywane jest w okresie od maja do września.
Jakie informacje zawarte są w kalendarzu pylenia?
Przykłady gatunków roślin pylących w określonych miesiącach są następujące:
– styczeń: leszczyna
– luty: leszczyna, olcha, zarodniki Cladosporium
– marzec: brzoza, topole, leszczyna, olcha, zarodniki Cladosporium oraz Alternaria
– kwiecień: brzoza, topola, jesion, dąb, olcha, leszczyna, zarodniki Cladosporium oraz Alternaria
– maj: trawy, babka zwyczajna, pokrzywa, dąb, zarodniki Cladosporium oraz Alternaria
– czerwiec: trawy, babka zwyczajna, pokrzywa, zarodniki Cladosporium oraz Alternaria
– lipiec: babka zwyczajna, bylica, trawy, pokrzywa, zarodniki Cladosporium i Alternaria
– sierpień: babka zwyczajna, bylica, trawy, pokrzywa, zarodniki Cladosporium i Alternaria
– wrzesień: babka zwyczajna, bylica, trawy, pokrzywa, zarodniki Cladosporium i Alternaria
– październik: zarodniki Cladosporium i Alternaria
– listopad: zarodniki Cladosporium
W okresie pylenia określonych gatunków roślin pojawiają się objawy alergii wziewnej. Najczęściej przyjmują one postać alergicznego nieżytu nosa, czyli kataru siennego. W przebiegu alergii wziewnej dochodzi do pojawienia się obfitego, wodnistego kataru, któremu towarzyszy kichanie, kaszel, drapanie w gardle i chrypka. Niekiedy katarowi siennemu może towarzyszyć alergiczne zapalenie spojówek, w przebiegu którego dochodzi do zaczerwienienia, pieczenia oraz łzawienia oczu. Ponadto osoby uczulone na pyłki mogą w ramach alergii krzyżowej uczulić się na wiele owoców i warzyw. Wówczas spożyciu warzyw i owoców może towarzyszyć obrzęk i swędzenie jamy ustnej gardła oraz ust.
Co robić w okresie pylenia roślin?
Dokładna znajomość miesięcy, w których pylą konkretne rośliny pozwala wdrożyć postępowanie profilaktyczne, redukujące ryzyko wystąpienia alergii. Oto najważniejsze zalecenia:
– Zamykaj okna na noc; korzystaj z klimatyzacji, która czyści, chłodzi i osusza powietrze
– Zminimalizuj aktywność we wczesnych godzinach porannych, kiedy pyłek jest najczęściej emitowany(między 5.00 a 10.00)
– Podczas podróży samochodem zamykaj okna samochodu.
– Używaj klimatyzacji samochodu na „recyrkulowanym powietrzu” zamiast doprowadzania powietrza z zewnątrz
– Pozostań w pomieszczeniu, gdy liczba pyłków lub wilgotność jest wysoka i w wietrzne dni, kiedy w powietrze wzbijają się kurz i pyłki
– Wybierz się na wakacje w szczycie sezonu pylenia w inne miejsce wolne od pyłków (np. na plaży)
– Trzymaj się z dala od obszarów o dużym zapyleniu, takich jak farmy i sady
– Noś okulary na zewnątrz, aby chronić oczy
– Regularnie koś trawniki, aby uniknąć kwitnienia; noś maskę podczas koszenie
– Wybierz rośliny ogrodowe, które są niskopylne (zwykle rodzime gatunki)
– Usuwaj opadłe liście i resztki ogrodu
– Weź leki przepisane przez alergologa
Jeśli takie działania profilaktyczne nie przynoszą pożądanego efektu, nie obejdzie się bez leczenia farmakologicznego. W celu łagodzenia objawów alergii na pyłki stosowane są m. in. leki przeciwhistaminowe, a także kromoglikan sodu stosowany w postaci kropli do oczu oraz aerozolu do nosa. Można także zastosować odczulanie, czyli immunoterapię swoistą. Ta metoda leczenia polega na stosowaniu szczepionki zawierającej stopniowo zwiększające się stężenia alergenów.
Bibliografia:
Kalendarz Pylenia Roślin wg Polskiego Towarzystwa Alergologicznego
