Bakteria Helicobacter pylori to drobnoustrój obecny w przewodzie pokarmowym wielu osób, który może przyczynić się do rozwoju choroby wrzodowej żołądka. Bakteria przystosowana jest to życia w kwaśnym środowisku żołądka, mogąc prowadzić do powstania owrzodzeń błony śluzowej. Leczenie infekcji Helicobacter pylori polega na stosowaniu antybiotykoterapii i zazwyczaj przynosi zadowalające efekty.
Spis treści
Czym jest bakteria Helicobacter pylori?
Heliobacter pylori to bakteria Gram ujemna bytująca w przewodzie pokarmowym człowieka. Kilka cech sprawia, że bakterie te szczególnie nadaje się do trudnych warunków panujących w żołądku. Podwyższona aktywność enzymu ureazy pozwala bakterii skutecznie przekształcać mocznik (obecny w soku żołądkowym) w amoniak i dwutlenek węgla. Dodatkowo, bakterie te mają widoczne wici, które pomagają im przeniknąć do gęstej błony śluzowej żołądka. Przewlekłe zakażenie H. pylori jest powszechne, występuje w około połowie populacji świata, a zakażenie jest zazwyczaj nabyte na początku życia. Do zakażenia Helicobacter pylori dochodzi drogą pokarmową, poprzez jedzenie ze wspólnych naczyń czy picie z tej samej butelki. Rozważana jest także fekalno – oralna droga zakażenia, a także możliwość przeniesienia bakterii drogą pocałunku.
Podczas gdy zakażenie H. pylori powoduje przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, zdecydowana większość zakażonych pacjentów nie doświadcza żadnych klinicznie istotnych objawów. U pewnego odsetka osób infekcja Helicobacter pylori sprzyja ponadto rozwojowi nowotworów żołądka.
Jak przebiega infekcja bakterią Helicobacter pylori?
U większości osób zakażonych Helicobacter pylori infekcja przebiega bezobjawowo. U niektórych osób dochodzi do rozwoju choroby wrzodowej. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania wrzodów jest palenie papierosów, częste stosowanie leków drażniących błonę śluzową żołądka (przeciwbólowych i przeciwzapalnych), a także niewłaściwa dieta. Zakażeniu Helicobacter pylori może ponadto towarzyszyć stan zapalny błony śluzowej żołądka, większe ryzyko rozwoju raka żołądka, a także anemia będąca konsekwencją zaburzeń wchłaniania żelaza oraz witaminy B12.
Jak objawia się zakażenie Helicobacter pylori?
Zakażenie Helicobacter pylori daje objawy wówczas, gdy dojdzie do rozwoju stanu zapalnego śluzówki żołądka bądź choroby wrzodowej, Wrzody żołądka objawiają się pod postacią:
- bólu brzucha, nasilającego się godzinę – dwie godziny po posiłku
- braku apetytu
- wzdęć i odbijania
- uczucia pełności
- wymiotów
- niestrawności
- biegunek.
W przypadku wystąpienia powikłania choroby wrzodowej, jakim jest pękniecie wrzodu, pojawia się silny, nagły i rozlany ból brzucha oraz fusowate, czarne wymioty.
Jak zdiagnozować zakażenie Helicobacter pylori?
Diagnostyka zakażenia Helicobater wskazana jest u tych osób, u których występują objawy choroby wrzodowej. Nieendoskopowe metody diagnostyczne to:
- oznaczanie antygenu bakterii w próbce kału
- testy serologiczne badające obecność przeciwciał przeciwko Helicobacter pylori
- test oddechowy, który polega na wypiciu roztworu zawierającego mocznik, a następnie detekcji w wydychanym powietrzu dwutlenku węgla
Gastroskopia pozwala na ocenę stanu śluzówki żołądka oraz lokalizacją zmian wrzodowych. Badanie endoskopem może być połączone z pobraniem wycinków błony śluzowej żołądka do badania histologicznego.
Leczenie infekcji Helicobacter pylori
W zakażeniu bakterią Helicobacter pylori stosowane są antybiotyki. Zazwyczaj stosuje się terapię łączoną z inhibitorami pompy protonowej. Antybiotykoterapia polega na stosowaniu dwóch z trzech następujących antybiotyków: metronidazolu, klarytromycyny, amoksycyliny. Uzupełnieniem antybiotykoterapii jest leczenie inhibitorami pompy protonowej, takimi jak omeprazol czy pantoprazol. Takie leczenie trwa 7 – 14 dni i w większości przypadków pozwala na pełne wyleczenie, czyli eradykację bakterii. Jeśli antybiotykoterapia nie skutkuje, konieczne może być zastosowanie soli bizmutu lub zastosowanie nietypowych antybiotyków (po wykonaniu antybiogramu i określeniu wrażliwości bakterii na antybiotyki).
Bibliografia:
McColl K., Helicobacter pylori infection; Gastroenterol Hepatol, Sep 2012
