USG Dopplera to badanie obrazowe, które wykorzystuje fale dźwiękowe w celu zobrazowania krwi przepływającej przez naczynia krwionośne. Tradycyjne USG wykorzystuje również fale dźwiękowe do tworzenia obrazów struktur wewnątrz ciała, ale nie może pokazać przepływu krwi. USG Dopplera działa poprzez pomiar fal dźwiękowych, które są odbijane od poruszających się obiektów, takich jak czerwone krwinki. Jest to znane jako efekt Dopplera.
Czym jest doppler USG?
Doppler USG jest – podobnie jak inne badania ultrasonograficzne – techniką obrazowania wykorzystującą zjawisko rozpraszania się i odbijania fali ultradźwiękowej. W badaniu doppler wykorzystywane jest dodatkowo zjawisko Dopplera, czyli powstawanie różnicy częstotliwości fali wysyłanej przez jej źródło oraz częstotliwości fali rejestrowanej przez obserwatora, który porusza się względem tego źródła. Wykorzystywane jest to do detekcji krwinek czerwonych przepływających wraz z krwią przez naczynie krwionośne.
Istnieją różne rodzaje badań ultrasonograficznych Dopplera. Należą do nich:
- Kolor Doppler. Ten typ dopplera używa komputera do zmiany fal dźwiękowych na różne kolory. Kolory te pokazują szybkość i kierunek przepływu krwi w czasie rzeczywistym.
- Spektralny Doppler. Ten test pokazuje informacje o przepływie krwi na wykresie, a nie na kolorowych zdjęciach. To może pomóc pokazać, jak wiele naczynia krwionośnego jest zablokowane.
- Dupleks Doppler (Doppler podwójny). Ten test wykorzystuje standardowe USG do robienia zdjęć naczyń krwionośnych i narządów. Następnie komputer zamienia obrazy w wykres, jak w spektralnych Doppler.
- Fala ciągła Doppler. W tym teście fale dźwiękowe są wysyłane i odbierane w sposób ciągły. Pozwala na dokładniejsze pomiary krwi, która przepływa z większą prędkością i analizowanie zmian w natężeniu przepływu krwi
Wskazania do badania dopplera
Doppler to badanie wykonywane w przebiegu podejrzenia schorzeń żylnych lub monitorowania ich leczenia. Podejrzenie chorób naczyń może pojawić się wówczas, gdy zaobserwowane zostaną takie objawy jak ból nóg podczas chodzenia czy snu, uczucie ciężkości nóg, bóle i zawroty głowy, problemy ze wzrokiem, drętwienie kończyn i gorsza tolerancja niskich temperatur. Badanie doppelra umożliwia rozpoznanie takich schorzeń jak:
- uszkodzenie ścian naczyń krwionośnych
- nieprawidłowości w strukturze serca
- zatory, takie jak zakrzepica żył głębokich
- zwężenie lub stwardnienie naczyń krwionośnych, które mogą przerwać przepływ krwi do stóp i nóg
- powierzchowne zakrzepowe zapalenie żył, które obejmuje zapalenie żył kończyn dolnych
- guzy naczyniowe w nogach
- żylaki powrózka nasiennego, mogące być przyczyną niepłodności u mężczyzn
- omdlenia o niewyjaśnionej przyczynie
- wszelkie zmiany w przepływie krwi po zabiegu
Doppler w ciąży pozwala na uwidocznienie wszelkich zmian w przepływie krwi w organizmie kobiety lub u płodu, niewidocznych w tradycyjnym badaniu USG. Wskazaniem do wykonania badania USG w ciąży jest m. in. ciąża mnoga, zaburzenia wzrastania płodu, konflikt serologiczny, zbyt mała objętość płynu owodniowego, przedwczesne skurcze porodowe, wady rozwojowe.
Jak przebiega badanie dopplera?
Doppler to całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne badanie, trwające kilkanaście minut. Na skórę aplikowany jest odpowiedni żel, a następnie wzdłuż badanego naczynia krwionośnego przesuwana jest głowica aparatu. Emitowana przez głowicę fala dźwiękowa odbija się od erytrocytów krwi przepływającej przez naczynie i powraca do głowicy. Zmiany częstotliwości odbitej fali ultradźwiękowej przekształcane są w obraz widoczny na ekranie aparatu.
Dzięki badaniu dopplerowskiemu możliwe jest zmierzenie przekroju tętnic i żył, zmiany chorobowe w obrębie naczyń krwionośnych, zaburzenia przepływu krwi. Określić można także stopień ukrwienia poszczególnych narządów, co może stanowić niekiedy wstępną diagnostykę guzów nowotworowych, gdyż są one znacznie bardziej ukrwione niż otaczająca je zdrowa tkanka.
Do badania doppler USG nie jest konieczne żadne specjalne przygotowanie, jedynie w przypadku badania naczyń krwionośnych wątroby czy tętnic nerkowych należy zgłosić się na badanie na czczo.
Bibliografia:
Małek G. i in., Standardy badań ultrasonograficznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego – aktualizacja. Badanie żył kończyn dolnych; Journal of Ultrasonography 2014
