Biopsja to inwazyjny zabieg diagnostyczny, służący pobraniu próbki materiału biologicznego. Wskazaniem do wykonania biopsji jest podejrzenie rozmaitych zmian chorobowych, w tym nowotworów, torbieli i cyst. Materiał można pobrać przy pomocy specjalnej igły, a także na drodze wycięcia fragmentu tkanki.
Spis treści
Wskazania do biopsji
Biopsja wykonywana jest w celu zdiagnozowania rozmaitych schorzeń. Jest to inwazyjny zabieg polegający na pobraniu materiału do badania histopatologicznego. Biopsja wykonywana jest wówczas, gdy objawy kliniczne sugerują obecność choroby i konieczne jest postawienie diagnozy.
Bardzo często wykonywana jest w celu rozpoznania nowotworów, zwłaszcza tarczycy, wątroby, węzłów chłonnych, piersi. Inne wskazania do wykonania biopsji to diagnostyka wrzodów żołądka, chorób wątroby i nerek, endometriozy.
Jakie są rodzaje biopsji?
Materiał biologiczny do badania histopatologicznego może być pobrany z wykorzystaniem różnorodnych technik. Jedną z najpopularniejszych jest obecnie biopsja cienkoigłowa, czyli pozyskanie materiału przy pomocy specjalnej igły. Tego typu biopsja wykonywana jest pod kontrolą USG. Inną metodą jest biopsja gruboigłowa, wykorzystująca igłę o większej średnicy (3 mm). W przypadku biopsji cienkoigłowej aspirowane są komórki do analizy, z kolei biopsja gruboigłowa umożliwia pobranie fragmentu tkanki w postaci cylindrycznego wycinka. Biopsja wycinająca polega na wycięciu całej chorobowo zmienionej tkanki wraz z marginesem zdrowej tkanki. Można wyciąć także niewielki fragment zmienionej chorobowo tkanki. Specjalnym rodzajem badania jest trepanobiopsja, czyli pobranie wycinka kości przy pomocy specjalnego wiertła.
Biopsja szczoteczkowa polega na pobraniu materiału przy pomocy szczoteczki, którą pobierany jest wymaz złuszczeniowy. Taka technika wykorzystywana jest w przypadku pobierania materiału z szyjki macicy, oskrzeli czy dróg żółciowych.
Biopsja mammotomiczna wykonywana jest podczas diagnozowania zmian w piersi. Ten zabieg polega na pobraniu tkanki przy pomocy grubej igły wspomaganej próżnią.
Jak przebiega biopsja?
Nie ma konieczności przygotowania do biopsji. Zabieg poprzedzony jest znieczuleniem miejscowym. Cała procedura trwa kilka – kilkanaście minut. Biopsja cienkoigłowa polega na zaaspirowaniu materiału komórkowego na drodze nakłucia zmiany chorobowej igłą. Następnie pobrany materiał umieszczany jest w pojemniku ze specjalnym utrwalaczem, a potem trafia do laboratorium, gdzie materiał jest barwiony i oceniany pod mikroskopem.
Biopsja gruboigłowa wykonywana jest przy pomocy igły o średnicy 3 mm. Igła wprowadzana jest przez nacięcie w skórze. Po pobraniu materiału do badania należy zabezpieczyć miejsce nakłucia opatrunkiem. W przypadku zmian, które nie są widoczne czy wyczuwalne palpacyjnie jako guz, biopsja cienkoigłowa lub gruboigłowa jest wykonywana pod kontrolą USG.
W celu oceny skuteczności leczenia przeciwnowotworowego wykonana może być biopsja płynna. Polega ona na ocenie obecności komórek nowotworowych we krwi przed rozpoczęciem badania onkologicznego i po jego zakończeniu.
Przeciwwskazania do wykonania biopsji
Biopsja to zabieg diagnostyczny, który nie może być wykonany w każdej sytuacji. Przeciwwskazania do wykonania biopsji różnią się w zależności od narządu. W przypadku biopsji wątroby przeciwwskazaniem może być żółtaczka, zapalenie pęcherzyka żółciowego czy podejrzenie naczyniaka. Przeciwwskazaniem do biopsji nerek jest wodonercze, nadciśnienie, skaza krwotoczna. Biopsji nie należy także wykonywać w przypadku infekcji skórnych, a także poważnych zaburzeń krzepnięcia krwi.
Bibliografia:
Khadse S. i in., Biopsy as a diagnostic tool: A review introduction; Online Journal of BioSciences and Informatics, Vol: 5, Issue 3, 2013
